Spis treści:
- Wirusowe zapalenie wątroby - co to za choroba?
- WZW - ile osób choruje w Polsce, a ile na świecie?
- Wirusowe zapalenie wątroby - jak rozpoznać objawy zakażenia?
- Zapalenie wątroby typu A - jakie są czynniki ryzyka?
- Zapalenie wątroby typu B - jakie są czynniki ryzyka?
- Zapalenie wątroby typu C - jakie są czynniki ryzyka?
- Leczenie wirusowego zapalenia wątroby - czy jest możliwe?
- Podejrzenie zapalenia wątroby - co zrobić?
Wirusowe zapalenie wątroby - co to za choroba?
Wirusowe zapalenie wątroby różni się w zależności od wirusa będącego przyczyną choroby. Wyróżniamy więc WZW typu A, B, C i D.
WZW typ A, czyli HAV (Hepatitis A Virus) to zakażenie nazywane inaczej "żółtaczką pokarmową", ale także chorobą brudnych rąk. Do jej zakażenia dochodzi na skutek zjedzenia skażonej żywności.
WZW typu B i C wywołane jest z kolei zakażeniem HBV i HCV i droga zakażenia jest krwiopochodna. Oznacza to, że zarazić można się poprzez przerwanie kontakt z krwią osoby zakażonej, drogą seksualną oraz między matką i dzieckiem.
Oba te typy mogą prowadzić do pozapalnej marskości wątroby i raka wątrobokomórkowego.
WZW - ile osób choruje w Polsce, a ile na świecie?
Szacuje się, że na całym świecie na na wirusowe zapalenie wątroby typu B choruje 250 milionów ludzi, z czego blisko milion osób rocznie umiera z powodu powikłań. W Polsce zarażonych jest blisko 300 tys. osób.
Zakażenie HCV dotyczy prawie 150 mln osób na całym świecie, a w Polsce jest ich około 165 tysięcy. Wirus typu A występuje o wiele rzadziej. Średnio co roku na terenie Unii Europejskiej zgłaszanych jest około 5 tys. przypadków zakażenia.
- Wirusowe zapalenie wątroby to w Polsce problem trochę większy niż w krajach Europy Zachodniej, jednak dzięki szczepieniu noworodków, które zostało wprowadzone jako obowiązkowe w latach 90., ale też obowiązkowym badaniom kobiet w ciąży jest to problem zdecydowanie coraz mniejszy. Pracownicy w Państwowym Zakładzie Higieny (sanepid) przeprowadzają także dochodzenia i przyglądają się wszystkim nowo wykrytym WZW, co także przekłada się na niższą skalę problemu w naszym kraju - mówi dr n. med. Michał Chojnicki.
Wirusowe zapalenie wątroby - jak rozpoznać objawy zakażenia?
Problemy z wątrobą głównie kojarzone są z zażółceniem oczu i powłok skórnych. Wynika to z odkładania się bilirubiny w tkankach. Jednak zanim dojdzie do rozwoju tego objawu, często pacjenci obserwują u siebie symptomy klasycznej infekcji. - Ostre WZW, podobnie jak inne infekcje wirusowe, charakteryzuje się głównie po prostu złym samopoczuciem. Objawy są ogólne i często niespecyficzne, takie jak gorączka, uczucie silnego zmęczenia, utrata apetytu, nudności i wymioty. Pojawia się także ból brzucha, ciemny mocz, jasne stolce, mogą występować bóle stawów, aż w końcu żółtaczka. To co powinno nas zaniepokoić, to zwłaszcza zażółcenie twardówek (stąd nazwa! "żółtaczka zakaźna") oraz ból brzucha - mówi w rozmowie dr Chojnicki.
Objawy zapalenia wątroby typu A pojawiają się od 2 do 7 tygodni od momentu zakażenia i mogą trwać nawet przez wiele tygodni.
W przypadku zakażenia HBV objawy pojawiają się najczęściej dopiero po około 3-4 miesiącach od zakażenia wirusem. To zakażenie może przebiegać pod postacią ostrą lub przewlekłą.
Zapalenie wątroby typu A - jakie są czynniki ryzyka?
Zapalenie wątroby typu A następuje na skutek zakażenia wirusem HAV, do którego może dojść poprzez spożycie skażonego jedzenia lub przeniesienie wirusa na brudnych rękach. Wirus ten jest wydalany wraz z kałem przez 1-2 tyg. jeszcze zanim wystąpią objawy i przez około 1 tydz. po wystąpieniu objawów.
W jaki sposób można zarazić się wirusem?
- Poprzez bliski kontakt z chorym (również wspólnie mieszkając z osobą zarażoną).
- Podróżując do kraju endemicznego występowania HAV (np. basen Morza Śródziemnego, kraje Europy Wschodniej, kraje rozwijające się)
- Jedząc owoce morza, zwłaszcza skorupiaki czy surowe ostrygi.
- Poprzez kontakt seksualny.
- Mając bezpośredni kontakt z odpadami komunalnymi, płynnymi nieczystościami.
Zapalenie wątroby typu B - jakie są czynniki ryzyka?
Wirusowe zapalenie wątroby typu B może mieć charakter ostry, ale także przewlekły. To, co charakteryzuje HBV to fakt, że materiał genetyczny wirusa integruje się z materiałem genetycznym osoby zakażonej co sprawia, że całkowite jego wyeliminowanie jest mało prawdopodobne.
Dróg zakażenia tym wirusem jest więcej: pozajelitowa, płciowa oraz okołoporodowa.
W jaki sposób można zarazić się wirusem?
- Poprzez bliski kontakt z chorym na ostre lub przewlekłe WZW typu B.
- Na skutek inwazyjnych procedur leczniczych, leczenia preparatami krwi, przez hemodializę.
- Wykonując tatuaże oraz zabiegi kosmetyczne z naruszeniem ciągłości skóry
- Czynnikiem ryzyka jest także posiadanie wielu partnerów seksualnych.
- Na skutek kontaktu z krwią i płynami ustrojowymi (pracownicy służby zdrowia, personel instytucji opiekuńczych dla osób umysłowo upośledzonych)
- Zwiększony odsetek zakażeń notuje się także wśród więźniów
- Drogą zakażenia wirusem HBV może być kontakt z zaledwie kroplą krwi. Wystarczy jej naprawdę niewiele i w tym przypadku zakaźność jest dużo większa niż w przypadku wirusa HCV oraz HIV. Dzięki coraz wyższym standardom w placówkach medycznych, droga ta jest coraz rzadziej spotykana, jednak do zakażenia może dojść w ten sposób także u osób niezwiązanych z medycyną, poprzez spontaniczny kontakt z osobą zarażoną - dodaje dr Chojnicki.
Drogą zakażenia wirusem HBV może być kontakt z zaledwie kroplą krwi. Wystarczy jej naprawdę niewiele i w tym przypadku zakaźność jest dużo większa, niż w przypadku wirusa HCV oraz HIV.
Zapalenie wątroby typu C - jakie są czynniki ryzyka?
WZW typu C najczęściej objawia się w sposób przewlekły, rzadko kiedy przybierając postać ostrą, a pierwsze symptomy chorzy zauważają w momencie, kiedy zakażenie jest zaawansowane i dochodzi do marskości wątroby. O zakażenie HCV łatwo i najczęściej dochodzi do niego poprzez kontakt z krwią lub na skutek kontaktów seksualnych z osobą zarażoną.
W jaki sposób można zarazić się wirusem?
- Poprzez bezpośredni kontakt z krwią osoby zakażonej.
- Na skutek kontaktów seksualnych z osobą zarażona.
- W wyniku wykonywania tatuażu, piercingu czy innych zabiegów z przerwaniem ciągłości skóry.
- Narażone są także osoby pracujące bezpośrednio z materiałem zakaźnym.
Jedną z dróg zakażenia wirusem, bardzo istotną, są kontakty seksualne. W Polsce szczególnie narażone są roczniki dorosłych, którzy nie byli objęci obowiązkowymi szczepieniami, czyli osoby urodzone w latach 80 i wcześniej. W tym wypadku profilaktyką są, podobnie jak innych chorób wenerycznych, prezerwatywy.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby - czy jest możliwe?
Wirusowe zapalenie wątroby typu A nie wymaga specjalistycznego, przyczynowego leczenia. W tym przypadku pacjentom zaleca się odpoczynek, odpowiednią dietę oraz nawodnienie, a także unikanie na czas rekonwalescencji niektórych leków. Zakażenie wirusem HAV mija samoistnie i średnio trwa to do sześciu miesięcy.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku HBV oraz HCV - rozwój zapalenia wątroby może przyjść w charakter przewlekły, dlatego istotna jest szybka diagnostyka oraz wdrożenie leczenia.
- Zakażenia HCV i HBV to dwie różne choroby, które łączy wspólny mianownik - możliwość uszkodzenia wątroby oraz wywołanie raka wątroby. Leczenie HCV jest leczeniem bardzo wysoko skutecznym, od kilku lat dostępnym w Polsce praktycznie bez ograniczeń. Chorzy leczeni są doustnie i trwa to do 3 miesięcy, jednak farmakoterapia musi być prowadzona w specjalnych jednostkach, przez doświadczonych lekarzy. Leczenie HBV jest leczeniem przewlekłym, które przynosi korzyść pacjentowi tylko w wybranych momentach choroby i wtedy jest zalecane. Samo wirusowe zapalenie wątroby narzuca również konieczność wprowadzenia zdrowszego stylu życia: unikania alkoholu, pilnowania diety oraz pilnowania prawidłowej masy ciała - mówi dr n. med. Michał Chojnicki.
Podejrzenie zapalenia wątroby - co zrobić?
Pacjent, podejrzewając u siebie problemy z wątrobą, powinien skierować się do lekarza specjalizującego się w chorobach tego narządu, czyli do hepatologa. Konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych, które mogą wykluczyć, lub potwierdzić uszkodzenie wątroby bądź naprowadzić lekarza prowadzącego na odpowiednią ścieżkę diagnostyczną.
Zakażenia HCV i HBV to dwie różne choroby, które łączy wspólny mianownik - możliwość uszkodzenia wątroby oraz wywołanie raka wątroby. Leczenie HCV jest leczeniem bardzo wysoko skutecznym, od kilku lat dostępnym w Polsce praktycznie bez ograniczeń.
Mając na uwadze fakt, że zakażenie WZW B i WZW C może rozwijać się powoli, ważne są regularne badania w kierunku zakażenia, zwłaszcza u osób z grup ryzyka, omówionych wyżej.
- Wiemy, jak chronić się przed zakażeniem. Najskuteczniejszą profilaktyką zakażenia HBV są szczepienia. Dlatego po wcześniejszym wykluczeniu choroby, należy je rozważyć. W Polsce szczególnie narażone są roczniki dorosłych, którzy nie podlegali obowiązkowym szczepieniom, czyli przypomnę, że to osoby urodzone w latach 80. i wcześniej. Istnieją skuteczne, sprawdzone i bezpieczne szczepienia zarówno przeciw WZW B ale także A - dodaje specjalista chorób zakaźnych.
CZYTAJ TAKŻE:
Taki wygląd dłoni może świadczyć o problemach z wątrobą. Dwa istotne szczegóły
Tym zaszkodzisz wątrobie bardziej, niż myślisz. Skutki będą opłakane
Sylwetka kasztanowego ludzika jest objawem marskości wątroby. Jak wygląda?
