"Medytacja w ruchu" przysłuży się wielu chorym. Komu pomoże tai chi?
Prawdopodobnie każdy widział kiedyś w parku lub na filmie grupę osób wykonujących płynne, dość skomplikowane, pełne skupienia ruchy, emanujące spokojem i harmonią. Choć na pierwszy rzut oka ta forma ruchu może przypominać powolny taniec, jest w rzeczywistości sztuką walki wywodzącą się z tradycji Dalekiego Wschodu. Jest to tai chi - a właściwie taijiquan. Jednak nie aspektowi bojowemu zawdzięcza tai chi swoją rosnącą popularność, ale licznym korzyściom zdrowotnym odnoszonym przez osoby praktykujące na całym świecie - w sferze emocjonalnej, fizycznej i społecznej. O wpływie tai chi na zdrowie pisze dr Agata Milert, adiunkt w Zakładzie Kinezyterapii, Wydziału Rehabilitacji Ruchowej AWF w Krakowie, fizjoterapeutka z 15-letnią praktyką tai chi stylu Chen.
Za twórcę tai chi uznaje się chińskiego generała Chena Wangtinga, który w XVII w. połączył zasady filozofii chińskiej z codziennymi ruchami, tworząc tzw. formy. Z czasem uległy one licznym modyfikacjom do istniejących obecnie stylów tai chi. Do najważniejszych należą najstarszy styl Chen oraz najbardziej popularny styl Yang.
Wyjątkowość tej formy ruchu opiera się na równoczesnym zaangażowaniu ciała i umysłu - to myśl kieruje ruchem, dlatego każdy ruch wykonywany jest bardzo uważnie. Powolne tempo daje możliwość obserwacji przemian zachodzących w ciele podczas praktyki. Umiejętność rozpoznawania miejsc wzmożonego napięcia i ich świadome rozluźnianie jest ważnym elementem obniżania poziomu stresu w organizmie oraz warunkiem naturalnej płynności i harmonii ruchu. Świadomość ruchu w chwili jego trwania zwraca uwagę praktykującego na bycie obecnym tu i teraz, na wyciszenie i uspokojenie myśli. Z tego powodu tai chi bywa nazywane "medytacją w ruchu" i może być pomocne dla osób żyjących w zbyt wysokim stanie napięcia psychofizycznego.
Podstawowe formy stylu Yang i Chen, od których zaczyna się naukę tai chi, zaliczane są do ćwiczeń aerobowych o niskiej i umiarkowanej intensywności. W miarę zaawansowania formy stają się dłuższe i bardziej wymagające. Jest to więc nie tylko trening fizyczny, ale także pamięci i koncentracji. Regularna praktyka przyczynia się do zwiększenia siły i wytrzymałości mięśni tułowia i nóg, poprawy postawy ciała, ruchomości stawów, równowagi i koordynacji, a także regulacji pracy układu krążeniowo-oddechowego oraz narządów wewnętrznych.
Korzyści zdrowotne wynikające z regularnych ćwiczeń tai chi dostrzegają zarówno praktykujący, jak i naukowcy oraz środowisko medyczne. Od 2020 roku na całym świecie opublikowano ponad 280 prac badawczych dotyczących wpływu tai chi na różne aspekty zdrowia. Uzyskane wyniki wskazują, że ta forma ruchu może być wartościowym uzupełnieniem programów profilaktyki zdrowotnej oraz leczenia i rehabilitacji osób w różnym wieku.
Szczególne korzyści przynosi włączanie tai chi w programy fizjoterapii pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu (choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoporoza), układu nerwowego (choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, demencja), krążeniowo-oddechowego (astma, niewydolność serca), zaburzeniami metabolicznymi (cukrzyca), zaburzeniami snu, a także ze zwiększonym ryzykiem upadków. Należy jednakże pamiętać, aby przed podjęciem jakiejkolwiek aktywności fizycznej, skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.
Omawiając korzyści zdrowotne praktyki tai chi, warto zwrócić uwagę na jej aspekt społeczny. Ćwiczenia w grupie, często na łonie natury, to powód, żeby wyjść z domu, oraz możliwość nawiązania nowych znajomości z osobami o podobnych zainteresowaniach. Warto więc poszukać w swojej okolicy szkoły oferującej zajęcia z tai chi i samemu przekonać się o wpływie tej formy ruchu na organizm.
dr Agata Milert
CZYTAJ TAKŻE:
To, jak oddychasz, ma znaczenie. Poprawisz pracę jelit i wzmocnisz kręgosłup
Ćwiczenia idealne dla seniorów. Tak zadbasz o zdrowie i zgubisz zbędne kilogramy
Popularne mity dotyczące ćwiczeń fizycznych, które musisz poznać
