WZW prowadzi do marskości wątroby i nowotworów. Lekarz: "Wiemy, jak się chronić"

Wirusowe zapalenie wątroby różni się w zależności od wirusa będącego przyczyną choroby. Wyróżniamy więc WZW typu A, B, C i D.

WZW typ A, czyli HAV (Hepatitis A Virus) to zakażenie nazywane inaczej "żółtaczką pokarmową", ale także chorobą brudnych rąk. Do jej zakażenia dochodzi na skutek zjedzenia skażonej żywności. 

WZW typu B i C wywołane jest z kolei zakażeniem HBV i HCV i droga zakażenia jest krwiopochodna. Oznacza to, że zarazić można się poprzez przerwanie kontakt z krwią osoby zakażonej, drogą seksualną oraz między matką i dzieckiem.

Oba te typy mogą prowadzić do pozapalnej marskości wątroby i raka wątrobokomórkowego. 

Szacuje się, że na całym świecie na na wirusowe zapalenie wątroby typu B choruje 250 milionów ludzi, z czego blisko milion osób rocznie umiera z powodu powikłań.  W Polsce zarażonych jest blisko 300 tys. osób. 

Zakażenie HCV dotyczy prawie 150 mln osób na całym świecie, a w Polsce jest ich około 165 tysięcy. Wirus typu A występuje o wiele rzadziej. Średnio co roku na terenie Unii Europejskiej zgłaszanych jest około 5 tys. przypadków zakażenia. 

- Wirusowe zapalenie wątroby to w Polsce problem trochę większy niż w krajach Europy Zachodniej, jednak dzięki szczepieniu noworodków, które zostało wprowadzone jako obowiązkowe w latach 90., ale też obowiązkowym badaniom kobiet w ciąży jest to problem zdecydowanie coraz mniejszy. Pracownicy w Państwowym Zakładzie Higieny (sanepid) przeprowadzają także dochodzenia i przyglądają się wszystkim nowo wykrytym WZW, co także przekłada się na niższą skalę problemu w naszym kraju - mówi dr n. med. Michał Chojnicki.

Problemy z wątrobą głównie kojarzone są z zażółceniem oczu i powłok skórnych. Wynika to z odkładania się bilirubiny w tkankach. Jednak zanim dojdzie do rozwoju tego objawu, często pacjenci obserwują u siebie symptomy klasycznej infekcji. - Ostre WZW, podobnie jak inne infekcje wirusowe, charakteryzuje się głównie po prostu złym samopoczuciem. Objawy są ogólne i często niespecyficzne, takie jak gorączka, uczucie silnego zmęczenia, utrata apetytu, nudności i wymioty. Pojawia się także ból brzucha, ciemny mocz, jasne stolce, mogą występować bóle stawów, aż w końcu żółtaczka. To co powinno nas zaniepokoić, to zwłaszcza zażółcenie twardówek (stąd nazwa! "żółtaczka zakaźna") oraz ból brzucha - mówi w rozmowie dr Chojnicki. 

Objawy zapalenia wątroby typu A pojawiają się od 2 do 7 tygodni od momentu zakażenia i mogą trwać nawet przez wiele tygodni.

W przypadku zakażenia HBV objawy pojawiają się najczęściej dopiero po około 3-4 miesiącach od zakażenia wirusem. To zakażenie może przebiegać pod postacią ostrą lub przewlekłą.

Zapalenie wątroby typu A następuje na skutek zakażenia wirusem HAV, do którego może dojść poprzez spożycie skażonego jedzenia lub przeniesienie wirusa na brudnych rękach. Wirus ten jest wydalany wraz z kałem przez 1-2 tyg. jeszcze zanim wystąpią objawy i przez około 1 tydz. po wystąpieniu objawów.

W jaki sposób można zarazić się wirusem? 

• Poprzez bliski kontakt z chorym (również wspólnie mieszkając z osobą zarażoną).
• Podróżując do kraju endemicznego występowania HAV (np. basen Morza Śródziemnego, kraje Europy Wschodniej, kraje rozwijające się)
• Jedząc owoce morza, zwłaszcza skorupiaki czy surowe ostrygi. 
• Poprzez kontakt seksualny.
• Mając bezpośredni kontakt z odpadami komunalnymi, płynnymi nieczystościami.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B może mieć charakter ostry, ale także przewlekły. To, co charakteryzuje HBV to fakt, że materiał genetyczny wirusa integruje się z materiałem genetycznym osoby zakażonej co sprawia, że całkowite jego wyeliminowanie jest mało prawdopodobne.  

Dróg zakażenia tym wirusem jest więcej: pozajelitowa, płciowa oraz okołoporodowa. 

W jaki sposób można zarazić się wirusem? 

• Poprzez bliski kontakt z chorym na ostre lub przewlekłe WZW typu B.
• Na skutek inwazyjnych procedur leczniczych, leczenia preparatami krwi, przez hemodializę.
• Wykonując tatuaże oraz zabiegi kosmetyczne z naruszeniem ciągłości skóry
• Czynnikiem ryzyka jest także posiadanie wielu partnerów seksualnych. 
• Na skutek kontaktu z krwią i płynami ustrojowymi (pracownicy służby zdrowia, personel instytucji opiekuńczych dla osób umysłowo upośledzonych)
• Zwiększony odsetek zakażeń notuje się także wśród więźniów

- Drogą zakażenia wirusem HBV może być kontakt z zaledwie kroplą krwi. Wystarczy jej naprawdę niewiele i w tym przypadku zakaźność jest dużo większa niż w przypadku wirusa HCV oraz HIV. Dzięki coraz wyższym standardom w placówkach medycznych, droga ta jest coraz rzadziej spotykana, jednak do zakażenia może dojść w ten sposób także u osób niezwiązanych z medycyną, poprzez spontaniczny kontakt z osobą zarażoną - dodaje dr Chojnicki. 

WZW typu C najczęściej objawia się w sposób przewlekły, rzadko kiedy przybierając postać ostrą, a pierwsze symptomy chorzy zauważają w momencie, kiedy zakażenie jest zaawansowane i dochodzi do marskości wątroby. O zakażenie HCV łatwo i najczęściej dochodzi do niego poprzez kontakt z krwią lub na skutek kontaktów seksualnych z osobą zarażoną.

W jaki sposób można zarazić się wirusem? 

• Poprzez bezpośredni kontakt z krwią osoby zakażonej.
• Na skutek kontaktów seksualnych z osobą zarażona. 
• W wyniku wykonywania tatuażu, piercingu czy innych zabiegów z przerwaniem ciągłości skóry. 
• Narażone są także osoby pracujące bezpośrednio z materiałem zakaźnym. 

Wirusowe zapalenie wątroby typu A nie wymaga specjalistycznego, przyczynowego leczenia. W tym przypadku pacjentom zaleca się odpoczynek, odpowiednią dietę oraz nawodnienie, a także unikanie na czas rekonwalescencji niektórych leków. Zakażenie wirusem HAV mija samoistnie i średnio trwa to do sześciu miesięcy. 

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku HBV oraz HCV - rozwój zapalenia wątroby może przyjść w charakter przewlekły, dlatego istotna jest szybka diagnostyka oraz wdrożenie leczenia. 

- Zakażenia HCV i HBV to dwie różne choroby, które łączy wspólny mianownik - możliwość uszkodzenia wątroby oraz wywołanie raka wątroby. Leczenie HCV jest leczeniem bardzo wysoko skutecznym, od kilku lat dostępnym w Polsce praktycznie bez ograniczeń. Chorzy leczeni są doustnie i trwa to do 3 miesięcy, jednak farmakoterapia musi być prowadzona w specjalnych jednostkach, przez doświadczonych lekarzy. Leczenie HBV jest leczeniem przewlekłym, które przynosi korzyść pacjentowi tylko w wybranych momentach choroby i wtedy jest zalecane. Samo wirusowe zapalenie wątroby narzuca również konieczność wprowadzenia zdrowszego stylu życia: unikania alkoholu, pilnowania diety oraz pilnowania prawidłowej masy ciała - mówi dr n. med. Michał Chojnicki. 

Pacjent, podejrzewając u siebie problemy z wątrobą, powinien skierować się do lekarza specjalizującego się w chorobach tego narządu, czyli do hepatologa. Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych, które mogą wykluczyć, lub potwierdzić uszkodzenie wątroby bądź naprowadzić lekarza prowadzącego na odpowiednią ścieżkę diagnostyczną. 

Mając na uwadze fakt, że zakażenie WZW B i WZW C może rozwijać się powoli, ważne są regularne badania w kierunku zakażenia, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, omówionych wyżej. 

- Wiemy, jak chronić się przed zakażeniem. Najskuteczniejszą profilaktyką zakażenia HBV są szczepienia. Dlatego po wcześniejszym wykluczeniu choroby, należy je rozważyć. W Polsce szczególnie narażone są roczniki dorosłych, którzy nie podlegali obowiązkowym szczepieniom, czyli przypomnę, że to osoby urodzone w latach 80. i wcześniej. Istnieją skuteczne, sprawdzone i bezpieczne szczepienia zarówno przeciw WZW B ale także A - dodaje specjalista chorób zakaźnych.

CZYTAJ TAKŻE: 

Taki wygląd dłoni może świadczyć o problemach z wątrobą. Dwa istotne szczegóły

Tym zaszkodzisz wątrobie bardziej, niż myślisz. Skutki będą opłakane

Sylwetka kasztanowego ludzika jest objawem marskości wątroby. Jak wygląda?