Legionella na Podkarpaciu. Jak uniknąć zakażenia?

Niebezpieczna bakteria Legionella pneumophila zbiera śmiertelne żniwo na Podkarpaciu. Na terenie województwa stwierdzono kilkadziesiąt przypadków zakażeń, kilka osób zmarło. Wiadomo również o kilku pacjentach w stanie ciężkim. Ofiary śmiertelne to osoby starsze (w wieku ok. 70, 80 lat), obciążone chorobami. To właśnie dla tej grupy bakterie z rodzaju Legionella stanowią największe zagrożenie. Większość zdrowych osób narażonych na kontakt z tymi patogenami nie zachoruje. Przypomnijmy, że zakażenie bakterią Legionelloza może mieć łagodny przebieg, podobny do grypy (gorączka Pontiac) lub powodować chorobę legionistów, która jest ciężkim zapaleniem płuc.

Trwają poszukiwania źródła zakażenia. Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że "weryfikowany jest wariant dotyczący miejskiej sieci wodociągowej".

W poniedziałek będą znane pierwsze wyniki próbek pobranych z miejskich wodociągów. W weekend w Rzeszowie przeprowadzona zostanie dezynfekcja sieci wodociągowej. Kilka dni temu w mieście wyłączono fontanny, kurtyny wodne i poidełka. Powołano też miejski sztab kryzysowy.

Bakteria Legionella pneumophila jest znana od dawna. Występuje na całym świecie i jest szeroko rozpowszechniona w środowisku. Jej rezerwuarem jest woda (zbiorniki naturalne i sztuczne) i mokra gleba. Bakterie namnażają się w określonych warunkach. Temu procesowi sprzyjają: odpowiednia temperatura (20-50 st.; patogen ginie z kolei w temperaturze ok. 70 st.), a także osad bogaty w sole wapnia i magnezu oraz obecność glonów i pierwotniaków.

Jak podkreśla sanepid, ryzyko zakażenia występuje we wszystkich miejscach, w których mogą powstawać aerozole wodne. I wskazuje, że ich źródłem mogą być:

• prysznice i krany,
• baseny typu SPA/ wanny typu whirlpool/ jaccuzi,
• nawilżacze, urządzenia do terapii oddechowej,
• wieże chłodnicze (chłodnie kominowe) i systemy klimatyzacji,
• fontanny ozdobne, zwłaszcza w pomieszczeniach,
• węże ogrodowe stosowane do podlewania roślin i inne urządzenia ze zraszaniem.

Potencjalnie bakteria Legionella pneumophila może być obecna w instalacji zasilającej w wodę w każdym budynku. Co ciekawe, z szacunków wynika, że u nawet 90 proc. osób dorosłych obecne są we krwi przeciwciała, które świadczą o tym, że mieli oni wcześniejszy kontakt z patogenem. W wielu przypadkach zakażenie przebiega bezobjawowo. O objawach choroby legionistów (legionellozowego zapalenia płuc) pisaliśmy więcej TUTAJ.

Eksperci i władze uspokajają - bakteria Legionella pneumophila nie przenosi się przez picie skażonej wody. Do zakażenia bakteriami z rodzaju Legionella dochodzi poprzez wdychanie skażonych aerozoli - mikroskopijnych, niedostrzegalnych gołym okiem kropelek wody zawieszonych w powietrzu, w których występują bakterie. Podczas picia wody do zakażenia może dojść jedynie w przypadku zakrztuszenia się i aspiracji płynu do dróg oddechowych.

Legionelloza nie przenosi się też z człowieka na człowieka.

Okres inkubacji choroby legionistów, legionellozowego zapalenia płuc, postaci płucnej legionellozy, wynosi od dwóch do 10 dni. Objawy mogą jednak wystąpić nawet po trzech tygodniach.

Choroba legionistów objawia się:

• wysoką gorączką,
• utratą apetytu,
• bólami głowy,
• uczuciem ogólnego rozbicia,
• bólami mięśni,
• dreszczami,
• kaszlem (na początku suchym; u ok. 50 proc. chorych występuje kaszel z wydzieliną - może pojawić się w niej krew),
• dusznościami,
• bólami w klatce piersiowej,
• splątaniem,           
• nadmierną sennością,
• bólami brzucha,
• wymiotami,
• biegunką.

W przypadku legionellozy nie jest możliwe zabezpieczenie się poprzez przyjęcie szczepionki. Kluczowe jest wczesne wykrycie choroby i natychmiastowe rozpoczęcie terapii. W leczeniu stosuje się terapię antybiotykami. Choroba legionistów wymaga najczęściej leczenia szpitalnego.

Zagrożeniu zdrowia publicznego stwarzanemu przez legionellozę można zaradzić poprzez wdrożenie planów bezpieczeństwa wodnego przez osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo budynków lub bezpieczeństwo systemów wodociągowych. "Zapobieganie chorobie legionistów polega na stosowaniu środków kontrolnych minimalizujących rozwój bakterii Legionella i rozprzestrzenianie się aerozoli. Środki te obejmują dobrą konserwację urządzeń, w tym regularne czyszczenie i dezynfekcję, oraz stosowanie innych środków fizycznych (temperatura) lub chemicznych (biocydy) w celu zminimalizowania wzrostu" - wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). 

Kluczowe jest utrzymywanie odpowiedniej temperatury. Zaleca się utrzymanie w punktach czerpalnych temperatury wody w przedziale od 55 do 60 st. dla wody ciepłej i poniżej 20 st. dla wody zimnej.

Co możesz zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia bakterią Legionella pneumophila? Między innymi:

• unikaj sytuacji, w których może dojść do zakażenia. Tyczy się to szczególnie osób z grupy ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia (np. z niedoborami odporności). Odradza się im m.in. korzystanie z wanny typu whirlpool;
• po dłużej nieobecności (np. z powodu wakacji) i powrocie do mieszkania spuść wodę w toalecie, a także odkręć wszystkie krany i pozwól wodzie płynąć swobodnie przez kilka minut. Pamiętaj, by nie znajdować się w pobliżu strumienia wody. Gdy spłukujesz wodę w toalecie, niech klapa pozostanie zamknięta;
• jeśli masz w domu klimatyzację, wannę z hydromasażem albo fontannę na podwórku, pamiętaj o ich regularnym czyszczeniu i dezynfekcji, zgodnie z zaleceniami producenta;
• okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze zgodnie z zaleceniami producenta, aby zredukować osiadające na dnie i ściankach zanieczyszczenia;
• sprawdzaj, czy hotel, do którego się udajesz, nie figuruje na liście hoteli o podwyższonym ryzyku zakażenia. Ich lista dostępna jest TUTAJ.

Jeśli podejrzewasz, że byłeś narażony na kontakt z bakterią Legionella pneumophila, jeśli pojawiły się u ciebie niepokojące objawy, skontaktuj się z lekarzem.

CZYTAJ TAKŻE:

Nie tylko Turcja i Egipt. W tych krajach i sytuacjach uważaj na "zemstę Faraona"

Legionelloza to sabotaż? Sprawę bada ABW

Dziwne objawy po egzotycznym urlopie. Tę chorobę przywieziesz z wakacji