Żylaki kończyn dolnych - jakie są ich pierwsze sygnały?
Żylaki, a zwłaszcza żylaki kończyn dolnych, to powszechne i groźne, a niestety często bagatelizowane schorzenie. Z roku na rok przybywa osób, u których jest diagnozowane. Na co szczególnie zwracają dziś uwagę lekarze, to fakt, że żylaki dotyczą coraz młodszych. Co sprzyja powstawaniu żylaków? Po czym można poznać, że żylaki wkrótce się pojawią? Wyjaśniamy!
Żylaki, jak mówi definicja, to trwałe wydłużenia i poszerzenia żył, które sprawiają, że uzyskują one kręty przebieg. Trudno ich nie zauważyć - są widoczne przez skórę, mają niebieski bądź ciemnofioletowy kolor, miejscami mogą być cieńsze, a w niektórych partiach znacznie uwypuklone. Najczęściej dotyczą żył powierzchniowych, zdecydowanie rzadziej żył głębokich. Towarzyszą im różne objawy (obrzęki, bóle, kurcze mięśni). Skóra w miejscu zmienionym przez żylaki staje się bardziej delikatna, a zarazem napięta i błyszcząca.
Żylaki są efektem niewydolności żylnej. Jeśli mało się ruszamy, prowadzimy siedzący tryb życia - w pracy spędzamy za biurkiem osiem godzin, a po powrocie do domu zalegamy na kanapie, lub też nasza praca wykonywana jest niemal wyłącznie na stojąco (żylaki to częsta przypadłość m.in. wśród fryzjerów, dentystów czy sprzedawców) - nasze mięśnie słabną, a zastawki nie działają efektywnie. Powoduje to zaleganie krwi w żyłach i wzrost ciśnienia żylnego - krew z coraz większą siłą naciska na ściany żył, co prowadzi do ich poszerzenia i rozciągnięcia (do pierwotnego kształtu już nie wrócą). Żylak wypełnia się niedotlenioną krwią i pojawia pod skórą, nierzadko wywołując przerażenie.
Żylaki najczęściej dotyczą kończyn dolnych i to na nich się skupimy (poza żylakami nóg wyróżnia się jeszcze żylaki przełyku, odbytu, pęcherza moczowego, macicy, pochwy oraz powrózka nasiennego).
Jest kilka czynników, które sprzyjają powstawaniu żylaków. Są to:
- predyspozycje genetyczne (jeśli ktoś z najbliższej rodziny miał żylaki, prawdopodobieństwo ich wystąpienia znacznie się zwiększa - o ok. 25 proc. dla mężczyzn i o ok. 60 proc. dla kobiet. Jeśli problem stwierdzono u obojga rodziców, to lekarze wskazują, że ryzyko jest jeszcze większe i sięga 90 proc.);
- wiek (prawdopodobieństwo wystąpienia żylaków kończyn dolnych wzrasta wraz z wiekiem. Wzrost przypadków zauważalny jest po 40. roku życia, jednak żylaki diagnozuje się także w wieku ok. 30 lat);
- płeć (żylaki u kobiet występują nawet sześć razy częściej niż u mężczyzn);
- długotrwałe przebywanie w jednej pozycji (zarówno praca siedząca, jak i ta, która wymaga od nas niemal wyłącznie stania - np. przy taśmie);
- zakładanie nogi na nogę (w ten sposób zmienia się stopień ukrwienia nóg, utrudnione jest też przewodzenie nerwowe);
- dźwiganie ciężkich przedmiotów;
- niedostateczna aktywność fizyczna lub jej całkowity brak;
- nadwaga i otyłość (zwiększają obciążenie nóg);
- kilka przebytych ciąż;
- hormonoterapia;
- przebycie zakrzepicy naczyń żylnych;
- palenie papierosów;
- nadużywanie alkoholu;
- noszenie obcisłych skarpet, podkolanówek lub pończoch;
- chodzenie w butach na wysokich obcasach (deformują stopy, przepływ krwi jest zaburzony).
Żylaki to dla wielu tylko problem estetyczny. Wszyscy, którzy postrzegają je tylko w takich kategoriach, są jednak w błędzie - mogą one bowiem być zagrożeniem dla zdrowia i życia (np. nieść ze sobą powikłania zakrzepowo-zatorowe).
Pewne symptomy mogą zapowiadać żylaki. Te, które wymienimy, powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty.
Naszą uwagę powinno zwrócić uczucie ciężkich nóg - będzie nam towarzyszyć głównie wieczorami. Do tego z czasem dojdą bóle w okolicach kostek, a także wewnątrz łydek (zarówno podczas siedzenia, jak i stania). Normą są także skurcze łydek (więcej pisaliśmy na ich temat TUTAJ) i obrzęki. Możliwe jest swędzenie i mrowienie kończyn.
Stopniowo mogą pojawić się też tzw. pajączki, które może i wyglądają niewinnie, ale istnieje ryzyko, że przekształcą się w poważnych rozmiarów żylaki.
Mimo że podstawowy objaw żylaków to widoczne na skórze rozszerzone i wydłużone naczynia krwionośne (w tym miejscu musimy wspomnieć, że niektóre osoby mają zwyczajnie taką "urodę" i żyły są u nich łatwiej dostrzegalne), powinniśmy pamiętać o innych, właśnie tych mniej nietypowych symptomach. Niemalże na pewno mamy do czynienia z żylakami, kiedy zmiany na skórze są wypukłe i wystają ponad nią.
Leczeniem żylaków zajmuje się flebolog i dobrze do niego skierować swoje kroki. 100-procentową pewność, że mamy do czynienia z żylakami, daje USG naczyń żylnych metodą Dopplera.
Czytaj także:
Zakrzepica żył głębokich - po czym ją rozpoznać?
