Osłabienie i drętwienia to początek objawów. Niedobór potasu grozi nawet śmiercią
Ciało człowieka funkcjonuje dzięki wielu procesom, jakie zachodzą już na poziomie komórkowym, do których niezbędnych jest wiele pierwiastków i substancji – dostarczanych zarówno z zewnątrz, jak i tych, które produkowane są wewnątrz organizmu. Jednym z kluczowych pierwiastków jest potas, którego niedobór lub nadmiar może poważnie zaburzyć funkcjonowanie wielu układów. Dlaczego jego odpowiedni poziom jest tak ważny?
Potas jest jednym z najważniejszych pierwiastków w organizmie człowieka, ponieważ reguluje on gospodarkę wodną, a tym samym utrzymuje prawidłowy poziom pH na poziomie komórkowym.
Jest niezwykle istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz mięśni, w tym również mięśnia sercowego. Potas bierze udział w przekazywaniu impulsów elektrycznych, jego prawidłowy poziom pozwala na sprawne funkcjonowanie mózgu i obwodowego układu nerwowego.
Potas jest niezbędny również w procesie tworzenia aminokwasów i białek, a także w procesach wytwarzania energii przez komórki.
Potas jest elektrolitem, którego prawidłowa wartość odpowiada za pracę serca. Ma przeciwstawne działanie do sodu i razem z nim odpowiadają za regulację ciśnienia tętniczego w naczyniach. Równowaga elektrolitów w organizmie jest istotna nie tylko z uwagi na prawidłową gospodarkę wodną, ale również zapewnia prawidłowe przewodnictwo impulsów elektrycznych w sercu. To niezwykle istotne, ponieważ niedobory elektrolitów mogą prowadzić do groźnych zaburzeń rytmu serca.
Hiperkaliemia to zbyt duże stężenie potasu w organizmie, przekraczające wartość 5,5 mmol/l. Do rozwinięcia hiperkaliemii może dojść na skutek nieprawidłowego wydalania pierwiastka przez nerki u pacjentów cierpiących na ich niewydolność.
Inną przyczyną nadmiaru potasu w organizmie jest uwalnianie go w dużych ilościach z komórek na skutek toczących się procesów nowotworowych, rozpadu erytrocytów w naczyniach krwionośnych czy w przypadku kwasicy, spowodowanej sepsą lub ostrym zatruciem.
Niebezpieczne dla organizmu człowieka jest przedawkowanie preparatów zawierających potas. Pierwiastkiem tym wspomagają się nie tylko pacjenci leczeni na niedobór potasu, ale przede wszystkim sportowcy, którzy na skutek dużej aktywności fizycznej, wraz z potem wydalają jego duże ilości.
Powolny wzrost potasu w organizmie początkowo nie daje żadnych objawów. Pojawiają się one w momencie, kiedy dochodzi do nagłego wzrostu jego stężenia.
Pierwszym objawem związanym z nadmiarem potasu może być większa męczliwość. Pojawiają się problemy z wejściem po schodach, a nawet podniesienie się z łózka czy z krzesła.
Osoby z nadmiarem potasu odczuwają ogólne zmęczenie, mrowienie w nogach i często towarzyszy im uczucie "ciężkich nóg". Hiperkaliemii towarzyszy zwolnienie akcji serca, uczucie duszności i subiektywne odczuwanie problemów z nabraniem oddechu.
Hipokaliemia to inaczej niedobór potasu, kiedy jego stężenie jest mniejsze, niż 3,5 mmol/l. Do nadmiernej utraty potasu dochodzi najczęściej u pacjentów z problemami kardiologicznymi, którzy przyjmują leki moczopędne. Niedobór potasu stwierdza się również u osób z zaburzeniami hormonalnymi, w chorobach nerek ale także u osób, które spożywają nadmierne ilości lukrecji (np. cukierki), która również przyspiesza wydalanie potasu z organizmu.
Zaburzenia gospodarki potasu w organizmie mogą wystąpić w okresie przewlekłych biegunek, wymiotów, u osób nadużywających środków przeczyszczających.
Niedobór potasu, w przeciwieństwie do nadmiaru, daje wczesne objawy, które charakteryzują się uczuciem kołatania serca, zaparciami, a także częstymi skurczami mięśni.
W przypadku ciężkiego niedoboru tego pierwiastka, u pacjentów może wystąpić porażenie mięśni, niedrożność jelit, spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz zaburzenia czucia w obrębie rąk i nóg.
Niedobór potasu jest stanem, który bezpośrednio zagraża życiu, ponieważ jego nagła utrata prowadzi do zaburzeń rytmu serca, a nawet zatrzymania krążenia. W przypadku wystąpienia powyższych objawów, zawsze należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Uprawiając regularnie sport, przyjmując leki moczopędne czy w przypadku biegunek i wymiotów, warto wzbogacić dietę o produkty bogate w potas, by nie doszło do jego groźnego niedoboru. W przypadku zatruć pokarmowych zalecane jest przyjmowanie elektrolitów rozpuszczalnych w wodzie, dostępnych w aptece bez recepty.
Naturalnie potas występuje w wielu produktach spożywczych, o które warto zadbać w diecie. Potas znajduje się m.in. w:
- ziemniakach,
- pomidorach,
- bananach,
- kiwi,
- śliwkach,
- morelach,
- dyni,
- szpinaku,
- pestkach i nasionach.
CZYTAJ TAKŻE:
Magnez - jakie objawy daje niedobór "pierwiastka życia"?
Źródła witaminy D - gdzie ją znaleźć?
Wapń nie tylko dla mocnych kości