Dla nich opryszczka jest szczególnie groźna. Może doprowadzić do sepsy

Opryszczka to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa opryszczki. Wyróżnia się dwa główne podtypy tych wirusów: HSV-1 i HSV-2. Wirus HSV-1 najczęściej wywołuje opryszczkę wargową, natomiast HSV-2 opryszczkę genitaliów. Nie jest to jednak regułą. Opryszczka jest częstą chorobą, rozpowszechnioną na całym świecie. Szacuje się, że przeciwciała przeciwko wirusowi HSV-1 obecne są u blisko 80-90 proc. młodych ludzi.

Opryszczka przenosi się dwoma głównymi drogami. Wirus HSV-1 najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z osobą zarażoną (np. pocałunek) lub przez współdzielenie przedmiotów, na których może być skażona ślina (np. sztućce, szklanki). HSV-2 z kolei przenosi się głównie drogą płciową, możliwe jest również zakażenie okołoporodowe. 

Opryszczka jest infekcją, która zazwyczaj ma przebieg łagodny. Przez większość czasu wirus opryszczki znajduje się w organizmie w postaci utajonej - są to okresy między nawrotami. Natomiast w momencie, gdy układ odpornościowy ulega osłabieniu (np. w przebiegu innej infekcji czy w stresie), wirus nawraca, wywołując najczęściej charakterystyczne zmiany skórne. Objawy zazwyczaj mijają, nie pozostawiając po sobie żadnych trwałych powikłań.

Niektóre postacie opryszczki mogą być jednak groźne i mogą skutkować poważnymi problemami ze zdrowiem. Wymienia się tutaj przede wszystkim opryszczkę narządu wzroku, opryszczkowe zapalenie mózgu i opryszczkę u kobiet ciężarnych.

Kobiety w ciąży

Opryszczka genitalna może stanowić zagrożenie dla płodu u kobiet ciężarnych. Najgroźniejszą sytuacją jest rozwój infekcji w trzecim trymestrze ciąży, na krótko przed planowanym terminem porodu. W takim wypadku może dojść do transmisji wirusa z matki na dziecko i rozwoju noworodkowej postaci opryszczki, która ma często ciężki, septyczny przebieg. Może pozostawić po sobie również trwałe powikłania, np. nieprawidłowości w obrębie ośrodkowego układu nerwowego czy opóźnienie rozwoju. Choroba może zakończyć się również zgonem noworodka.

Opryszczkę u kobiet ciężarnych leczy się standardowo acyklowirem. Jest to lek przeciwwirusowy, bezpieczny dla płodu. Pomaga zmniejszyć nasilenie objawów choroby, jednak nie eliminuje on wirusa z organizmu - w postaci utajonej utrzymuje się on przez całe życie.

Osoby z osłabionym układem odpornościowym

U osób z osłabionym funkcjonowaniem układu immunologicznego częściej dochodzi do rozwoju ciężkich, układowych postaci opryszczki. W ich przebiegu najgroźniejsza jest sepsa, wstrząs septyczny oraz zajęcie wątroby, które nierzadko kończy się zgonem. Do osób narażonych na ciężki przebieg infekcji wirusem opryszczki zalicza się m.in. osoby:

• przyjmujące glikokortykosteroidy, np. w leczeniu przewlekłych chorób autoimmunologicznych;
• w trakcie terapii nowotworów złośliwych, stosujące chemioterapię;
• po przeszczepach, które muszą stosować przewlekle leki immunosupresyjne;
• z AIDS wywołanym infekcją HIV;
• starsze, schorowane;
• z wrodzonymi niedoborami odporności.
  

Opryszczkowe zapalenie mózgu

Opryszczkowe zapalenie mózgu jest najpoważniejszą postacią opryszczki, której śmiertelność, nawet po włączeniu odpowiedniego leczenia, sięga ok. 30 proc. Do jego charakterystycznych objawów zalicza się m.in. nietypowe, dziwaczne zachowanie pacjenta - może on być pobudzony, wesołkowaty, a czasem również agresywny. Mowa chorego może być chaotyczna, pozbawiona sensu. Czasami występuje afazja, poza tym drgawki czy zaburzenia poznawcze.

Kluczowym elementem, który w wielu przypadkach przesądza o rokowaniu, jest czas od pierwszych objawów do rozpoznania choroby i włączenia odpowiedniego leczenia. Im jest on krótszy, tym pacjent ma większe szanse na wyleczenie. Niestety choroba może pozostawiać po sobie poważne powikłania, m.in. problemy z pamięcią, zanik umiejętności pisania, czytania, liczenia czy chodzenia. Pacjent, mimo wyzdrowienia, wymaga więc długotrwałej rehabilitacji.

Opryszczka narządu wzroku

Opryszczka narządu wzroku jest dość rzadką postacią opryszczki, jednak może nieść ze sobą poważne konsekwencje dla zdrowia. W jej przebiegu charakterystyczne pęcherzykowate zmiany pojawiają się w obrębie powiek, spojówek bądź rogówki. Nawracająca opryszczka rogówki może przyczyniać się do jej bliznowacenia i obniżenia ostrości wzroku, a nawet do całkowitej ślepoty. W leczeniu stosuje się maści zawierające acyklowir. 

Źródła:

A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna wyd. 11.

CZYTAJ TAKŻE:

Półpasiec atakuje po 50. roku życia. Jest szczepionka, ale cena powala

Tak rozpoznasz nadchodzącą sepsę. Poznaj schemat TIME, by zareagować w porę

Lekarka wyjaśnia, jak rozpoznać anginę. "Ból gardła to nie wszystko"