Uczucie zimna i swędząca skóra. Tak też mogą o sobie dać znać chore nerki

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że pierwszym objawem choroby nerek, często jeszcze w początkowych jej stadiach, może być nadciśnienie tętnicze. Powinno ono skłonić do dalszych badań szczególnie wtedy, gdy jest ono oporne na typowe leczenie przeciwnadciśnieniowe lub gdy szybko postępuje.

Jednocześnie warto pamiętać, że w ponad 90 proc. przypadków nadciśnienie ma charakter pierwotny, to znaczy, że nie ma ono konkretnej przyczyny. Wynika najczęściej z nieprawidłowego stylu życia, np. niezdrowej diety czy braku aktywności fizycznej.

Jednym z mniej znanych, jednak dość często spotykanych objawów chorych nerek, jest uczucie ciągłego zimna, nawet w ciepłe dni. Jest to spowodowane anemią, czyli spadkiem poziomu hemoglobiny w przebiegu tej choroby.

W prawidłowych warunkach nerki uwalniają substancję nazywaną erytropoetyną - pobudza ona szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek. Jednak chore nerki wytwarzają tej substancji znacznie mniej, lub w ogóle jej nie produkują. Prowadzi to do obniżenia poziomu hemoglobiny we krwi i rozwoju anemii w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek.

Czasami zdarza się, że anemia u pacjentów z chorobami nerek wynika również z innych czynników nakładających się, np. z niedoboru żelaza czy witaminy B12. Aby zróżnicować przyczynę dolegliwości, należy przede wszystkim wykonać badanie morfologii krwi, a także poziomu żelaza i ferrytyny.

W zaawansowanych stadiach choroby produkcja moczu przez niewydolne nerki znacznie zmniejsza się, a na końcu całkowicie ustaje. Sprawia to, że organizm nie jest w stanie pozbyć się nadmiaru wody, przez co zaczyna się ona gromadzić w naturalnych przestrzeniach ciała. Z tego powodu charakterystycznym objawem choroby nerek są uogólnione obrzęki skórne, spowodowane przesiąkaniem nadmiaru płynu do tkanek.

Płyn może jednak się również gromadzić w płucach, a dokładnie w jamie opłucnej. W prawidłowych warunkach między blaszkami opłucnej nie występuje płyn. Jednak w przypadku przeładowania organizmu wodą może się on w niej gromadzić. Duże ilości wody w jamie opłucnej mogą uciskać na płuca, co u niektórych pacjentów jest przyczyną znacznie nasilonej duszności.

Niewydolne nerki nie spełniają prawidłowo swojej podstawowej funkcji, a jest nią usuwanie zbędnych produktów przemiany materii i toksyn z organizmu. Sprawia to, że związki te gromadzą się we krwi i tkankach. U niektórych pacjentów objawia się to bardzo nasilonym świądem całego ciała.

Problemy z koncentracją, zmęczenie i osłabienie to częste, chociaż mało typowe objawy chorych nerek. Mogą one wynikać zarówno z anemii, jak i z nadmiaru nie wydalonych produktów przemiany materii, np. mocznika.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że choroba nerek w zaawansowanych stadiach może zmieniać smak jedzenia na metaliczny. Przyczyną tego jest nagromadzenie zbędnych produktów przemiany materii (głównie mocznika) w organizmie. Niewydolne nerki wydalają znacznie mniejsze ilości mocznika, co prowadzi do jego akumulacji w organizmie. Pacjenci mogą się skarżyć również na niechęć do jedzenia mięsa czy ogólny spadek apetytu.

Zespół niespokojnych nóg opisywany jest jako nieprzyjemne uczucie w nogach i ciągła chęć poruszania nimi. Objawy te nie ustępują w nocy, przez co często utrudniają zasypianie. Jest to mało znany, jednak dość częsty problem u osób z przewlekłą niewydolnością nerek.

Obecnie nie jest do końca jasne, co może być jego przyczyną. Podejrzewa się, że pewną rolę może brać dość często występująca u tych pacjentów anemia, niedobór żelaza lub zbyt wysokie stężenie wapnia we krwi.  

Czy czkawka może być objawem choroby? Okazuje się, że tak. Co prawda zwyczajna czkawka, ustępująca po kilku-kilkunastu minutach jest zjawiskiem absolutnie naturalnym. Jednak u niektórych pacjentów z przewlekłą chorobą nerek czkawka ma charakter przewlekły - utrzymuje się ponad 2 doby i bardzo trudno jest się jej pozbyć.

Uporczywa czkawka zazwyczaj pojawia się u chorych z zaawansowaną niewydolnością tych narządów. Obecnie nie jest do końca jasne, co ją wywołuje - podejrzewa się, że pewną rolę w jej rozwoju może grać nagromadzenie się w organizmie zbędnych produktów przemiany materii. Ustępuje zazwyczaj po włączeniu odpowiedniego leczenia.

Źródła:

Nguyen V., Deeb K., Ranga Rathakrishnan, Hiccups: You got to be kidney me!, "SAGE open medical case reports" t. 8 (2020). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7533925/ dostęp: lipiec 2024.

Restless legs syndrome. "Kidney Care UK", https://kidneycareuk.org/kidney-disease-information/living-with-kidney-disease/managing-symptoms/restless-legs-syndrome/, 6 grudnia 2023 r., dostęp 24 lipca 2024 r.

15 Symptoms of Kidney Disease. "Lifeoptions.org", https://lifeoptions.org/learn-about-kidney-disease/kidney-disease-symptoms/, 2024 r., dostęp 24 lipca 2024 r

CZYTAJ TAKŻE:

Pięć dobrych nawyków, które przyniosą ulgę w objawach dny moczanowej

Tak złagodzisz ból w kolce nerkowej. Ratowniczka: W jeden mit wciąż wierzymy

Ratunek dla nerek i pęcherza. Wymiata bakterie i piasek z przewodów moczowych