Najczęstsze choroby układu pokarmowego. Z czym do gastroenterologa?

Układ pokarmowy (trawienny) obejmuje gruczoły trawienne (ślinianki, wątroba, trzustka) oraz szereg narządów począwszy od jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego i grubego - kończy się odbytem. Rola układu pokarmowego polega w skrócie na pobieraniu pożywienia i wody, trawieniu i przekształcaniu ich w energię.

Nieprawidłowości funkcjonowania układu pokarmowego mogą się przejawiać różnymi objawami, niektóre z nich to niegroźne dolegliwości jak np. czkawka. Wśród najczęstszych warto wymienić:

• biegunkę
• zaparcia
• zgagę
• odbijanie
• gazy i wzdęcia
• krwawienia z odbytu
• mdłości i wymioty
• wszelkie bóle brzucha.

Nie należy lekceważyć nawet niewielkich dolegliwości - mogą być sygnałem poważnych chorób. 

Układ pokarmowy człowieka to jeden z najbardziej różnorodnych układów narządów w naszym ciele. Objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego potrafią być mylące. Niektóre alergie pokarmowe dają objawy dermatologiczne, refluks można pomylić z zawałem, a polipy gardła i przełyku - stwarzają problemy laryngologiczne. 

Tymczasem podejrzenie którejś ze wszystkich wymienionych poniżej dolegliwości powinniśmy konsultować z gastroenterologiem, popularnie nazywanym gastrologiem, który oprócz podstawowych narządów układu trawiennego- przełyku żołądka i jelit - bada i leczy także wchodzące w jego skład wątrobę, drogi żółciowe i gruczoł wydzielniczy czyli trzustkę. 

Najpowszechniejsze choroby układu pokarmowego:

• alergie pokarmowe
• celiakia (choroba trzewna)
• infekcje o różnym podłożu (np. popularna grypa jelitowa, wirusowe zapalenia wątroby rożnych typów)
• ostre i przewlekłe zapalenia  np. żołądka, trzustki, jelit
• refluks żołądkowo-przełykowy
• choroby wrzodowe - żołądka, dwunastnicy, jelit
• żylaki - przełyku, odbytu
• kamica żółciowa
• niedrożność np. jelit
• torbiele i polipy
• nowotwory: rak jelita grubego, rak żołądka, rak wątroby.

Warto nadmienić, że niektóre z chorób układu pokarmowego mogą mieć podłoże psychosomatyczne - przykładem może być zespół jelita drażliwego. Winą za to uciążliwe schorzenie obarcza się stres i nadmierne pobudzenie emocjonalne. 

Niektóre choroby układu pokarmowego mają podłoże immunologiczne (choroba Leśniowskiego-Crohna), mogą mieć charakter wrodzony (uchyłkowatość jelita) lub być powiązane z nieprawidłowym sposobem odżywiania (np. zaparcia czy nawet otyłość).

Lekarz gastrolog czy gastroenterolog, oprócz wywiady i badania jamy brzusznej pacjenta, poprzez uciskanie jej palcami, zwykle zleca też USG jamy brzusznej jak USG czy RTG z kontrastem. Pacjent leczący się u tego specjalisty powinien mieć z czasem wykonaną  także gastroskopię lub kolonoskopię. O tym, jakie badanie wykonać - decyduje lekarz, nie zawsze wszystkie badania są konieczne. 

Gastroenterolog często kieruje też pacjentów na badania z krwi: morfologię, próby stroboscope oraz badanie poziomu hormonów trzustki, oraz testy alergiczne. Rzadziej zleca też rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.