Wysoki puls to sygnał od organizmu. Problemem nie musi być serce
Wysoki puls jest prawidłową reakcją organizmu na zwiększony wysiłek fizyczny, stres czy podwyższoną temperaturę ciała. U niektórych osób serce bije jednak szybko także w spoczynku. Nie zawsze jest to powód do niepokoju, ale czasem może zwiększać ryzyko udaru mózgu, zawału albo innych groźnych powikłań. Podwyższone tętno może być też sygnałem przewlekłej choroby, takiej jak zaburzenia pracy tarczycy, cukrzyca a nawet anemia. Dlatego, jeśli puls przekracza normę, warto udać się do lekarza. Jakie są przyczyny szybkiego bicia serca? Jak odróżnić fizjologiczną reakcję organizmu od manifestacji złożonych problemów zdrowotnych? Odpowiadamy.
Prawidłowo serce wykonuje od 60 do 100 uderzeń w ciągu minuty, w czasie spoczynku. Jeśli ta wartość jest wyższa, mówimy o tachykardii (inaczej częstoskurczu), a jeśli niższa - o bradykardii. Warto zwrócić uwagę, że u dzieci zakres normy jest inny, przykładowo u noworodków serce może bić dużo szybciej, od 70 do 190 razy na minutę. Wraz z wiekiem częstość pracy serca dziecka zwalnia i od ok. 10 roku życia jest zbliżona do wartości obserwowanej u osoby dorosłej.
Ciekawostką może być fakt, że pewne odstępstwo można zauważyć także u sportowców. Osoby intensywnie trenujące sporty wytrzymałościowe nierzadko mają mniejszą częstość pracy serca od reszty populacji, nawet poniżej 40 uderzeń na minutę, co wynika z pewnych przystosowań w układzie krążenia.
Praca naszego układu krążenia podlega nieustannej regulacji hormonalnej i nerwowej, by jak najlepiej dostosować się do aktualnie panujących warunków. Przykładowo, jeśli uprawiamy sport, serce dostaje informację, by szybciej się kurczyć i pompować więcej krwi do pracujących mięśni i spełnić ich zwiększone zapotrzebowanie na energię. Także w przypadku stresu mózg stawia organizm w stanie gotowości, co objawia się właśnie jako podwyższone tętno. Są to fizjologiczne reakcje, które świadczą o prawidłowej kondycji ludzkiego ciała. Zdarza się jednak, że niektóre osoby mogą zaobserwować u siebie, że serce bije nieadekwatnie szybko także w sytuacji spoczynku. W części przypadków rytm jest regularny, ale czasem wydaje się być mocno zdezorganizowany. Każda sytuacja wymaga dokładnej oceny przez lekarza, bo może świadczyć o złożonych problemach zdrowotnych. Oto niektóre z nich.
Niedokrwistość, czyli anemia, jest stanem, gdy we krwi zmniejsza się stężenie hemoglobiny - białka, które znajduje się w czerwonych krwinkach, a którego rola to wiązanie tlenu i dostarczanie z płuc do komórek całego organizmu. Przyczyn anemii jest wiele, ale najczęściej jest to niedobór żelaza, rzadziej niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego. Do niedokrwistości mogą prowadzić także krwotoki, choroby przewlekłe oraz problemy hematologiczne. Niezależnie od przyczyny, obserwowane w anemii wysokie tętno jest podejmowaną przez organizm próbą zrekompensowania niedotlenienia tkanek.
Zwiększone tętno jest charakterystycznym objawem niektórych schorzeń endokrynologicznych. Sztandarowym przykładem jest nadczynność tarczycy. Jest to choroba, w której tarczyca, mały gruczoł położony w przedniej części szyi, wytwarza za dużo hormonów. Hormony tarczycowe podwyższają poziom metabolizmu i tym samym wymuszają szybszą pracę serca.
Wśród innych zaburzeń hormonalnych można wymienić guz chromochłonny, który jest nowotworem nadnerczy wyrzucającym katecholaminy pobudzające układ nerwowy. Do objawów guza chromochłonnego poza wysokim tętnem można zaliczyć m.in. nagłe skoki ciśnienia i bóle głowy.
Na wspomnienie zasługuje też hipoglikemia, będąca zazwyczaj efektem źle leczonej cukrzycy. Niedobór glukozy we krwi, nazywany właśnie hipoglikemią, objawia się jako wysoki puls, drżenie rąk oraz niepokój.
Puls mogą podnosić leki, ale także różne substancje zażywane w celach rekreacyjnych. Lista jest naprawdę długa, ale z tych najczęściej stosowanych warto wymienić alkohol. Częstoskurcz pojawia się w przypadku upojenia alkoholowego oraz podczas nagłego odstawienia napojów wysokoprocentowych przez osoby uzależnione, jako składowa większego zespołu abstynencyjnego. Także osoby palące powinny pamiętać, że nikotyna zwiększa puls. Do gwałtownego zwiększenia akcji serca dochodzi też u zażywających kokainę i amfetaminę.
Inną powszechnie stosowaną substancją, która podnosi tętno, jest kofeina. Jeśli nasze serce cały czas szybko bije, warto zmniejszyć ilość pitej kawy, bo to może być właśnie przyczyna.
Szybko bijące serce jest naturalną reakcją towarzyszącą niektórym emocjom, takim jak strach czy złość. Jeśli jednak znajdujemy się w stanie ciągłego napięcia emocjonalnego, mamy dużo stresu w życiu, pewne mechanizmy zapewniające wewnętrzną równowagę ulegają rozregulowaniu i mogą się wykształcić się zaburzenia lękowe. W ich przebiegu charakterystyczne mogą być somatyczne, czyli cielesne objawy, takie jak drżenie rąk, pocenie się czy właśnie wysokie tętno. Może ono pojawiać się w określonych sytuacjach np. w przypadku fobii społecznej, ale także bez uchwytnej przyczyny jako tzw. ataki paniki lub towarzyszyć przez większość dnia pod postacią uogólnionych zaburzeń lękowych.
Migotanie przedsionków to rodzaj arytmii, w którym dochodzi do nieskoordynowanego wytwarzania impulsów elektrycznych w przedsionkach serca. Są one przekazywane do komór serca, które następnie szybko kurczą się w sposób całkowicie pozbawiony rytmu. Kardiolodzy mówią wtedy o tzw. całkowitej niemiarowości serca. Migotanie przedsionków objawia się przede wszystkim jako kołatanie serca, ale to nie samo wysokie tętno jest najgroźniejsze. W słabo kurczących się przedsionkach przepływ krwi jest burzliwy, a to sprzyja powstawaniu skrzeplin, które następnie mogą powędrować do innych narządów, prowadząc m.in. do udaru mózgu. Z tego powodu migotanie przedsionków koniecznie wymaga konsultacji z lekarzem.
Nie wolno zapominać, że inne choroby serca również mogą objawiać się tachykardią.
Częstą, a prostą do wyleczenia przyczyną podwyższonego tętna jest odwodnienie organizmu. Podobny efekt można obserwować w stanach zmęczenia lub przy długotrwałym braku snu.
Jony różnych pierwiastków, które krążą we krwi, zapewniają prawidłową pracę serca. Zaburzenia równowagi elektrolitów, takie jak np. niedobór potasu prowadzą do zaburzeń funkcjonowania komórek sercowych i w efekcie zwiększonej częstości pracy serca.
CZYTAJ TAKŻE:
Niedobór witaminy B12. Objawy zauważysz także w lustrze
Masz niskie ciśnienie, a puls jest wysoki? To może być objaw choroby
