Choroba może długo pozostać w ukryciu. Te objawy sugerują zapalenie uchyłków

Uchyłki jelita to niewielkie kieszonki błony śluzowej, które wyglądają jak maleńkie przepukliny wybrzuszające się przez ścianę jelita. Zwykle mają od 5 do 10 mm i są jednym z najczęstszych schorzeń przewodu pokarmowego u dorosłych. Pojawiają się u ponad połowy osób po 60. roku życia i najczęściej nie dają żadnych objawów (aż 80 proc. pacjentów nie odczuwa z ich powodu żadnych dolegliwości). Problem zaczyna się jednak wtedy, gdy w obrębie uchyłka dojdzie do zapalenia. Mówimy wtedy o chorobie uchyłkowej okrężnicy - a ta potrafi już mocno uprzykrzyć życie.

Uchyłki najczęściej powstają w esicy, to fragment jelita grubego, o specyficznej budowie: esica jest stosunkowo wąska i to właśnie tam zbiera się stolec oraz gazy, co dodatkowo zwiększa nacisk na jej ścianę. Dodatkowo wraz z wiekiem ściana jelita staje się coraz cieńsza, co stwarza idealne warunki do formowania się uchyłków. Poza tym do ich powstania predysponują także:

• dieta uboga w błonnik,
• otyłość,
• niedostateczna aktywność fizyczna,
• zaparcia i zaburzenia trawienia,
• choroby tkanki łącznej.

Uchyłki najczęściej wykrywa się przypadkiem, podczas badań diagnostycznych wykonywanych z innych powodów. Wszystko dlatego, że tak jak wspomniano, u większości pacjentów nie wiążą się z występowaniem objawów. Uchyłki dają o sobie znać przeważnie dopiero wtedy gdy rozwija się ich zapalenie. Pacjenci dotknięci tą przypadłością mogą odczuwać:

• silny, ostry ból w lewym dolnym kwadrancie brzucha;
• nudności i wymioty;
• wzdęcia i zmieniony rytm wypróżnień;
• przejściowe zatrzymanie gazów i stolca.

Co ciekawe, jeśli uchyłki zlokalizowane są po prawej stronie, dolegliwości mogą przypominać zapalenie wyrostka robaczkowego. Z kolei nasilony ból brzucha i brak wypróżnień mogą imitować niedrożność jelit.

Co prawda nie mamy wpływu na wszystkie czynniki ryzyka uchyłkowatości jelita grubego, ale część z nich może podlegać modyfikacji. Jednym z nich jest ilość spożywanego błonnika. To właśnie on reguluje pracę przewodu pokarmowego, zwiększając objętość stolca i ułatwiając jego przesuwanie się przez jelita. Dieta uboga w błonnik prowadzi do tworzenia się twardych, zbitych mas kałowych, co wymusza większy wysiłek jelit podczas wypróżnień. Podwyższone ciśnienie wewnątrz jelita, a to sprzyja powstawaniu przepuklin błony śluzowej. W praktyce oznacza to, że osoby, które na co dzień spożywają niewielkie ilości warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych czy nasion, są bardziej narażone na rozwój uchyłkowatości.

Nie. W ostrym zapaleniu uchyłków to, co zwykle jest sprzymierzeńcem zdrowia jelit, może stać się zagrożeniem. W takiej sytuacji błonnik należy czasowo wyeliminować z diety, by nie podrażniać już i tak uszkodzonego jelita. Produkty bogate w błonnik zwiększają objętość treści jelitowej i mogą nasilić ból, wzdęcia oraz stan zapalny. W czasie zaostrzenia zaleca się przejście na lekkostrawną, a nawet płynną dietę.

Probiotyki, czyli dobroczynne bakterie wspierające mikroflorę jelitową, mogą odegrać ważną rolę w łagodzeniu objawów choroby uchyłkowej i zapobieganiu jej zaostrzeniom. Zdrowa flora bakteryjna wzmacnia barierę jelitową, zmniejsza stan zapalny i reguluje pracę jelit, co jest szczególnie istotne u osób z uchyłkami. Badania sugerują, że regularne stosowanie probiotyków, zwłaszcza z grupy Lactobacillus i Bifidobacterium, może pomóc zmniejszyć ryzyko nawracających zapaleń uchyłków. Warto jednak pamiętać, że probiotyki powinny być stosowane jako uzupełnienie zdrowej diety i zawsze w porozumieniu z lekarzem.

Źródła:

1. Davidson. Choroby wewnętrzne, red. S.H. Ralston i in., red. wyd. pol. J. Różański, tłum. zbior., t. 1-3, wyd. 23, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
2. S. Biondo, J. Lopez Borao, M. Millan i in, Current status of the treatment of acute colonic diverticulitis: a systematic review, "Colorectal Disease" 2012, tom 14, nr 1.
3. W. Boynton, M. Floch, New strategies for the management of diverticular disease: insights for the clinician, "Therapeutic Advances in Gastroenterology" 2013, tom 6, nr 3.

CZYTAJ TAKŻE:

Są strażnikami zdrowia. Tak się objawia zachwianie równowagi bakteryjnej w jelitach

Ile razy i o jakiej godzinie powinniśmy chodzić do toalety? Odpowiedź może zaskoczyć

Chorobę jelit możesz dosłownie usłyszeć. Jeden dźwięk szczególnie niepokoi