Zapalenie zatok - przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Zapalenie zatok, czyli stan zapalny i towarzyszący mu obrzęk błony śluzowej, wystąpić może u pacjentów w każdym wieku, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jak pokazują badania, zapalenie zatok chociaż raz w życiu przeszedł co trzeci Polak. Ze względu na przebieg choroby wyróżnić można ostre zapalenie zatok (trwa nie dłużej niż 4 tygodnie, a po wyleczeniu pacjent wraca do zdrowia) oraz przewlekłe zapalenie zatok (trwa dłużej niż 12 tygodni i trudno wyeliminować je leczeniem). Warto pamiętać również, że przewlekłe zapalenie zatok może być bezpośrednio związane z nieprawidłowym leczeniem lub zbagatelizowaniem objawów ostrego zapalenia. 

Główną przyczyną zapalenia zatok są grzyby, wirusy (m.in. rynowirusy, koronawirusy, adenowirusy i wirus grypy) i bakterie (przede wszystkim Streptococcus pneumoniae, Haemofilus influenzae oraz Moraxella catarrhalis). Do zapalenia, ze względu na niedrożny nos, bardzo często dochodzi również w trakcie infekcji i przeziębienia.

Inne przyczyny zapalenia zatok:

•    skrzywienie przegrody nosowej,
•    alergie,
•    obrzęki w jamie nosowej,
•    polipy,
•    zwężenie naturalnych ujść zatok,
•    rozprzestrzenianie próchnicy na zatoki przynosowe.

Zapalenie zatok przynosowych bardzo często pojawia się również u pacjentów z obniżoną odpornością (np. po przeszczepie szpiku kostnego czy z rozpoznanym AIDS) oraz cukrzycą. Inną grupą chorych są pacjenci narażeni na dym papierosowy i zanieczyszczenie powietrza.

Ze względu na podobne objawy, zapalenie zatok bardzo często bywa mylone z infekcją i przeziębieniem. Pierwszym objawem zapalenia zatok jest zazwyczaj ból głowy. Towarzyszyć mu może gorączka lub stan podgorączkowy, osłabienie oraz ból mięśni. Wraz z rozwojem choroby pojawić się mogą inne nieprzyjemne dolegliwości:

•    ból w okolicach kości policzkowych,
•    ból czoła,
•    ból nad lub pod oczami,
•    ból zębów, 
•    utrata węchu i smaku,
•    uczucie zatkanego nosa,
•    brzydki zapach z ust,
•    wydzielina z gardła.

Co ważne, opisywane objawy nasilają się rano i popołudniu - w porze największej aktywności. Zazwyczaj wieczorem i w nocy dolegliwości są mniej intensywne.

Leczeniem zatok zajmuje się laryngolog. Podczas wizyty przeprowadzić on może badanie palpacyjne oraz rynoskopię. Zdarza się, że konieczne jest również badanie endoskopowe, USG zatok, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. W przypadku potwierdzenia diagnozy, pacjentowi zaleca się zwykle przyjmowanie leków przeciwzapalnych oraz leków obkurczających śluzówkę nosa i zatok. 

W drugim przypadku należy zachować szczególną ostrożność i przyjmować je według zaleceń lekarza. Substancje tego typu mogą bowiem uzależniać, dlatego nie powinny być stosowane dłużej niż kilka dni. W przypadku ostrego zapalenia, któremu towarzyszy gorączka, pacjentowi można zalecić antybiotyki. Zapalenie zatok wywołane grzybami leczy się z kolei preparatami przeciwgrzybiczymi. Przewlekłe zapalenie, które trwa dłużej niż 12 tygodni, w wielu przypadkach leczone jest operacyjnie - metodą endoskopową.

Uzupełnieniem leczenia farmakologicznego mogą być tzw. domowe sposoby na zapalenie zatok. Dobre efekty przynoszą inhalacje (np. solą kuchenną, rumiankiem oraz olejkiem eukaliptusowym lub lawendowym), ciepłe okłady na zatoki, napary ziołowe (np. z szałwii lub rumianku) oraz płukanie zatok. 

Aleksandra Chruścielewska

Zobacz także:

Znany dziennikarz przez 10 lat ukrywał nieuleczalną chorobę. Wiedziałeś o tym?