Narząd latami i po chichu obrasta tłuszczem. Na leczenie może być za późno
Jedną z najczęstszych przypadłości dotyczącej wątroby jest jej stłuszczenie. Nierozpoznane lub źle leczone stłuszczenie wątroby może prowadzić do włóknienia narządu oraz raka wątrobowokomórkowego. Czym jest stłuszczenie wątroby? Jakie są jego przyczyny? Czy można je cofnąć, a jeśli tak to, co należy zrobić i ile to trwa? Odpowiadamy.
Stłuszczenie wątroby definiowane jest jako nadmierne odkładanie tłuszczu w komórkach wątroby (hepatocytach). Rzecz jasna jest to stan patologiczny, którego najważniejszymi czynnikami ryzyka są m.in.: nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie, zaburzenia przemiany materii, czynniki żywieniowe, wrodzone nieprawidłowości metabolizmu i przyjmowanie substancji hepatotoksycznych.
Nierozpoznane lub źle leczone stłuszczenie wątroby może prowadzić do włóknienia narządu oraz raka wątrobowokomórkowego, dlatego tak istotne jest by pacjenci możliwie, jak najszybciej zostali właściwie zdiagnozowani i podjęli odpowiednią terapię. Współczesna medycyna dzieli stłuszczenie wątroby na:
- alkoholowe - przewlekłe uszkodzenie wątroby z nagromadzeniem kropli tłuszczu w hepatocytach, będące konsekwencją nadużywania alkoholu. Co ciekawe to kobiety uznawane są za płeć bardziej podatną na uszkodzenie wątroby przez alkohol, przy czym istotną rolę w rozwoju schorzenia, odgrywają również predyspozycje genetyczne
- niealkoholowe (NAFL) - szacuje się, że dotyczy ponad 30 proc. Europejczyków. W przypadku NAFL potwierdzone badaniami stłuszczenie nie wynika z nadużywania alkoholu, leków czy chorób wrodzonych. Wiąże się z mniejszym ryzykiem progresji do marskości wątroby. Jednym z najważniejszych czynników zwiększających ryzyko rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby jest otyłość. Nie oznacza to wcale, że NAFL nie dotyka szczupłych osób. Stłuszczenia wątroby są tak częste, że uznaje się je za kolejną epidemię XXI wieku.
Objawy stłuszczenia wątroby są różne w zależności od tego, czy etiologia choroby jest alkoholowa, czy nie. U tych pacjentów, u których nadmiar tłuszczu w hepatocytach wynika z nadmiernego spożywania napojów wysoko procentowych, występuje nieznaczne powiększenie wątroby, ból w prawym podżebrzu lub nadbrzuszu.
Jednak znaczna część osób dotkniętych tą przypadłością, nie odczuwa żadnych wyraźnych dolegliwości, co pozwala chorobie rozwijać się w utajeniu, predysponując do zapalenia i marskości wątroby. W badaniach laboratoryjnych obserwuje się podwyższenie poziomu enzymów wątrobowych (GGT, ALT, AST), zwiększenie stężenia żelaza i bilirubiny, a także wydłużenie czasu protrombinowego.
Z kolei niealkoholowe stłuszczenie wątroby może powodować zmęczenie, uczucie dyskomfortu w prawej części brzucha, osłabienie lub nie wiązać się z żadnymi objawami. W przypadku NAFL w badaniach laboratoryjnych ujawnia się zwykle niewielkie zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, hiperglikemia i zaburzenia w gospodarce lipidowej. Oba typy stłuszczenia wątroby można rozpoznać w badaniu USG lub elastografii, będącej jedną z nieinwazyjnych metod oceny włóknienia wątroby.
Osoby, u których rozpoznano alkoholowe stłuszczenie wątroby, powinny całkowicie zrezygnować z picia alkoholu, a także zmienić dietę na ubogotłuszczową, za to zawierającą duże ilości białka. Konieczne jest również dbanie o uzupełnianie niedoborów pokarmowych. Pacjentom z tej grupy brakuje zwykle: kwasu foliowego, witaminy A, D, B1, B6 oraz cynku. Niemniej istotne jest także poddawanie się regularnej kontroli, polegającej na wykonywaniu USG i badań biochemicznych wskaźników czynności wątroby, po to, by określić czy choroba nie postępuje, a leczenie przynosi oczekiwany rezultat.
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby na ogół leczy się, zalecając pacjentom zmianę stylu życia, tj. przejście na dietę śródziemnomorską i podejmowanie aktywności fizycznej przynajmniej trzy razy w tygodniu. Udowodniono, że u osób otyłych redukcja masy ciała daje dobre efekty i częściowo cofa zwłóknienie.
Ci, u których wykryto otyłość olbrzymią, mogą zostać zakwalifikowani do operacji bariatrycznej. Podobnie jak w przypadku stłuszczenia spowodowanego alkoholem, po ustaleniu diagnozy należy poddawać się badaniom kontrolnym, zarówno biochemicznym, jak i obrazowym.
Odbudowa wątroby trwa zwykle od dwóch do czterech tygodni, aczkolwiek dokładne tempo regeneracji jest kwestią indywidualną, przy czym stłuszczenie wątroby ustępuje w czasie nie krótszym niż dwa miesiące - w przypadku niezaawansowanej wersji tej choroby.
Możesz wesprzeć swoją wątrobę unikając jedzenia: tłustych mięs i tłustego nabiału, grzybów oraz stosowania używek. Zachowaj też ostrożność w przypadku soków owocowych, ponieważ zawarty w nich cukier zwiększa magazynowanie tłuszczu w wątrobie, sprzyjając stanom zapalnym.
CZYTAJ TAKŻE:
Te napoje szkodzą wątrobie gorzej niż leki i alkohol. Polacy je uwielbiają
