Bostonka (choroba bostońska): Jak nie pomylić jej z ospą?
Bostonka, a właściwie choroba bostońska, to schorzenie, które dotyka przede wszystkim dzieci. Wywołuje je wirus, który przenoszony jest drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z chorym, np. dotyk czy przytulenie. Charakterystycznym objawem bostonki jest wysypka, która pojawia się na dłoniach, stopach i w jamie ustnej. Jak leczy się bostonkę? Nie antybiotykami! Sprawdź, co musisz wiedzieć o tej chorobie.
Bostonka to potoczne określenie choroby bostońskiej. Ze względu na charakterystyczną wysypkę bostonka bardzo często mylona jest z ospą wietrzną. Obie choroby różnią się jednak lokalizacją zmian skórnych. W przypadku bostonki wysypka pojawia się głównie w jamie ustnej, na dłoniach i stopach. Do tego odnosi się nawet inna nazwa schorzenia - choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (z angielskiego HFMD - hand, foot and mouth disease).
Ospa z kolei bardzo często rozwija się na kończynach. Kształt wysypki to również ważny czynnik różnicujący. Podczas gdy w przebiegu ospy mamy do czynienia z okrągłymi zmianami, bostonka charakteryzuje się podłużnymi pęcherzykami.
Choroba bostońska jest schorzeniem wieku dziecięcego, które pojawia się najczęściej u pacjentów poniżej 10. roku życia. Do zakażenia bardzo często dochodzi w przedszkolach i szkołach. Zdarza się jednak, choć stosunkowo rzadko, że bostonka zdiagnozowana zostaje u osób dorosłych. W takim wypadku choroba ma zwykle ostrzejszy przebieg, któremu towarzyszyć mogą powikłania - kardiologiczne i/lub neurologiczne.
Bostonka w ciąży - zwłaszcza w trakcie pierwszego trymestru - może nieznacznie zwiększać ryzyko poronienia.
Bostonka wywoływana jest przez wirusy - najczęściej wirusa Coxsackie A16 lub enterowirusa 71. Nazywana jest również chorobą brudnych rąk. Do zarażenia dochodzi najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z chorym - podanie ręki czy przytulanie. Wirus obecny jest bowiem w wydzielinie z pęcherzyków wysypki.
Inne możliwe sposoby zarażenia to droga kropelkowa - kichanie, katar, kaszel a także kontakt z kałem chorego. Niebezpieczne mogą być również powierzchnie zanieczyszczone wirusem, np. klamki czy w przypadku dzieci - wspólne zabawki oraz przedmioty chorego, takie jak ręczniki, pościel czy sztućce.
Tak jak zostało już wspomniane, cechą charakterystyczną bostonki jest wysypka, która pojawia się przede wszystkim na dłoniach, w jamie ustnej oraz na stopach. Trzeba jednak wiedzieć, że nie są to pierwsze objawy choroby. Okres wylęgania wirusa wynosi od trzech do pięciu dni. Po tym czasie pojawić się mogą: ból gardła, zmniejszenie apetytu, zmęczenie, bóle mięśni i gorączka. Niestety, objawy te są mało typowe, więc na tym etapie większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy z zarażenia wirusem.
Opisywane objawy nie trwają zwykle dłużej niż dwa dni. Po około 48 godzinach pojawia się wysypka - lekko podłużne pęcherzyki otoczone czerwoną obwódką. Zmianom towarzyszy zwykle silny ból gardła.
Ze względu na opisywane objawy wyróżnić można cztery fazy choroby bostońskiej:
1. Faza latentna bostonki - trwa od trzech do pięciu dni, bezobjawowy okres wylęgania się choroby;
2. Faza prodromalna bostonki - trwa od dwóch do trzech dni, występują gorączka i objawy przypominające przeziębienie i grypę;
3. Faza właściwa bostonki - trwa od siedmiu do 10 dni, pojawienie się charakterystycznej wysypki;
4. Faza zdrowienia - okres, gdy zmiany zaczynają znikać samoistnie, a chory wraca do zdrowia.
Leczenie bostonki jest objawowe. Chorym podaje się leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne oraz tabletki i syropy na ból gardła. Na wysypkę stosować można preparaty odkażające, przeciwświądowe i znieczulające.
Bostonka zwykle trwa 7-10 dni. Po tym czasie zmiany skórne samoistnie znikają. Warto pamiętać, że bostonki, podobnie jak innych chorób wirusowych, nie leczy się antybiotykami.
Bardzo ważnym elementem leczenia choroby bostońskiej jest odpowiednia dieta. W przypadku zmian w gardle pacjent powinien spożywać przede wszystkim płynne produkty - zupy, koktajle, kremy, które nie będą dodatkowo podrażniały jamy ustnej. Istotne jest także odpowiednie nawodnienie. Chory powinien spożywać nie mniej niż dwa litry wody.
Ze względu na to, że do zarażenia się bostonką dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym (lub poprzez używanie jego przedmiotów), należy pamiętać o odpowiedniej profilaktyce. Konieczne jest częste mycie rąk, a gdy nie jest to możliwe - dezynfekowanie ich płynem antybakteryjnym.
Jako że bostonka atakuje przede wszystkim dzieci, warto wdrażać podstawowe zasady higieny jak najwcześniej. Dużą ostrożność należy zachować także podczas używania cudzych przedmiotów.
Aleksandra Chruścielewska
Polecamy również:
Bostonka: Choroba brudnych rąk
Wysypka na skórze: Najczęstsze rodzaje i przyczyny jej pojawienia się
