Kalendarz szczepień ochronnych dziecka. Aktualne wytyczne
Dzieci oraz młodzież poniżej 18. roku życia podlegają w Polsce obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Kalendarz szczepień dziecka zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące terminu podania konkretnego preparatu oraz ilości dawek. Jest on co roku aktualizowany przez Ministerstwo Zdrowia. Poniżej przedstawiamy kalendarz szczepień 2022.
Dzięki szczepieniom na przestrzeni lat udało się pozbyć lub zmarginalizować wiele niebezpiecznych, a nawet śmiertelnych chorób zakaźnych, takich jak gruźlica, polio, HIB, ospa, tężec czy krztusiec. Aby zapobiec ich ponownemu rozprzestrzenieniu się, praktykuje się profilaktyczne szczepienia ochronne wśród dzieci i młodzieży.
Jest to dokument określający najlepszy moment na podanie konkretnej szczepionki, będący częścią Programu Szczepień Ochronnych w Polsce (POS). Został on stworzony przez Ministerstwo Zdrowia w porozumieniu z Głównym Inspektoratem Sanitarnym i każdego roku podlega aktualizacji. Znajdują się w nim szczegółowe informacje, dotyczące tego, jakie szczepienia obejmują dzieci w danym wieku.
Wszystkie szczepionki obowiązkowe dziecko otrzymuje bezpłatnie, w ramach NFZ. Rodzice mogą jednak zdecydować się na odpłatną alternatywę w postaci szczepionki łączonej, czyli tzw. 5 lub 6 w jednym. Pozwala to na ograniczenie ilości wkłuć. Możliwe jest także uzupełnienie kalendarza szczepień dziecka o dodatkowe - zalecane, lecz nieobowiązkowe preparaty, takie jak szczepionki przeciwko meningokokom czy kleszczowemu zapaleniu mózgu. Większość szczepionek ma postać preparatu podawanego domięśniowo, niektóre - tak jak ta przeciwko rotawirusom - są natomiast doustne.
Aktualny kalendarz szczepień dziecka dostępny jest na stronie Ministerstwa Zdrowia, można go znaleźć również w przychodniach. Pediatra pełniący funkcję lekarza pierwszego kontaktu zobowiązany jest do wyjaśnienia rodzicom, na czym polega obowiązek szczepień oraz przeprowadzenia wywiadu, w celu ustalenia, czy u dziecka nie występują jakieś przeciwwskazania. Po podaniu każdej szczepionki stosowne informacje powinny zostać umieszczone na specjalnej karcie w książeczce zdrowia dziecka.
Najwięcej pozycji z kalendarza szczepień realizowanych jest w ciągu pierwszych miesięcy życia dziecka. Wynika to z faktu, że niemowlę posiadające jeszcze słabo rozwinięty układ odpornościowy jest najbardziej narażone na zakażenie wieloma chorobami oraz ich ciężki przebieg. W pierwszym roku życia konieczne jest wykonanie największej ilości szczepień ochronnych. W kolejnych latach jest ich zdecydowanie mniej.
Poniżej przedstawiamy kalendarz szczepień niemowląt i noworodków poniżej 1. roku życia:
- Pierwsza doba po urodzeniu - szczepienie przeciwko gruźlicy oraz WZW typu B (pierwsza dawka)
- 2 miesiąc życia - szczepienie przeciwko WZW typu B (kolejna dawka), tężcowi, błonicy i krztuścowi, HIB, rotawirusom i pneumokokom
- 4 miesiąc życia - szczepienie przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi (kolejna dawka), polio, HIB, rotawirusom i pneumokokom
- 5 lub 6 miesiąc życia - szczepienie przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi (ostatnia dawka), HIB, polio i rotawirusom
- 7 miesiąc - szczepienie przeciwko WZW typu B.
Powyższy schemat warto również uzupełnić szczepieniem przeciwko meningokokom oraz ospie wietrznej.
W kolejnym roku kalendarz szczepień dziecka posiada znacznie mniej pozycji. Należy pamiętać jedynie o dwóch terminach:
- Pomiędzy 12-15 miesiącem - szczepienie przeciwko pneumokokom oraz odrze, śwince i różyczce
- Między 16-18 miesiącem - szczepienie przeciwko polio, HIB, błonicy, tężcowi i krztuścowi
W tym okresie zalecane (lecz nieobowiązkowe) są również szczepienia przeciwko ospie wietrznej i meningokokom. Nie są one objęte Programem Szczepień Ochronnych w Polsce, co oznacza, że ich koszt rodzice muszą pokryć samodzielnie. Wyjątek stanowią dzieci uczęszczające do żłobka, ponieważ podawane im preparaty w wielu gminach podlegają refundacji.
Po ukończeniu przez dziecko 2. roku życia częstotliwość szczepień znacząco spada. Oto jak wygląda kalendarz szczepień ochronnych dzieci i młodzieży:
- 6. rok życia - konieczne jest podanie dawki przypominającej przeciwko polio oraz błonicy, tężcowi i krztuścowi
- 10. rok życia - szczepienie przeciwko różyczce, odrze i śwince
- 14. rok życia - ostatnie, przypominające szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
Przedstawione pozycje z kalendarza szczepień dotyczą dzieci, u których nie stwierdzono żadnych przeciwwskazań. W szczególnych przypadkach mogą być one modyfikowane przez lekarza, mającego na względzie dobro małego pacjenta.
CZYTAJ TAKŻE:
Szczepienia dzieci przeciw COVID-19 od piątego roku życia. Co zrobią rodzice?
Szczepienia przeciw COVID-19 dla dzieci od piątego roku życia. Preparaty są już w Polsce
