Spis treści:
- Cukrzyca typu 3 - co to za choroba?
- Przyczyny cukrzycy typu 3
- Jakie choroby sprzyjają cukrzycy typy 3?
- Objawy cukrzycy typu 3
- Diagnozowanie cukrzycy typu 3
- Trudności w diagnozowaniu cukrzycy typu 3
- Leczenie cukrzycy typu 3
Cukrzyca typu 3 - co to za choroba?
Według definicji podawanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), cukrzycą określa się grupę chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią, wynikającą z defektu wydzielania lub działania insuliny. Poza dobrze znanymi typami 1 i 2 WHO wyodrębnia również inne warianty tej choroby, do których zalicza się m.in. cukrzycę typu 3, nazywaną także wtórną. Chociaż jej objawy nie różnią się znacząco od tych towarzyszących typowi 1 i 2, sama przyczyna nieprawidłowości jest odmienna.
Cukrzyca typu 3 rozpoznawana jest u pacjentów, u których, w wyniku powikłań innej choroby, doszło do uszkodzenia trzustki, a co za tym idzie zaburzona została produkcja insuliny, czyli hormonu obniżającego stężenie glukozy we krwi, poprzez zwiększenie jej transportu do komórek.
Przyczyny cukrzycy typu 3
Cukrzyca wtórna, jak sama nazwa wskazuje, może być następstwem wielu patologicznych procesów dziejących się w organizmie. Wśród najważniejszych wyróżnia się:
- choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki;
- defekty genetyczne niosące za sobą zniszczenie wysp beta trzustki, co przekłada się na spadek wydzielania insuliny;
- stosowanie niektórych leków i substancji chemicznych np. kortykosteroidów, hormonów tarczycy, tiazydów albo cytostatyków;
- infekcje.
Jakie choroby sprzyjają cukrzycy typy 3?
Do chorób uznawanych za diabetogenne, a zatem sprzyjające rozwojowi cukrzycy wtórnej zalicza się:
- hemochromatozę charakteryzującą się nadmiernym gromadzeniem żelaza w komórkach różnych narządów w tym trzustki - złogi żelaza uszkadzają wyspy trzustkowe, prowadząc do niedostatecznego wydzielania insuliny;
- zespół Cushinga, czyli nadmierne uwalnianie hormonu nadnerczy - kortyzolu, który zwiększa stężenie glukozy we krwi;
- mukowiscydozę - chorobę wieloukładową, dotykającą głównie układu oddechowego i pokarmowego. W wyniku zatkania przewodów lepkim śluzem dochodzi do upośledzenia zewnątrzwydzielnicznej części trzustki, co prowadzi do szybko postępującego zwłóknienia i stłuszczenia narządu. Szacuje się, że około 70 proc. dorosłych pacjentów z mukowiscydozą ma nieprawidłową tolerancję glukozy;
- akromegalię, czyli nadprodukcję hormonu wzrostu, działającego jak przeciwstawny regulator insuliny;
- chorobę alkoholową - alkohol wpływa na syntezę cukru w wątrobie, a także hamuje przemiany kwasów tłuszczowych. Nadużywanie napojów z procentami może doprowadzić do rozwoju przewlekłego zapalenia trzustki;
- choroby genetyczne w tym: zespół Downa, zespół Wolframa, zespół Klinefeltera, pląsawicę Huntingtona, zespół Turnera, zespół Pradera-Williego.
Objawy cukrzycy typu 3
Jak już zostało wspomniane, objawy cukrzycy typu 3 nie różnią się znacząco od tych charakterystycznych dla cukrzycy typu 1 i 2. Pacjenci dotknięci tą chorobą, skarżą się na: wzmożone pragnienie, zwiększoną częstość oddawania moczu, zmęczenie, infekcje układu moczowo-płciowego, bóle brzucha, senność lub zaburzenia widzenia.
Diagnozowanie cukrzycy typu 3
Rozpoznanie cukrzycy typu 3 stanowi wyzwanie diagnostyczne. Choroby trzustki, często przez długi czas nie dają objawów, w związku z czym pacjenci nie odwiedzają lekarza.
Wciąż brakuje precyzyjnych wytycznych pozwalających jednoznacznie zidentyfikować cukrzycę typu 3. Uznaje się jednak, że aby postawić diagnozę, pacjent musi mieć rozpoznaną cukrzycę i chorobę zewnątrzwydzielniczą trzustki.
W czasie procesu diagnostycznego wykonuje się oznaczanie: glukozy przygodnej, hemoglobiny glikowanej, glikemii na czczo, autoprzeciwciał na komórki wysp trzustkowych, ewentualnie obrazowanie trzustki lub badanie elastazy w kale.
Trudności w diagnozowaniu cukrzycy typu 3
Z badań wynika, że u dorosłych cukrzyca typu 3 jest częstsza niż cukrzyca typu 1. Aż 1 proc. nowych przypadków cukrzycy u dorosłych to cukrzyca typu 1 w porównaniu z 1,6 proc. w przypadku cukrzycy typu 3. Z drugiej strony należy pamiętać, że u pacjentów z długotrwałą cukrzycą typu 1 lub 2 pojawia się zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki. Są oni szczególnie narażeni na rozwój ostrego lub przewlekłego zapalenia trzustki. Co więcej, u osób po przebytych epizodach zapalenia trzustki cukrzyca typu 1 lub 2 może rozwinąć się, niezależnie od zewnątrzwydzielniczej choroby trzustki. Te wszystkie zależności sprawiają, że diagnozowanie cukrzycy nie jest łatwe i wielu pacjentów długo nie jest informowanych o tym, co im dolega.
Rozpoznanie choroby jest bardzo istotne i powinno nastąpić możliwie jak najszybciej, by chory mógł rozpocząć przyjmowanie odpowiednio dobranych leków.
Zobacz również:
Leczenie cukrzycy typu 3
Objawy cukrzycy typu 3 mogą ustąpić samoistnie po odstawieniu leków o działaniu diabetogennym lub wyleczeniu choroby. Niestety częściej są to schorzenia przewlekłe, a tym samym nieuleczalne. Podobnie jak w przypadku cukrzycy typu 2, lekiem pierwszego rzutu stosowanym w leczeniu cukrzycy wtórnej jest metformina. Chociaż jest tania i powszechnie dostępna, do jej głównych działań niepożądanych należą bóle brzucha, biegunki i nudności, które mogą okazać się wyjątkowo źle tolerowane przez pacjentów z chorobami trzustki.
Biorąc pod uwagę działanie przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe metforminy (może zmniejszać ryzyko raka trzustki nawet o 70 proc., co ma istotne znaczenie dla pacjentów z cukrzycą typu 3, spowodowaną przewlekłym zapaleniem trzustki) nie powinno dziwić, że wciąż pozostaje lekiem pierwszego wyboru w walce z tą chorobą. Warto mieć na uwadze, że niektóre leki stosowane w cukrzycy typu 2, takie jak gliklazyd, mogą nie być tak skuteczne w cukrzycy typu 3.
U pacjentów, u których trzustka jest na tyle niewydolna, że nie produkuje zupełnie insuliny, podaje się ten hormon w dawkach zgodnych z wytycznymi dla leczenia cukrzycy typu 1.
CZYTAJ TAKŻE:
Co wywołuje cukrzycę? Na chorobę pracuje się latami
10 nietypowych objawów cukrzycy
Hiperglikemia. Wysoki poziom cukru we krwi nie tylko w cukrzycy
