Jak opóźnić starzenie się mózgu i zmniejszyć ryzyko demencji? Oto wskazówki

Zdaniem naukowców ludzki mózg najlepiej funkcjonuje, kiedy mamy ok. 20 lat. Z łatwością przyswajamy wtedy wiedzę, możemy się poszczycić dobrą koncentracją i jesteśmy bardziej odporni na stres. Kiedy kończymy 30 lat stopniowo ubywa nam komórek mózgu, a niektóre połączenia między neuronami ulegają uszkodzeniu. W czwartej dekadzie życia proces starzenia się mózgu nabiera tempa, także na skutek innych schorzeń, np. odkładania się cholesterolu w mózgu czy gorszego ukrwienia tego narządu (np. w związku z miażdżycą). Znaczne zmniejszenie się ilości komórek nerwowych w mózgu obserwuje się po 60. roku życia. Na skutek złych nawyków możemy przyspieszać to zjawisko - mózg niestety nie jest w stanie się regenerować. Dlatego tak ważne jest profilaktyczne dbanie o ten narząd.  

Pierwsze objawy zmniejszania się liczby neuronów w korze mózgowej są trudne do zauważenia. Jednak już osoby przed 40. rokiem życia mogą dostrzec coraz częstsze problemy z koncentracją czy zapamiętywaniem. Uczenie się nowych rzeczy (np. języka obcego) wymaga większego wysiłku. Charakterystyczne staje się zapominanie imion, trudności ze znalezieniem właściwego słowa. Z biegiem lat (w zależności od indywidualnych predyspozycji i prowadzonego stylu życia) może pojawić się apatia, obniżenie nastroju, stany depresyjne czy nielogiczne zachowania. O zaawansowanym procesie starzenia się mózgu mogą świadczyć zaburzenia widzenia i słuchu, problemy z węchem, zaburzenia orientacji przestrzennej, spowolnienie czasu reakcji, sztywność i drżenie kończyn, a nawet zmiany osobowości. Niekiedy tego typu zmiany poprzedzają chorobę Alzheimera i inne schorzenia neurodegradacyjne. 

Zadbaj o dobry sen 

Okazuje się, że nic tak nie dewastuje mózgu jak niedobory snu. Problemy ze snem zwiększają ryzyko choroby Alzheimera aż o 55 proc. Warto wiedzieć, że liczy się nie tylko ilość snu, ale przede wszystkim jego jakość, czyli czas głębokiej fazy snu. By to osiągnąć należy kłaść się do łóżka o tych samych porach (najlepiej przed 23), wieczorem unikać ekspozycji na niebieskie światło (wszelkie ekrany), a z sypialni pozbyć się wszelkich rozpraszających przedmiotów, np. biurka do pracy czy telewizora. 

Włącz do diety produkty wspierające pracę mózgu 

Dla mózgu szkodliwe jest nadużywanie alkoholu czy palenie tytoniu, a także wysokoprzetworzona żywność bogata w cukier, która przyczynia się do powstawania stanów zapalnych w całym organizmie, które m.in. utrudniają powstawanie nowych neuronów. Najzdrowsze dla układu nerwowego są produkty bogate w witaminy z grupy B, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz naturalne przeciwutleniacze. Dlatego do codziennej diety powinniśmy włączyć tłuste ryby morskie, oliwę z oliwek, orzechy, kakao, gorzką czekoladę czy jajka. Pamiętajmy też o wyjątkowych właściwościach niektórych ziół i przypraw, np. kurkumy czy miłorzębu japońskiego. Za jeden z najzdrowszych sposobów odżywiania się uznaje się dietę śródziemnomorską.  

Dbaj o relacje z innymi ludźmi 

Współcześni seniorzy często są skazani na samotność. To duży błąd, który może przyspieszać starzenie się mózgu. Badania wykazały, że częste interakcje z innymi ludźmi korzystnie wpływają na układ nerwowy, m.in. poprzez wydzielanie hormonów szczęścia i obniżanie poziomu hormonów stresu, które uszkadzają neurony. Spotkania towarzyskie, rozmowa, wymiana poglądów to jedno z najlepszych ćwiczeń na "rozruszanie" szarych komórek. Z kolei samotność w starszym wieku (np. u wdowców) zwiększa ryzyko demencji nawet o 20 proc. Dla porównania według badań osoby żyjące samotnie przez całe życie są bardziej narażone na choroby neurodegradacyjne aż o 40 proc. w porównaniu do osób żyjących w szczęśliwych związkach przez całe życie. 

Pamiętaj o higienie jamy ustnej

Do chorób neurodegradacyjnych mogą w znacznym stopniu przyczyniać się choroby przyzębia. Bakterie namnażające się w jamie ustnej (np. na skutek nieprawidłowej higieny) są w stanie przedostawać się do krwioobiegu, a stamtąd do całego organizmu, także do mózgu. Próchnica, nieleczone ubytki w zębach, a nawet wady zgryzu mogą przyczyniać się do uszkodzeń naczyń krwionośnych w mózgu. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u stomatologa i dbanie o higienę jamy ustnej.  

Nie zapominaj o aktywności fizycznej 

Nawet umiarkowana, ale regularna aktywność fizyczna ma zbawienny wpływ na cały organizm, także na mózg i układ nerwowy. Badania prowadzone przez koreańskich naukowców wykazały, że osoby, które unikają wysiłku fizycznego są aż o 30 proc. bardziej narażone na demencję. Ustalono, że podczas aktywności fizycznej nie tylko poprawia się krążenie krwi (a w związku z tym ukrwienie mózgu), ale też wytwarza się białko chroniące synapsy, czyli połączenia między neuronami.  

Nadzieją napawają najnowsze badania prowadzone przez naukowców z University College London. Odkryli oni, że ibuprofen, czyli substancja czynna wielu popularnych leków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym ma korzystny wpływ na ludzki mózg. Badanie przeprowadzono na grupie ponad 500 tys. osób w Wielkiej Brytanii i ustalono, że popularne leki z ibuprofenem, które przyjmujemy najczęściej w związku z bólem głowy, stanem zapalnym stawów, gorączką, przeziębieniem czy bólami menstruacyjnymi, znacząco poprawiają pamięć, przyspieszają czas reakcji i procesy myślowe niezbędne do rozwiązywania problemów. Okazuje się, że mogą one działać na mózg tak dobrze, jak leki obniżające ciśnienie krwi na układ krążenia. Efektów takich nie daje za to równie popularny paracetamol. Naukowcy podkreślają jednak, że badaniem objęte były osoby starsze, które przyjmowały wiele różnych leków, dlatego potrzebne są dalsze obserwacje, by jednoznacznie potwierdzić dobroczynny wpływ ibuprofenu na mózg. 

Źródła: 

www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/neurologia/mozg-zaczyna-starzec-sie-juz-u-35-latkow-uwazajcie-na-pierwsze-objawy-aa-X8TV-XNxg-K3DF.html.

www.dailymail.co.uk/health/article-14350179/painkiller-brain-memory-intelligence-ibuprofen.html.

Bubu OM, Brannick M, Mortimer J, Umasabor-Bubu O, Sebastião YV, Wen Y, Schwartz S, Borenstein AR, Wu Y, Morgan D, Anderson WM. Sleep, Cognitive impairment, and Alzheimer's disease: A Systematic Review and Meta-Analysis. Sleep. 2017.

CZYTAJ TAKŻE:

10 rzeczy, które rozwijają inteligencję. Numer 7 to dla niektórych duże zaskoczenie

Powoduje fizyczne zmiany w neuronach mózgu. Dzięki naukowcom wiemy, jak przebiega uczenie się 

Wspiera pracę mózgu i pomaga schudnąć. 12 powodów, dla których warto wrzucić imbir do herbaty