Pierwsza miesiączka - kiedy się pojawia, ile trwa?

Pierwsze krwawienie menstruacyjne najczęściej pojawia się u dziewcząt między 11. a 14. rokiem życia. W Polsce, jak pokazują badania, pierwsza miesiączka występuje zwykle w 12. roku życia. Trzeba jednak pamiętać, że termin ten zależy od wielu czynników. Duże znaczenie ma przede wszystkim tempo dojrzewania dziewczynki - jej wzrost i waga. Istotny jest również styl życia - u dziewczynek intensywnie trenujących i wyczynowo uprawiających sport pierwsza miesiączka może pojawić się nieco później. To samo dotyczy również bardzo szczupłych nastolatek. Kluczowe może być także miejsce zamieszkania - z badań wynika, że dziewczynki zamieszkujące miasta dojrzewają nieco szybciej.

Dziewczynki w okresie dojrzewania muszą mieć świadomość, że nie ma dobrego i złego momentu na pierwszą miesiączkę. W ten sposób unikną porównywania się do koleżanek i szkodliwych kompleksów.

Objawy nadchodzącej miesiączki są dość indywidualną kwestią. Wystąpić mogą nudności, ból brzucha, huśtawka nastrojów, zmęczenie i gęsta wydzielina z dróg rodnych. Trzeba jednak pamiętać, że zwykle pierwsza miesiączka pojawia się dość nieoczekiwanie i nie wiąże się z konkretnymi symptomami. Z pewnością wyróżnić możemy jednak pewne objawy dojrzewania u dziewczynek, które pośrednio łączą się ze zbliżającą się miesiączką. Chodzi przede wszystkim o zaokrąglenie bioder i piersi, pojawienie się owłosienia łonowego, włosów na nogach i pod pachami, nagły wzrost - nawet 8-9 centymetrów rocznie i wyczuwalny pot.

Cechy charakterystyczne pierwszej miesiączki to również kwestia dość indywidualna. U niektórych dziewczynek krwawienie może być skąpe i krótkie, u innych z kolei długie i obfite. U dorosłych kobiet miesiączka powinna pojawiać się średnio co 28 dni, jednak u nastolatek pierwsze miesiączki są zwykle bardzo nieregularne. Miesiączkowanie może odbywać się nawet co 30-40 dni. Nie oznacza to nic złego. Pierwsze lata miesiączkowania to bowiem okres regulowania się poziomu hormonów w ciele młodej kobiety. Z tego powodu warto być zawsze przygotowanym na pojawienie się miesiączki. Dziewczynka powinna mieć przy sobie wkładki higieniczne czy podpaski, aby nieplanowane krwawienie nie sprawiło jej dyskomfortu.

Sam fakt pojawienia się pierwszej miesiączki nie jest równoznaczny z koniecznością wizyty u ginekologa. Konsultacja jest jednak wskazana w przypadku, gdy krwawienia się bardzo obfite lub długie - powyżej 7-10 dni i towarzyszą im inne nieprzyjemne dolegliwości. Chodzi przede wszystkim o silny ból, omdlenia czy wymioty. To samo dotyczy przedwczesnego dojrzewania i miesiączki u bardzo młodych dziewczynek (9-10 lat). Tak wczesne krwawienie może być bowiem objawem zaburzeń w gospodarce hormonalnej.

Co w przypadku, gdy mimo upływającego czasu pierwsza miesiączka się jednak nie pojawia? Do lekarza należy udać się także w przypadku, gdy dziewczynka:

- ukończyła 15 lat i wciąż nie ma miesiączki,

- ukończyła 13 lat i nie ma miesiączki i symptomów dojrzewania, np. delikatnie zaokrąglonych piersi czy owłosienia.

Prawidłowy cykl menstruacyjny trwa około 28 dni i dzieli się na 4 fazy. To:

1. Krwawienie - około 4-5 dni,

2. Faza folikularna, czyli rozrost błony śluzowej macicy i wzrost pęcherzyków Graffa) - około 9 dni,

3. Owulacja, czyli jajeczkowanie - 1 dzień,

4. Faza lutealna, czyli rozwoju funkcji ciałka żółtego - około 14 dni. 

U nastolatek, które dopiero zaczynają miesiączkować, mogą pojawić się cykle bezowulacyjne, które uniemożliwiają zajście w ciążę. Trzeba jednak pamiętać, że nie jest to żadna reguła i założenie to nie może być podstawą do rezygnowania z antykoncepcji. To, czy w trakcie owulacji pojawi się jajeczkowanie, jest kwestią indywidualną każdej nastolatki.