8 zachowań, które zdradzają, że masz zaburzenia przywiązania. Przyciągasz toksycznych ludzi

Specjaliści definiują przywiązanie jako, występującą głównie u niemowląt i małych dzieci, tendencję do zawierzania swojego bezpieczeństwa rodzicowi. To opiekun staje się opoką, pociesza i ochrania. Co ciekawe, przywiązanie to nie tylko domena ludzi - obserwuje się je u wszystkich ssaków i traktuje jako formę zaadaptowania do warunków zewnętrznych.

Przywiązanie jest bardzo ważnym aspektem psychiatrii, ponieważ dotyczy wczesnych związków społecznych i wynikających z nich w przyszłości wzorców relacji z innymi ludźmi.

Cechy przywiązania prawdopodobnie odczuwa każdy z nas, tylko nie każdy potrafi je nazwać. Z pomocą przychodzą specjaliści, którzy wyodrębnili, co dokładnie je charakteryzuje:

• nasila się pod wpływem lęku;
• dziecko protestuje, kiedy zostaje odłączone od opiekuna;
• kiedy osoba bliska jest w otoczeniu dziecka, ono czuje się bezpieczniej i jest bardziej skłonne do eksplorowania;
• maluch staje się spokojniejszy gdy osoba, z którą jest związany, towarzyszy mu w nieznanych sytuacjach.

Dzieci dążą do uzyskania od opiekuna bliskości, zwłaszcza wtedy gdy coś je stresuje, dlatego starają się go przywołać, płaczą albo nawet rzucają się na podłogę. Naturalne jest także podtrzymywanie kontaktu i dążenie do fizycznej bliskości, czyli podbieganie do rodzica, szukanie go wzrokiem czy trzymanie za rękę podczas spaceru.

Maluch czuje, że poradzi sobie w świecie tylko wtedy, gdy opiekun będzie przy nim. Chociaż wraz z wiekiem rośnie niezależność dziecka, a więź z rodzicem poddana zostaje próbom, pozostaje przez lata najważniejszą gwarancją bezpieczeństwa.

Zaburzenia przywiązania są następstwem zaniedbywania podstawowych potrzeb dziecka,

jego psychicznego lub fizycznego maltretowania. Przykładowe zachowania opiekuna, które mogą przyczynić się do nieprawidłowości w tworzeniu więzi to m.in.:

• brak nadzoru;
• obrażanie się na dziecko lub obwinianie go;
• odizolowanie dziecka od rówieśników;
• nieprawidłowe karmienie dziecka;
• ignorowanie złego samopoczucia dziecka;
• stawianie wysokich wymagań przy jednoczesnym braku wsparcia;
• karanie ciszą;
• pozostawianie dziecka na bardzo długo samego lub zajmowanie go telewizją/grami komputerowymi, zamiast poświęcić mu czas;
• zmuszanie do opieki nad rodzeństwem lub dorosłym, przekraczające zasoby dziecka;
• ignorowanie trudności zgłaszanych przez dziecko.
• porzucenie dziecka.

Żeby stwierdzić występowania zaburzeń przywiązania, powinny być spełnione przynajmniej dwa z podanych warunków:

• zaniedbanie lub pozbawienie społecznych kontaktów, przybierające formę ciągłego braku poczucia bezpieczeństwa i miłości wymaganych od dorosłych opiekunów,
• powtarzające się zmiany podstawowych opiekunów (np. w rodzinach zastępczych);
• wychowywanie się w nietypowych warunkach (np. w ośrodkach wychowawczych).

Dziecko, które wykazuje zaburzenia przywiązania, będzie najpewniej powściągliwe względem opiekunów, zwłaszcza w momentach rozstań i powrotów. Może odwracać głowę, gdy jest trzymane na rękach, odrzucać bliskość innych i wykazywać ambiwalencję.

Zdarza się, że niektóre dzieci doświadczają skrajnych huśtawek nastroju. Potrafią przejść ze śmiechu w płacz i od gniewu w wesołość. Często wiąże się z tym także agresja albo płaczliwość. Jak łatwo się domyślić, przekłada się to na trudności w nawiązywaniu relacji i radzeniu sobie w kryzysowych sytuacjach.

Jedną z form zaburzeń przywiązania są tzw. zaburzenia selektywności. Polegają na tym, że dziecko preferuje wyłącznie jedną osobę (zwykle opiekuna) i względem niej żywi nadmierne przywiązanie. Przez to nie ufa innym i nie chce z nimi wchodzić w relacje. Dziecko może np. wpadać w histerię, gdy rodzic wychodzi z pomieszczenia lub nie dawać się nosić na rękach nikomu, poza rodzicem. Takie osoby w dorosłym życiu mogą mieć poważne problemy w zawieraniu przyjaźni i związków.

Dziecko może odczuwać nieustanne poczucie nieszczęścia, przez co zamyka się w sobie, jest bojaźliwe, nadmierne czujne, zwija się w kłębek, unika ludzi i jest niechętne do zabawy.

Zaniedbania w dzieciństwie sprzyjają wchodzeniu w toksyczne relacje. Osoba, która jest przyzwyczajona do szkodliwego schematu, nie zauważa, że jest krzywdzona lub uznaje to za coś normalnego.

Dzieci cierpiące na zaburzenia przywiązania mają kłopoty z uczeniem i odnalezieniem się w przedszkolu lub szkole. To, że odstają od grupy, dodatkowo pogłębia kłopoty i hamuje postęp rozwojowy.

Zdarza się, że u dziecka, które było zaniedbywane, dochodzi do rozwinięcia zaburzeń, polegających na nadmiernej łatwości nawiązywania stosunków społecznych. Najmłodsi nie odróżniają osób bliskich od obcych - łatwo nawiązują kontakty z nieznajomymi, są przesadnie przyjazne i otwarte. Co gorsza, mogą nawet oddalić się z nieznajomym bez wahania i oglądania się za siebie.

Podczas kryzysu czy trudnej emocjonalnie sytuacji, dziecko a później nastolatek i dorosły, nie potrafi poradzić sobie samemu, tylko szuka oparcia w innych. Brak niezależności działa destrukcyjnie, ponieważ nie pozwala na stworzenie prawdziwie partnerskiej i równej relacji. 

Dziecko, które w dzieciństwie nie było otoczone miłością i nie odczuwało wsparcia, czuje się niepewnie i niewystarczająco. Na późniejszych etapach życia może to ewoluować w nawiązywanie przelotnych stosunków seksualnych, liczne zmiany partnerów, czy ingerowanie w swój wygląd.

Źródła:

I. Namysłowska, Zaburzenia przywiązania, "Psychiatria po Dyplomie" 2014, tom 11, nr 4.

Psychiatria dzieci i młodzieży, w: B.K. Puri, I.H. Treasaden, Psychiatria. Podręcznik dla studentów, red. wyd. pol. J. Rybakowski, F. Rybakowski, tłum. zbior., Wrocław 2014.

T. Wolańczyk, Psychiatria dzieci i młodzieży. Zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym, w: Psychiatria.

Podręcznik dla studentów medycyny, red. M. Jarema, wyd. 2, Warszawa 2016.

CZYTAJ TAKŻE: 

Osiem cech, które świadczą o twojej inteligencji. Ile z nich posiadasz?

Wybierz jedną porę z czterech. Dowiesz się prawdy o sobie

Co mówi o tobie twój ulubiony kolor? Okazuje się, że wiele