Nierówne bicie serca zagraża życiu. Zespół WPW długo nie daje objawów
Bicie serca jest możliwe m.in. dzięki układowi bodźco-przewodzącemu, który odpowiada za generowanie i rozprowadzanie impulsów nerwowych. U osób z zespołem Wolffa, Parkinsona i White'a występuje dodatkowa droga przewodząca pobudzenia. Zdarza się, że choroba przez długi czas nie daje żadnych objawów, a potem nagle i niespodziewanie manifestuje się szybkim biciem serca mogącym doprowadzić do omdlenia lub zgonu. Co warto wiedzieć na temat zespołu WPW?
Zespół Wolffa, Parkinsona i White'a (WPW), należy do częstoskurczów nadkomorowych i jest nieprawidłowością układu przewodzącego serca, czyli części odpowiadającej za czynność elektryczną. U pacjentów dotkniętych tą przypadłością, od urodzenia występuje dodatkowa droga, przez którą pobudzenia docierają do serca, tzw. pęczka Kenta (w 98 proc. przypadków). Pęczek włókien mięśniowych daje możliwość sprawniejszego przewodzenia impulsów elektrycznych z przedsionka do części komory poza fizjologicznym układem przewodzącym. U dwóch proc. osób z WPW obecne są włókna Mahaima (najczęściej zlokalizowane prawostronnie), które tworzą szlak przedsionkowo -pęczkowy.
Zespół WPW jest określany także jako zespół preekscytacji.
Powstawanie pęczka Kenta spowodowane jest izolacją przedsionków od komór w czasie formowania się serca w życiu płodowym. To tłumaczy podobieństwo tej struktury do tkanki mięśniowej serca. Niemniej niezmiernie rzadko zdarza się, by wada była dziedziczona. Zespół preekscytacji, to schorzenie, które przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów.
Pierwsze symptomy ujawniają się zwykle w dzieciństwie albo dopiero w wieku dorosłym (rzadko po 50 r.ż.). Najczęściej są poprzedzone działaniem tzw. czynnika spustowego, którym może być: infekcja, zmiana temperatury lub zażycie niektórych leków.
U ok. 50 proc. osób cierpiących na zespół Wolffa, Parkinsona i White'a objawy nie występują. Jednak ze względu na to, że dodatkowa droga przewodzenia cechuje się skróconym okresem niewrażliwości na impulsację elektryczną w porównaniu do węzła przedsionkowo-komorowego, czasem dochodzi do zaburzeń synchronizacji.
W efekcie bodziec pochodzący z drogi anatomicznej i drogi dodatkowej może wyzwolić rytm nawrotny, prowadząc do arytmii. Za najczęstsze dolegliwości występujące w przebiegu zespołu WPW uważa się: napady przyspieszonego bicia serca, zawroty głowy i omdlenia.
Zespół preekscytacji może zmieniać charakter powszechnych arytmii nadkomorowych, jakimi są migotanie i trzepotanie przedsionków. O ile u osób zdrowych, węzeł przedsionkowo-komorowy blokuje przenoszenie tych wszystkich pobudzeń do komór, to u pacjentów z WPW bywają przywiedzione do komór dodatkową drogą. Wiąże się to ze zwiększeniem ryzyka częstoskurczu komorowego lub migotania komór, co może zakończyć się zgonem. Dlatego w razie występowania jakichkolwiek niepokojących dolegliwości należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem albo wezwać pogotowie.
W przypadku wystąpienia napadu arytmii związanej z zespołem WPW stosuje się leki antyarytmiczne, które mają przerwać atak. Jeżeli objawy są bardzo nasilone, pacjent możne być poddany kardiowersji elektrycznej, czyli zabiegowi przerwania arytmii prądem elektrycznym wykonywanym w krótkotrwałym uśpieniu.
W momencie wystąpienia objawów warto skorzystać z technik, które zwiększają napięcie nerwu błędnego, czyli:
- próby Valsavy - polegającej na gwałtownym wydechu przy zatkanym nosie i ustach;
- prowokowania wymiotów lub kaszlu;
- zanurzenia twarzy w zimnej wodzie;
- gwałtownej zmiany pozycji ciała.
Obecnie najpopularniejszą i dającą najlepsze rezultaty metodą leczenia WPW jest ablacja drogi dodatkowej. Jej skuteczność szacuje się na 95-98 proc. Zabieg przeprowadzany jest oczywiście w znieczuleniu (najczęściej miejscowym). W pierwszej kolejności lekarz nakłuwa żyłę (czasem również tętnicę) w pachwinie i pod lub nad obojczykiem, wprowadzając tą drogą do serca cewniki-elektrody. Dzięki nim można generować i rejestrować sygnały EKG z wnętrza serca. Wyzwolenie arytmii pozwala na lokalizację pęczka dodatkowego, który następnie jest niszczony przez prąd o częstotliwości radiowej (wywołujący działanie energii cieplnej).
Ablacja pęczka dodatkowego daje możliwość całkowitego wyleczenia i pełnego powrotu do normalnej aktywności, dlatego jest zalecana u wszystkich pacjentów z zespołem preekscytacji, przede wszystkim u tych z niewrażliwością na leki antyarytmiczne.
Źródła:
R. Ochotny, A. Gwizdała, Różnicowanie częstoskurczów - częstoskurcze nadkomorowe, "Kardiologia po Dyplomie" 2012, tom 11, nr 11.
B. Średniawa, S. Morawski, Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca. Preekscytacja oraz zespół Wolffa-Parkinsona-White’a (WPW), w: Interpretacja EKG. Kurs zaawansowany, red. M. Kurpesa, B. Szafran, Warszawa 2019.
M. Trusz-Gluza, Choroby układu krążenia. Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia, red. A. Budaj, W. Leśniak, w: Interna Szczeklika 2022, red. P. Gajewski, Kraków 2022.
CZYTAJ TAKŻE:
Ciągły niepokój, kołatania serca, ból brzucha? W nerwicy choruje całe ciało
Wysoki puls to sygnał od organizmu. Problemem nie musi być serce
Zawał serca nadal pozostaje najczęstszą przyczyną śmierci. Kardiolog zdradza, jak go uniknąć
