Przewlekłe powikłania cukrzycy: retinopatia, nefropatia i neuropatia cukrzycowa
Na cukrzycę choruje ponad 422 milionów osób na całym świecie. Jest to prawdziwa epidemia - w Polsce 1 na 4 osoby powyżej 60 roku życia ma przewlekle podwyższony poziom glukozy we krwi, a na świecie co 6 sekund umiera z powodu powikłań cukrzycy. Konsekwencje długotrwale podwyższonego poziomu cukru we krwi mogą być bardzo poważne i prowadzą do rozwoju przewlekłych powikłań cukrzycy. Dowiedz się, w jaki sposób objawiają się poszczególne powikłania i czy można je wyleczyć.
Retinopatia cukrzycowa jest to uszkodzenie drobnych naczyń, które zaopatrują siatkówkę w krew. Co roku jest odpowiedzialna za około 10 tysięcy nowych przypadków utraty wzroku w Stanach Zjednoczonych. Do jej rozwoju przyczynia się długotrwała hiperglikemia, najczęściej we współistnieniu z nadciśnieniem tętniczym. Najszybciej rozwija się u chorych na cukrzycę typu 2 - może wystąpić nawet już po 7 latach trwania choroby. W przypadku cukrzycy typu 1 jest to dłuższy czas, średnio po 20 latach od diagnozy.
W jaki sposób dochodzi do pojawienia się retinopatii cukrzycowej? Długotrwały podwyższony poziom cukru we krwi prowadzi do glikacji białek (łączenia się białek z cukrami), a także część glukozy przekształca się w sorbitol, który ulega akumulacji w komórkach. Oba te mechanizmy powodują zmiany w strukturze naczyń, co prowadzi do wylewów w środkowych warstwach siatkówki i pojawienia się mikrotętniaków, czyli drobnych poszerzeń naczyń. Czasami może być obecny obrzęk siatkówki.
Objawy retinopatii cukrzycowej to głównie stopniowe i postępujące zaburzenia widzenia. Mogą występować pod postacią przejściowych zaburzenia ostrości wzroku, pogorszenia widzenia w nocy, mroczków przed oczami, a także całkowitej chwilowej utraty wzroku. Jeżeli chorujesz na cukrzycę i doświadczasz któregoś z wymienionych objawów, jak najszybciej zgłoś się do swojego lekarza.
Istnieje kilka sposobów leczenia retinopatii cukrzycowej. W zaawansowanym stadium choroby stosuje się fotokoagulację laserową siatkówki, podczas której jej niedokrwione części zostają zniszczone. Można także zastosować zastrzyki z anty-VEGF, które hamują obrzęk siatkówki i zatrzymują pogarszanie się widzenia. Czasami stosuje się również leczenie operacyjne, tak zwaną witrektomię.
W przypadku nefropatii cukrzycowej, pod wpływem hiperglikemii dochodzi do rozwoju nadciśnienia kłębuszkowego i niekorzystnych zmian w naczyniach włosowatych kłębuszków nerkowych. Początkowo występuje mikroalbuminuria, czyli nadmierne wydalanie albumin z moczem - może się pojawiać bardzo szybko, już w momencie rozpoznania choroby. W miarę postępu choroby mikroalbuminuria przemienia się we właściwy białkomocz.
Wyróżnia się pięć stadiów cukrzycowej choroby nerek, w zależności od wartości przesączania kłębuszkowego (eGFR) i współistniejących objawów. Początkowe stadia są zwykle bezobjawowe. Dopiero w stadiach IV i V, kiedy eGFR wynosi poniżej 30 mL/min, pojawiają się objawy charakterystyczne dla niewydolności nerek - uogólnione obrzęki, nadciśnienie tętnicze, łatwa męczliwość, osłabienie i zmiana zabarwienia skóry na kolor ziemisty.
Podstawowym leczeniem nefropatii cukrzycowej jest spowalnianie jej postępu poprzez utrzymywanie poziomu cukru we krwi na prawidłowym poziomie. Dodatkowo korzystne jest leczenie nadciśnienia tętniczego przy pomocy leków obniżających ciśnienie tętnicze krwi. Niestety nefropatia cukrzycowa może prowadzić do rozwoju skrajnej niewydolności nerek i konieczności dializ.
Neuropatią cukrzycową określa się zaburzenia funkcji nerwów obwodowych pod wpływem długotrwałej hiperglikemii. Najczęściej występuje w dystalnych częściach kończyn górnych i dolnych - chory nie odczuwa lekkiego dotyku, wibracji i temperatury w obrębie rąk i stóp. Ma również zaburzenia odczuwania bólu w tych okolicach, co może prowadzić do powstawania trudno gojących się owrzodzeń i rozwoju stopy cukrzycowej. Do innych objawów zalicza się uczucie pieczenia, kurcze i bóle mięśni, nadwrażliwość na dotyk czy problemy w poruszaniu kończynami.
Podobnie jak w przypadku pozostałych przewlekłych powikłań cukrzycy, głównym celem terapii jest unormowanie poziomu cukru we krwi. Dodatkowo w celu złagodzenia bólu stosuje się leki takie jak amitryptylina, imipramina czy paroksetyna.
O ostrych powikłaniach cukrzycy: kwasicy ketonowej, śpiączce hipersomatycznej i hipoglikemii CZYTAJ TUTAJ
Karolina Tarnas
Czytaj także:
