Pięć błędów żywieniowych przy niedoczynności tarczycy i hashimoto
Zaburzenia pracy tarczycy to jedna z 10 najczęściej występujących przewlekłych chorób u kobiet. Według danych już co 5. Polak zmaga się z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy. Kobiety chorują aż 9 razy częściej niż mężczyźni. Przyczyna nie jest do końca znana, ale podejrzewa się, że może się to wiązać z większym wpływem hormonalnym u kobiet. Podstawą leczenia jest farmakoterapia, jednak od lat lekarze podkreślają, że niezwykle pomocne jest właściwa odżywianie się. Niestety wokół diet związanych z chorobami tego narządu narosło wiele mitów. Sprawdź, jakie są najczęstsze błędy żywieniowe przy niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto.
Udowodniono, że odpowiedni sposób żywienia nie tylko wzmacnia działanie leków, ale przede wszystkim poprawia samopoczucie i redukuje stany zapalne tarczycy. Kluczem do sukcesu jest jednak ich trwałe wdrożenie. Wiele osób z niedoczynnością tarczycy i chorobą Hashimoto zmaga się ze spowolnionym metabolizmem i nadprogramowymi kilogramami. Niestety krótkie i szybkie diety cud mogą tylko pogorszyć sprawę. Zbyt drastyczne ograniczenie spożywanych kalorii może doprowadzić do wzrostu stężenia kortyzolu i spadku syntezy hormonów tarczycy.
Autorki książki "Ogarnij tarczycę": Lidia Wójcik i Kamila Bogucka (rozmówczynie w podkaście Interii "Można zdrowiej") podkreślają, że najskuteczniejszym rozwiązaniem jest stosowanie diety przeciwzapalnej, dostosowanej do pory roku i regionu, w którym żyjemy. Ekspertki zwracają uwagę na to, że osoby z chorobami tarczycy mają skłonności do radykalizmu, tymczasem "ograniczenia i rygor związany z wyborem jedzenia może dużo bardziej stresować i szkodzić niż jedzenie pizzy od czasu do czasu". Obie specjalistki podkreślają, że najważniejsze są świadome wybory i rezygnacja z żywności wysokoprzetworzonej, pamiętać jednak trzeba o swoim dobrostanie psychicznym. "Dieta na wakacjach we Włoszech może wydawać się niezdrowa, ale nagle okazuje się, że nam służy, bo [ze względu na brak stresu związanego z ograniczeniami na diecie] obniża się poziom kortyzolu.
Założenia diety przeciwzapalnej są proste: eliminujemy żywność wysokoprzetworzoną, a do codziennego menu włączamy produkty bogate w polifenole, czyli naturalne substancje zwalczające stany zapalne w organizmie. Węglowodany proste zamieniamy na złożone (przede wszystkim pieczywo pełnoziarniste i kasze), unikamy tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, a korzystamy z dobrodziejstw naturalnych przeciwutleniaczy, które znajdują się w olejach roślinnych, oliwie z oliwek, orzechach czy awokado (szczególnie cenne przy hashimoto). Każdego dnia spożywamy też 3 porcje owoców i 4-5 porcji warzyw. Świetny wpływ na organizm mają także herbaty (np. zielona, biała, oolong) i napary z ziół (np. pokrzywa, morwa biała). Najważniejszym elementem diety przeciwzapalnej jest wykluczenie słodyczy, słonych przekąsek, gotowych dań, przetworzonych mięs i wędlin. Ważne, by dietę przeciwzapalną dostosować do naszych potrzeb i ewentualnych innych schorzeń (najlepiej wspólnie z dietetykiem).
Niedobory białka mogą przyczyniać się do wzrostu poziomu TSH i zaburzeń produkcji hormonów tarczycy. Wpływają też na uczucie większego zmęczenia i problemy z koncentracją. U osób z niedoczynnością tarczycy białko powinno pokrywać ok. 15-20% zapotrzebowania na energię, jeszcze więcej w przypadku choroby Hashimoto - nawet 25%. Ważne, by dieta była bogata w pełnowartościowe białko: chude mięso, ryby morskie, nabiał, jaja w umiarkowanych ilościach, nasiona roślin strączkowych.
Osoby ze zdiagnozowaną niedoczynnością tarczycy często eliminują ze swojej diety warzywa kapustne jako produkty, które zaburzają wchłanianie jodu do organizmu. Jak ze wszystkim, także w tej kwestii należy zachować umiar. Warzywa kapustne zawierają wiele cennych składników odżywczych i nie powinno się z nich całkowicie rezygnować. Wystarczy je ograniczyć, a do tego do diety włączyć produkty bogate w jod. Warto też wiedzieć, że gotowanie, kiszenie, mrożenie czy płukanie warzyw kapustnych zmniejsza aż o 40% ilość substancji odpowiedzialnych za wiązanie jodu.
Szkodliwa dla organizmu jest niepotrzebna eliminacja produktów zawierających gluten czy laktozę. Wciąż pokutuje mit, że laktoza jest odpowiedzialna za stany zapalne i należy jej unikać szczególnie przy chorobach tarczycy. Rzeczywiście - celiakia i nietolerancja laktozy aż trzykrotnie częściej występują u osób zmagających się z chorobą Hashimoto, ale wyłączenie tych składników z diety powinno być poprzedzona diagnostyką. Tylko eliminacja związana z faktyczną nietolerancją pokarmową może przynieść korzystne efekty, takie jak obniżenie poziomu TSH czy zmniejszenie procesów autoimmunizacyjnych.
Osoby z chorobami tarczycy bardzo często potrzebują suplementacji, jednak ich przyjmowanie powinno być poprzedzone badaniami i konsultacją endokrynologa. Niestety chorzy, chcąc poprawić złe samopoczucie czy zahamować wypadanie włosów, zaczynają przyjmować różnorodne suplementy. Należy pamiętać, że zbyt duże ilości niektórych pierwiastków (np. żelaza) mogą pogarszać pracę innych narządów. Znacznie lepszym rozwiązaniem może być włączenie do diety produktów bogatych w jod (makrela, dorsz, otręby, sól jodowana, wody mineralne), cynk (nasiona lnu, pestki dyni, pełnoziarniste produkty), selen (skorupiaki, ryby, czosnek, orzechy brazylijskie, grzyby) oraz żelazo (czerwone mięso w umiarkowanych ilościach, nasiona lnu, pestki dyni, mak, sezam, pistacje).
Czytaj także:
Nadciśnienie i otyłość to nie wszystko. Złe odżywianie powoduje aż kilkadziesiąt groźnych chorób
Dieta Schmidta odsłania kondycję trzustki. Zawiera produkty, których "nie lubi" trzustka
Wyciszą nerwy, złagodzą stan zapalny. Naturalne wsparcie dla tarczycy
Źródło:
Podcast Karoliny Siudei-Dudek "Można zdrowiej", odc. 2.
K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, “Varia Medica" 2018, t. 2, nr. 2.
