Po tym poznasz, że w głowie tkwi krwiak. Objawy w oku lub na ręce

Krwiaki nadtwardówkowe w zdecydowanej większości są efektem urazów w okolicy głowy i szyi, które prowadzą do przerwania tętnicy lub żył oponowych mózgu. W ich przebiegu krew gromadzi się w przestrzeni nadtwardówkowej, czyli w obszarze między okostną kości czaszki a oponą twardą mózgu. Krwiaki nadtwardówkowe zwykle powiększają się szybko i w krótkim czasie mogą prowadzić do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego i i zagrażającego życiu wgłobienia migdałków móżdżku.

Większość pacjentów z pourazowym krwiakiem nadtwardówkowym szybko traci przytomność, jednak przy mniejszych krwawieniach świadomość może nie zostać zaburzona. W takim wypadku chory skarży się na bardzo silny ból głowy, zlokalizowany w miejscu gromadzenia się krwi. W miarę powiększania się krwiaka dochodzi do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, co może skutkować uciskiem na nerwy i pień mózgu. W efekcie źrenica po stronie krwotoku ulega poszerzeniu, może się pojawić również osłabienie kończyn po przeciwnej stronie ciała. Najgroźniejszym powikłaniem nieleczonego w porę krwiaka nadtwardówkowego o niemal 100 proc. śmiertelności jest wgłobienie migdałków móżdżku do otworu wielkiego, które grozi zatrzymaniem oddychania i pracy serca.

Krwiak nadtwardówkowy jest stanem nagłym, wymagającym udzielenia jak najszybszej pomocy choremu. Nie ma więc tutaj czasu na rozległą diagnostykę, dlatego wykonuje się badania, które pozwalają szybko i z dużą dokładnością potwierdzić obecność krwawienia. Podstawowym z nich jest tomografia komputerowa, w której krwiak nadtwardówkowy widoczny jest jako dobrze odgraniczona masa o soczewkowatym kształcie.

Terapia krwiaka nadtwardówkowego polega na jak najszybszym jego usunięciu przez wydrążenie otworu w pokrywie czaszki bądź usunięciu większej jej części (tzw. kraniotomia). Po operacji często podaje się leki zmniejszające obrzęk mózgu i przeciwpadaczkowe. Mniejsze krwiaki, które się nie powiększają, można leczyć zachowawczo, tzn. bacznie obserwować do momentu, aż się wchłoną samoistnie. Rokowanie zależy od bardzo wielu czynników, jednak szacuje się, że średnia śmiertelność w krwiaku nadtwardówkowym wynosi od 5 do 20 proc.

Krwiak podtwardówkowy jest efektem uszkodzenia drobnych żył pomostowych przestrzeni podpajęczynówkowej. Krew w krwiaku podtwardówkowym gromadzi się w przestrzeni między oponą twardą a oponą pajęczą. Do uszkodzenia naczyń dochodzi najczęściej pod wpływem ciężkiego uszkodzenia mózgu w wyniku urazów w okolicy głowy i szyi. W 30-50 proc. współwystępuje ze złamaniami kości czaszki. Czasami, szczególnie u osób starszych, do powstania tego rodzaju krwiaka może dojść pod wpływem stłuczenia i przemieszczenia się struktur mózgu w trakcie np. upadku czy wypadku samochodowego.

Pierwsze objawy krwiaka podtwardówkowego mogą pojawić się niemal natychmiast, tzn. po kilku minutach od urazu, bądź później, nawet dopiero po upływie kilku godzin bądź dni. Pacjent może stracić przytomność, natomiast po wybudzeniu się zwykle skarży się na silny ból głowy. Podobnie, jak w krwiaku nadtwardówkowym, gromadząca się krew daje efekt masy i może być przyczyną wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Może dojść do ucisku na nerwy i pień mózgu, co prowadzi do rozszerzenia źrenicy po stronie krwiaka czy osłabienia kończyn po stronie przeciwnej. Czasem obserwuje się również napady padaczkowe i zaburzenia świadomości.

Krwiak podtwardówkowy może bezpośrednio zagrażać życiu, dlatego wymaga szybkiej diagnostyki i leczenia. Podobnie jak w przypadku krwiaka nadtwardówkowego, podstawowym badaniem diagnostycznym jest tomografia komputerowa. Krwiak podtwardówkowy jest w nim widoczny jako półksiężycowata masa, która może spychać półkulę mózgu w przeciwną stronę i prowadzić do przemieszczenia się struktur znajdujących się w ich obrębie. 

Gdy stan pacjenta szybko się pogarsza, a sam krwiak gwałtownie się powiększa, konieczne jest wykonanie pilnej kraniotomii i jego usunięcie. Podobnie jest w przypadku dużych i objawowych krwiaków. Z kolei małe krwiaki podtwardówkowe często wchłaniają się samoistnie, dlatego mogą nie wymagać przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego.

Krwiak śródmózgowy powstaje w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych obecnych wewnątrz mózgu. Zwykle jest on efektem urazu w okolicy głowy, jednak może powstać pod wpływem pęknięcia tętniaka czy malformacji tętniczo-żylnych. Większe ryzyko jego rozwoju mają osoby z nadciśnieniem tętniczym, palące papierosy i nadużywające alkoholu.

Podstawowym objawem krwiaka śródmózgowego jest bardzo silny ból głowy. Krew wylewająca się do mózgu może być przyczyną wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, nudności, wymiotów, a w masywnych krwawieniach nawet utraty przytomności. Dodatkowo mogą pojawić się również niedowłady kończyn, porażenie nerwu twarzowego i asymetria źrenic. Najcięższymi powikłaniami krwiaka śródmózgowego są wgłobienia, z których najniebezpieczniejszym, podobnie jak w pozostałych rodzajach krwiaków, jest wgłobienie migdałków móżdżku w otwór wielki.

W diagnostyce krwiaka śródmózgowego największe znaczenie mają badania obrazowe, przede wszystkim tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Pozwalają one nie tylko wykryć krwawienie, ale również jego powikłania, np. obrzęk mózgu. Z ich pomocą można także wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów.

W terapii krwiaka śródmózgowego wykorzystuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne. Małe krwiaki, wielkości do 3 cm zwykle nie wymagają zabiegu, natomiast większe są wskazaniem do usunięcia neurochirurgicznego. Niezależnie od wielkości krwawienia choremu podaje się leki obniżające ciśnienie i leki przeciwobrzękowe. W razie potrzeby przetacza się mrożone osocze, a w przypadku pojawienia się drgawek wdraża się leczenie przeciwpadaczkowe. Rokowanie pacjenta zależy od bardzo wielu czynników, jednak 30 dni od momentu zdarzenia przeżywa średnio 50-66 proc. chorych.

CZYTAJ TAKŻE: 

O czym świadczą piski w uszach?

Prezenterka na wizji dostała udaru. Te objawy zdradziły chorobę