Rak płuc. Długotrwały kaszel to powód do wszczęcia alarmu
Rak płuc to najczęściej diagnozowany nowotwór na świecie wśród mężczyzn i najczęstsza nowotworowa przyczyna zgonów. W Polsce co roku wykrywa się go u ponad 22 tys. osób, a ponad 23 tys. z jego powodu umiera. Nie jest to błąd w danych - w przypadku tego nowotworu śmiertelność jest wyższa niż zachorowalność. Im wcześniej zareagujemy, tym większe są szanse na wdrożenie skutecznej terapii i pokonanie choroby - trzeba tylko znać pierwsze, niepokojące objawy. Niestety, jak się okazuje, świadomość Polaków na temat raka płuc jest na stosunkowo niskim poziomie, także w tej kwestii.
Ryzyko zachorowania na raka płuc jest prawie trzy razy większe u mężczyzn niż u kobiet - to najczęstszy nowotwór wśród panów i drugi, po raku piersi, wśród pań. Zdecydowana większość przypadków (ponad 90 proc. w obu tych grupach) występuje po 50. roku życia. Ok. 50 proc. zachorowań u obu płci przypada na populację osób po 65. roku życia. W Polsce na raka płuc umiera codziennie ponad 60 osób.
Do czynników ryzyka raka płuc zalicza się: długotrwałą ekspozycję na dym papierosowy (tzw. palenie czynne, ale i bierne; to najważniejszy czynnik - jak wynika z obserwacji, ok. 90 proc. wszystkich przypadków raka płuc spowodowanych jest dymem tytoniowym wdychanym podczas wieloletniego, aktywnego palenia), narażenie na działanie radonu, azbestu i innych związków chemicznych, zanieczyszczenia powietrza, wcześniejsze zachorowania na raka płuc, występowanie tego typu nowotworu w rodzinie oraz wiek (ryzyko zachorowania wraz z upływem lat wzrasta).
Z badania przeprowadzonego w listopadzie br. przez SW Research na grupie 1600 respondentów (powołują się na nie organizatorzy kampanii "Kaszel ma znaczenie") wynika, że wiedza na temat raka płuc wśród Polaków jest dość niska.
Długotrwały, uporczywy kaszel, to jeden z głównych objawów raka płuc. Tymczasem tylko 3,4 proc. ankietowanych przypisało go tej chorobie. Ponad 29 proc. powiązało go z przeziębieniem/zwykłą infekcją, nieco mniej z paleniem papierosów (27,2 proc). Dla prawie co dziesiątego badanego to przede wszystkim objaw alergii lub astmy. COVID-19 był wyborem 6,6 proc. pytanych.
Na pytanie, co powinna zrobić osoba, u której kaszel utrzymuje się długo, bo od czterech do ośmiu tygodni, co prawda ponad 70 proc. wskazało na odpowiedź "pójść do lekarza", ale tylko ok. 16 proc. stwierdziło, że konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, np. RTG lub spirometrii. Niecałe 6 proc. wybrało opcję samodzielnego leczenia/łagodzenia objawów za pomocą np. syropu.
Prawie połowa respondentów (45,3 proc.) uważa, że choroby płuc mogą dotknąć osób w każdym wieku. Co czwarty badany wskazał, że częściej narażeni są ci w wieku 50-70 lat, a co piąty, że osoby w wieku 30-50 lat. Zaledwie 2 proc. wskazało na osoby powyżej 70. roku życia. W pytaniu uwzględniającym płeć osób częściej chorujących na raka płuc prawie 43 proc. było zdania, że to czynnik niemający znaczenia. Nieco mniej, niewiele pond 40 proc., wskazało na mężczyzn.
75 proc. badanych uznało, że raka płuc można wyleczyć (szczegółowe wyniki omawianego badania dostępne są TUTAJ). Jest jednak jeden warunek - wczesne wykrycie nowotworu.
Alarmujący jest fakt, że rak płuc w naszym kraju jest najczęściej diagnozowany w zaawansowanym stadium - w momencie, kiedy objawy są tak wyraźne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. Sytuacja mogłaby ulec zmianie, gdybyśmy w porę zwracali uwagę na pojawiające się objawy.
Podstawowa trudność wynika z tego, iż płuca nie bolą. Co więcej, w początkowej fazie rozwoju rak płuc nie powoduje zwykle żadnych dolegliwości. Objawy, gdy się pojawiają, są też niecharakterystyczne i, jak pokazują chociażby przywołane sondażowe wyniki, często przypisywane są typowym infekcjom lub skutkom palenia tytoniu.
Wczesne objawy raka płuc obejmują:
- długotrwały kaszel (utrzymuje się dłużej niż 2-3 tygodnie),
- kaszel zmieniający swój charakter (z suchego na mokry, napadowy),
- przewlekłą chrypkę (także nie mija po 2-3 tygodniach),
- częste zapalenia oskrzeli i płuc,
- trudności z przełykaniem,
- świsty podczas oddychania,
- duszności.
Wraz z rozwojem choroby przy kaszlu pojawiać się będzie krew, brunatna wydzielina lub krwiście zabarwiony śluz. Do tego u chorego mogą wystąpić: ból w klatce piersiowej, wyniszczenie i zmniejszenie masy ciała, nawracające zapalenia płuc, wzrost temperatury ciała.
Jeśli zmagasz się z takimi dolegliwościami, nie wahaj się i jak najszybciej udaj się do lekarza pierwszego kontaktu lub pulmonologa. Odkładając decyzję o skontrolowaniu stanu swojego zdrowia, tylko sobie szkodzisz. Jeśli objawy te występują u twoich bliskich - również zareaguj.
Leczenie raka płuc uzależnione jest od kilku czynników: jego rodzaju (wyróżniamy raka niedrobnokomórkowego, który odpowiada nawet za 85 proc. wszystkich przypadków, a także raka drobnokomórkowego - pozostałe 15. proc. rozpoznań), stopnia zaawansowania nowotworu, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Metody, jakie są stosowane przez lekarzy, uwzględniają chirurgiczne usunięcie nowotworu, chemioterapię oraz radioterapię. Stosuje się też leki celowane oraz immunoterapię.
Czytaj także:
Te osoby są najbardziej narażone na groźne zapalenie płuc
COVID-19 a rak płuc. Eksperci o wykrywaniu nowotworu: Alarmująca sytuacja
