Zakwaszenie organizmu. Mit czy ukryta przyczyna problemów ze zdrowiem?
W ostatnich latach popularna stała się teoria głosząca, że niektóre produkty spożywcze mają zdolność do zakwaszania albo alkalizowania organizmu. Zwolennicy tej teorii przestrzegają przed jedzeniem produktów, które mogą spowodować zakwaszenie organizmu i namawiają do konsumpcji pokarmów o zasadowych właściwościach, strasząc możliwymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Na wstępie warto zaznaczyć, że teoria o zakwaszaniu organizmu nie została potwierdzona naukowo, nie odnotowano również skuteczności w działaniu suplementów, które miałyby powstrzymać ten proces. Jednak produkty rzekomo zakwaszające organizm, są wymieniane jako szkodliwe także przez dietetyków i lekarzy zajmujących się chorobami dietozależnymi. Warto więc je poznać.
Zakwaszenie organizmu nie jest tym samym co kwasica, choć terminy te często są mylone lub stosowane zamiennie. Jest to błąd. Kwasica to stan spadku pH płynów ustrojowych - wyróżniamy kwasicę oddechową i metaboliczną. W jej przebiegu dochodzi m.in. do przyspieszenia oddechu, wzmożonego pragnienia, wielomoczu i uczucia zmęczenia. Nieleczona może prowadzić do śpiączki ketonowej. Kwasica jest stanem, który wymaga pilnego leczenia, ponieważ może zagrażać życiu.
Zakwaszenie organizmu to nic innego niż zmiana odczynu krwi, co powoduje mobilizację ciała do kompensacji zmienionego pH środowiska, a to wywołuje zużycie makro i mikroelementów, które w zwiększonej ilości wydalane są z moczem. A to może nieść za sobą dnę moczanową, spowodowaną odkładaniem się kwasu moczowego w stawach i rozwijanie się kamicy nerkowej na skutek wytrącania się kwasu szczawiowego w pęcherzu moczowym.
Z medycznego puntu widzenia, nie istnieją dowody naukowe mówiące o tym, że tak właśnie się dzieje. Próżno szukać także wiarygodnych testów diagnostycznych, które mogłyby potwierdzić lub wykluczyć zakwaszenie.
Należy uważać na zalecenia zawarte w dietach odkwaszających, często zaleca się w nich spożywanie brukselki, kapusty, brokuł i jarmużu - te produkty są bogate w puryny i paradoksalnie to właśnie one mogą wywołać dnę moczanową.
Różne źródła podają, że osoba z zakwaszonym organizmem odczuwa:
- problemy trawienne;
- bóle głowy i mięśni;
- przemęczenie;
- obniżone samopoczucie;
- spadek odporności.
Istnieje wskaźnik PRAL (potential renal acid load), który dostarcza informacji o potencjalnym obciążeniu kwasem nerek. Uwzględnia on ilość: białka, magnezu, potasu i wapnia w spożywanych produktach - zwykle w przeliczeniu na 100 gramów produktu.
To czy dany pierwiastek występujący w pokarmie ma właściwości zasadowe czy kwasowe, można wyczytać z układu okresowego. Charakter zasadowy mają przede wszystkim metale np.: sód, potas, wapń, a kwasowy niemetale np. siarka, chlor, czy jod. Warto zaznaczyć, że wiele produktów spożywczych zawiera pierwiastki w postaci naturalnych kwasów np. kwas benzoesowy w żurawinie, kwas jabłkowy w jabłkach i pomidorach, czy kwas szczawiowy w szpinaku, szczawiu, truskawkach i w niedojrzałych pomidorach.
Okazuje się, że wysoki wskaźnik PRAL mają: jasne piwo, cola, fast foody, produkty zbożowe i mleczne, kakao, mięso i ryby, i to ich, według zwolenników teorii zakwaszeni organizmu, powinniśmy unikać. Stosunkowo niewielki PRAL wykazują natomiast: wino białe i czerwone, warzywa i owoce.
Udowodniono, że dieta bogata w produkty o wysokim wskaźniku PRAL może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych i rozwój nadciśnienia tętniczego. Wzrost ciśnienia tętniczego krwi związany jest przede wszystkim ze znikomą podażą potasu i zwiększoną sodu. Wśród produktów uznawanych za zakwaszające, mieści się dużo jedzenia powszechnie uznawanego za niezdrowe, zatem dieta z wysokim PRAL może sprzyjać także osteoporozie i nowotworom układu pokarmowego.
Kolejną chorobą, co do której przypuszcza się, że może rozwinąć się w wyniku spożywania produktów uznawanych przez zwolenników tej teorii za zakwaszające, jest cukrzyca typu 2.
Dieta odkwaszająca polega na spożywaniu produktów o właściwościach alkalizujących. Kluczowym elementem tej diety są warzywa i owoce, zwłaszcza te bogate w magnez, wapń oraz potas, takie jak szpinak, jarmuż, brokuły, marchew, dynia, awokado, banany czy kiwi. Warto również uwzględniać produkty jak kasza jaglana, komosa ryżowa, orzechy, migdały, nasiona chia, siemię lniane. Dodatkowo, zielona herbata i cytryna są również polecane, ponieważ posiadają właściwości alkalizujące. Wprowadzając te składniki do diety, można wspomagać utrzymanie optymalnej równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.
Istnieje wiele faktów i mitów na temat zakwaszania organizmów. Obalamy najpowszechniejsze z nich.
● papierosy nie powodują zakwaszenia - co nie zmienia faktu, że są niezdrowe i mogą wywołać wiele chorób;
● sport i zakwasy nie powodują zakwaszenia organizmu - kwas mlekowy gromadzący się w mięśniach, wywołuje tzw. zakwasy, ale po czasie jest on przetwarzany w glukozę. Należy pamiętać, że aktywność fizyczna jest niezbędna do utrzymania zdrowia;
● pożywienie nie ma istotnego wpływu na zakwaszenie organizmu - należy dbać o to, by dieta była zbilansowana, ale nie powinno się nadmiernie przesadzać z odrzucaniem niektórych produktów spożywczych. Jeżeli jednak masz problemy zdrowotne, udaj się do lekarza lub dietetyka, który pomoże ustalić ci, jakie produkty spożywcze możesz jeść;
● stosowane leki nie powodują zakwaszenia organizmu, a suplementy mające odkwasić organizm, niwelują jedynie odczuwane objawy.
CZYTAJ TAKŻE:
Lecz się dietą. Cztery najzdrowsze diety
Sprawdzone sposoby na zakwaszenie organizmu
