Bąblowica w Polsce - co roku kilkanaście przypadków. Przyczyny, objawy i leczenie choroby

Bąblowica (inaczej echinokokoza, hydatidoza oraz choroba wodunkowa) to choroba wywoływana przez tasiemca. Chodzi dokładnie o tasiemca jednojamowego oraz wielojamowego. Oba gatunki występują m.in. u psów, kotów, lisów i wilków. 

Na terenie Polski bąblowica występuje stosunkowo rzadko. Pierwszy przypadek choroby zdiagnozowano w 1994 roku. Od tego czasu co roku rozpoznaje się kilkanaście przypadków bąblowicy. Głównie na terenie województwa pomorskiego, podkarpackiego oraz warmińsko-mazurskiego.

Do zarażenia się bąblowicą dochodzi poprzez połknięcie jaj bąblowca. Te z kolei znajdują się głównie w kale zwierząt. Przez to w łatwy sposób mogą przedostać się do runa leśnego. Znaleźć je możemy np. na dziko rosnących jagodach, malinach czy grzybach. Z tego powodu należy pamiętać o każdorazowym i dokładnym umyciu zebranych z lasu owoców czy grzybów. 

Innym źródłem bąblowicy jest bezpośredni kontakt z zarażonymi zwierzętami. Do grupy wysokiego ryzyka zaliczyć można leśniczych, myśliwych i rolników.

Warto wiedzieć, że po zarażeniu się pasożytem jego larwy wędrują po całym ciele człowieka. Osadzić się mogą m.in. w płucach, wątrobie, śledzionie czy mózgu. Z tego powodu wyróżnić można dwa główne rodzaje bąblowicy. To:

- bąblowica jednojamowa - larwy osadzają się przede wszystkim w wątrobie oraz płucach. Towarzyszy im charakterystyczna torbiel, której średnica może przekraczać nawet 30 cm;

- bąblowica wielojamowa - to dużo groźniejsza odmiana choroby. Szacuje się, że aż 70 proc. przypadków może zakończyć się zgonem. Larwy występują głównie w wątrobie. Wraz z upływem czasu stają się coraz większe, co powodować może niszczenie organu.

Bąblowica przez długi czas może przebiegać bezobjawowo. Dotyczy to przede wszystkim bąblowicy wielojamowej. Szacuje się, że ten rodzaj choroby może nie dawać żadnych objawów nawet przez 10-15 lat. W przypadku pojawienia się konkretnych objawów - zależą one od miejsca, w którym osadziły się larwy. Niestety, objawy są stosunkowo mało charakterystyczne i mogą zostać pomylone z innymi dolegliwościami. 

Ze względu na charakterystyczną torbiel bąblowica jednojamowa bardzo często bywa mylona z nowotworem.

Możliwe objawy bąblowicy to:

•    ból po prawej stronie brzucha,
•    ból w klatce piersiowej,
•    kaszel,
•    duszności,
•    krwioplucie,
•    ból nerek,
•    krwiomocz,
•    bóle głowy,
•    zaburzenia psychiczne,
•    swędzenie skóry,
•    nudności,
•    zaburzenia równowagi, zaburzenia widzenia.
  
  

W przypadku zaawansowanej bąblowicy u pacjenta wystąpić mogą także: żółtaczka, niewydolność nerek, niewydolność wątroby, marskość wątroby, krwotok z przełyku. 

Wiele przypadków bąblowicy kończy się zgonem.

Bąblowica jest trudna do wykrycia i bywa mylona z innymi dolegliwościami. Często kluczowy okazuje się wywiad lekarski, w którym pacjent wspomni o ewentualnym kontakcie z dzikimi zwierzętami czy o możliwości spożycia niemytych owoców pochodzących z lasu. Diagnostyka zależy oczywiście od ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Zwykle wykonuje się USG jamy brzusznej, rezonans magnetyczny i tomografię komputerową.

Zarówno jednojamową, jak i wielojamową bąblowicę leczy się przede wszystkim operacyjnie. Zabieg polega na usunięciu pasożyta z organizmu. Często konieczne jest także wycięcie fragmentu narządu (np. wątroby), co w wielu przypadkach powoduje konieczność późniejszego przeszczepu.

W przypadku bąblowicy wielojamowej po zabiegu stosuje się dodatkowo chemioterapię przeciwpasożytniczą. Po terapii pacjent do końca życia powinien być pod stałą opieką lekarską. Niestety, wielu przypadków bąblowicy wielojamowej nie można wyleczyć. Szacuje się, że aż 70 proc. przypadków tego typu choroby kończy się zgonem.

Aby zapobiec zakażeniu, należy unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami i powstrzymywać się od spożywania niemytych owoców leśnych. Warto zadbać również o prawidłową higienę rąk. 

Bąblowica, podobnie jak i wiele innych chorób pasożytniczych, często nazywana jest chorobą brudnych rąk. Konieczna jest także odpowiednia troska o domowe zwierzęta. Z tego powodu nie należy zapominać o regularnym odrobaczaniu psów i kotów.

Aleksandra Chruścielewska

Polecamy również:

W wodach Bałtyku groźne nie tylko sinice. Czym są przecinkowce?

Letnie grzyby. Czy warto je zbierać?

Poziomki: prawdziwa skarbnica zdrowia