FSH - hormon dojrzewania
FSH zwany hormonem dojrzewania, wytwarzany przez przysadkę mózgową ma wpływ na płodność kobiet i mężczyzn. Wraz z innymi hormonami odgrywa istotną rolę w skomplikowanym procesie zachodzenia w ciążę.
FSH (hormon folikulotropowy od angielskiej nazwy follicle-stimulating hormone, folitropina, gonadotropina) to hormon peptydowy wytwarzany przez przedni płat przysadki mózgowej. Jego wydzielanie zależy od wieku i płci, a u kobiet także od fazy cyklu miesiączkowego.
FSH u mężczyzn pobudza wytwarzanie plemników oraz produkcję białek wiążących hormony płciowe - jest odpowiedzialny za syntezę testosteronu. Natomiast u kobiet aktywuje dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i syntezę estrogenów. Kiedy jest za mało FSH, komórka jajowa nie może dojrzeć i nie dochodzi do zajścia w ciążę.
Badanie poziomu FSH można wykonać analizując próbkę krwi lub moczu (hormon ten jest wydalany w moczu). Wykonuje się je w diagnostyce niepłodności kobiet i mężczyzn, najczęściej w towarzystwie innych badań hormonalnych (stężenie testosteronu, LH, progesteronu).
Badanie poziomu FSH jest pomocne w terapii zaburzeń cyklu miesiączkowego i przy diagnozowaniu innych chorób kobiecych (np. zespół policystycznych jajników). Badania poziomu FSH zleca się także w diagnostyce chorób przysadki oraz impotencji u mężczyzn.
Wysoki poziom hormonu FSH występuje u kobiet w okresie menopauzy i nie świadczy o występowaniu choroby. U mężczyzn podwyższone stężenie może być wskaźnikiem niewydolności jąder z powodu choroby, wad rozwojowych lub uszkodzenia. Inne czynniki wpływające na wysoki poziomu FSH to m.in. niewydolność jajników, zespół Turnera, choroby nowotworowe jajników i przysadki, przyjmowanie niektórych leków, choroby tarczycy i nadnerczy.
Podwyższony poziom FSH u dzieci może świadczyć o przedwczesnym dojrzewaniu płciowym. Natomiast niski poziom FSH wskazuje najczęściej na niewydolność przysadki i podwzgórza.