Ból z tyłu głowy. Skąd się bierze?

Z bólem głowy zmagamy się często, ale rzadko zastanawiamy się nad jego przyczyną. Najczęściej przypisujemy winę stresującemu dniu w pracy. I owszem, stres oraz zmęczenie mogą odpowiadać za nasze złe samopoczucie, ale przyczyn bólu głowy jest zdecydowanie więcej, i warto je znać.

Poza wymienionymi, ból głowy może być spowodowany:

• wyczerpaniem psychicznym,
• problemami z krążeniem mózgowym,
• zaburzoną przemianą materii,
• nadużywaniem alkoholu,
• paleniem papierosów,
• zmianami naczyniowymi,
• wahaniami hormonalnymi,
• schorzeniami innych narządów w obrębie czaszki lub w jej sąsiedztwie (do tej kategorii zaliczamy np. ból głowy, który swoje źródło ma np. w zapaleniu zatok czy zapaleniu ucha środkowego),
• chorobami (nadciśnienie, grypa itp.),
• niewyspaniem,
• niedoborem świeżego powietrza,
• hałasem,
• kontuzjami tej części ciała, a także kręgosłupa (np. wstrząśnieniem mózgu).
  
  

Skupimy się dziś na specyficznym rodzaju bólu głowy - tym zlokalizowanym w okolicach potylicy. O innych rodzajach bólu głowy i ich przyczynach przeczytacie TUTAJ.

Źródło bólu z tyłu głowy może znajdować się w obrębie szyi, za uszami, może dawać o sobie znać po prawej lub lewej stronie, może mieć ostry lub kłujący charakter. Może dotykać i dzieci, i dorosłych. To dolegliwość, której nie można bagatelizować. Dlaczego?

Poniżej wymienimy, co najczęściej stoi za tym specyficznym rodzajem bólu u pacjentów. Wśród możliwych przyczyn znajdują się poważne choroby, które zagrażają życiu.

- nadciśnienie tętnicze - to jedna z głównych przyczyn bólu z tyłu głowy, o pulsującym charakterze (przypomnijmy - nadciśnienie tętnicze to stan, w którym ciśnienie skurczowe krwi w naczyniach wynosi powyżej 140 mm Hg, lub gdy ciśnienie rozkurczowe przekracza wartość 90 mm Hg). Z podwyższonym ciśnieniem możemy mieć do czynienia okresowo lub może ono utrzymywać się stale (zwykle problem nasila się w godzinach porannych). Co gorsze, raczej nie daje żadnych objawów i chory, dopiero po udaniu się do lekarza, spotyka się z taką diagnozą. Za pomocą leczenia farmakologicznego można poradzić sobie zarówno z nadciśnieniem tętniczym, jak i bólem z tyłu głowy;

- krwotok podpajęczynówkowy - mówimy o nim, kiedy krew przedostaje się do płynu mózgowo-rdzeniowego wypełniającego przestrzeń między oponą miękką (silnie unaczynioną, bezpośrednio przykrywającą mózg) a oponą pajęczą. Taki typ krwotoku to groźny dla zdrowia stan, który może przyczynić się do trwałych następstw neurologicznych, a nawet śmierci. Najczęstsze przyczyny krwotoku podpajęczynówkowego to: pęknięcie tętniaka lub naczyniaka tętniczo-żylnego, urazy głowy i skaza krwotoczna, czyli skłonność do nieprawidłowego i nadmiernego krwawienia samoistnego lub pourazowego. Ból w przypadku krwotoku podpajęczynówkowego jest bardzo intensywny;

- guz mózgu - nowotwór, ale również każda inna obca struktura w mózgu mogą wywoływać silny ból w okolicy potylicy. Jeśli towarzyszą mu inne dolegliwości takie jak zawroty, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, nie odkładaj wizyty u specjalisty;

- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych - skoro jesteśmy przy dolegliwościach dotyczących mózgu, nie możemy nie wspomnieć o zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Jak wymienione powyżej, również ona wymaga pilnej interwencji lekarza, gdyż stan pacjenta szybko ulega pogorszeniu. Po czym poznać zapalenie opon-mózgowych? Ból z tyłu głowy będzie tępy, będą mu towarzyszyć sztywność karku oraz nagła, wysoka gorączka. Do tego pojawią się wymioty, drgawki, światłowstręt czy dezorientacja;

- migrena - utrapienie wielu. W Polsce cierpi na nią od 1,2 do nawet 4 milionów osób. Jednym z objawów migreny jest właśnie ból z tyłu głowy. Mogą mu towarzyszyć zaburzenia widzenia i równowagi, mroczki, nudności oraz np. nadwrażliwość na dźwięk czy światło. Ból odczuwamy jednak nie tylko z tyłu głowy, ale też od strony skroni oraz prawej i lewej strony czaszki. Ile trwa atak migreny? Objawy z nią związane zazwyczaj utrzymują się od czterech do 72 godzin, czyli nawet trzech dni;

- napięciowy ból głowy - nazywany jest bólem psychogennym. Tępy, uciskowy ból może być spowodowany stresem, niepokojem, niedoborem snu, a także nieprawidłową postawą. U osób z napięciowym bólem głowy nie występują nudności i wymioty, a aktywność fizyczna jest możliwa (inaczej w migrenie - migrena praktycznie wyklucza jakąkolwiek aktywność);

- wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa, nerwobóle - ból występuje w okolicach szyi, objawia się uczuciem kłucia w tej części ciała. Może mieć różne nasilenie, o różnych porach dnia. Występuje podczas pochylania. Może być wynikiem niewłaściwej postawy. Stoją za nim również wypadki komunikacyjne;

- zapalenie ucha środkowego - boli za uszami. Częściej choroba dotyka dzieci niż dorosłych. Zdecydowana większość przypadków ma związek z infekcją górnych dróg oddechowych;

- powiększenie węzłów chłonnych - ból także pojawia się za uszami. Węzły chłonne powiększają się w przebiegu różnych infekcji bakteryjnych i wirusowych;

- przeziębienie i infekcja dróg oddechowych - może boleć z prawej i lewej strony potylicy, może boleć również szyja. Taki ból to często zwiastun przeziębienia lub innej infekcji dróg oddechowych;

- gestoza - gestoza to zatrucie ciążowe, które może zagrać życiu matki, ale też dziecka. Przyczyn tego stanu jest kilka: nieustabilizowana cukrzyca, zła dieta, nadciśnienie, zmiany w gospodarce hormonalnej, choroby wątroby. Ostremu bólowi z tyłu głowy u kobiet cierpiących na zatrucie ciążowe towarzyszą np. dzwonienie i szum w uszach.

Izabela Rzepecka

Czytaj też: 

Chorobę Alzheimera można wykryć szybciej. Przez sposób, w jaki chory mówi

Domowe sposoby na ból głowy

To ból nie do wytrzymania. Jak walczyć z migreną?