Czym jest worek kolostomijny? Wyłoniona stomia nie wyklucza
W Polsce żyje około 40 tysięcy pacjentów ze stomią. Nierzadko jest jedyną szansą na zachowanie funkcji przewodu pokarmowego u pacjentów z poważnymi schorzeniami żołądka, jelita cienkiego i grubego. Jakie są rodzaje stomii i kiedy się ją wykonuje? Jak żyć ze stomią? Dowiedz się tego, czytając poniższy artykuł.
Stomia jest to połączenie światła narządu jamistego z powierzchnią ciała. Ze względu na odcinek przewodu pokarmowego, który został wyłoniony, wyróżnia się kolostomię (połączenie ze skórą brzucha światła jelita grubego), ileostomię (połączenie światła jelita cienkiego ze skórą) i gastrostomię, czyli połączenie ze skórą światła żołądka. Dodatkowo stomię dzielimy na czasową, kiedy istnieje możliwość przywrócenia ciągłości przewodu pokarmowego oraz ostateczną, gdy jest to niemożliwe.
Stomia umożliwia wydalanie kału (lub moczu) w przypadkach, gdy nie jest to możliwe drogą naturalną. Wydalona treść trafia wówczas do worka stomijnego, naklejonego na skórę wokół stomii.
Zabieg wytworzenia stomii można przeprowadzać ze wskazań pilnych lub planowych. W przypadkach pilnych najczęściej są to urazy w obrębie jamy brzusznej, a także niedrożność lub perforacja jelit. Zabiegi planowe najczęściej wykonywane są z powodu raka jelita grubego i chorób zapalnych jelit, jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Oprócz powyższych operację wyłonienia stomii przeprowadza się w przypadku porażennej niedrożności jelita grubego, polipowatości rodzinnej i nawracającej chorobie uchyłkowej z powikłaniami.
Prawidłowa codzienna pielęgnacja stomii jest niezwykle istotna, ponieważ pozwala zapobiegać zapaleniu skóry wokół stomii i powstawaniu owrzodzeń.
W jaki sposób pielęgnować stomię? W pierwszej kolejności za każdym razem wymieniaj worek stomijny w pomieszczeniu, w którym znajduje się umywalka i toaleta, a w razie potrzeby również lustro umieszczone na poziomie brzucha. Potrzebne akcesoria (chusteczki do oczyszczania skóry, nożyczki, szablony i nowy worek stomijny) przygotuj jeszcze przed rozpoczęciem wymieniania zużytego worka.
Odklej worek zawsze od góry do dołu. Jeżeli podczas tej czynności odczuwasz dyskomfort, możesz skorzystać ze specjalnych aerozoli, które ułatwiają usuwanie przylepca. Po zdjęciu worka przemyj skórę wodą z mydłem. Na skórę w okolicy stomii nie nakładaj tłustych kremów i balsamów, ponieważ znacznie zmniejszają przyczepność worka do skóry. Unikaj również spirytusu, ze względu na silne działanie drażniące. Upewnij się, że otwór worka ma odpowiednią wielkość - powinien on ściśle przylegać do stomii. Wysusz delikatnie skórę wokół stomii i załóż nowy worek.
Przy każdej wymianie worka stomijnego zwracaj uwagę na wszelkie objawy zapalenia (zaczerwienienie, wysypka) i krwawienia z błony śluzowej stomii. Jeżeli pojawia się krwawienie ze światła jelita lub obrzęk stomii skontaktuj się jak najszybciej z lekarzem.
Początkujący użytkownicy worków obawiają się, że worek otoczenie będzie mogło zobaczyć albo, co gorsza, poczuć.
Jednak regularnie wymieniane worki stomijne eliminują krępujące zapachy. Co więcej, nowoczesne akcesoria wysokiej jakości zapobiegają tego rodzaju problemowi. Coraz więcej worków zaopatrzonych jest w filtry z węglem aktywnym.
Używanie worków nowej generacji, częsta ich wymiana, prawidłowe mocowanie i zachowanie wzorowej higieny sprawi, że o istnieniu worka nie będzie wiedział nikt, poza jego właścicielem. Zapachy wydobywające się z jego wnętrza zazwyczaj wyczuć tylko przy wymianie/opróżnianiu.
Po operacji wytworzenia stomii trzeba przestrzegać kilku zaleceń dotyczących żywienia, aby uniknąć wystąpienia biegunek i zaparć, z którymi często pacjenci się zmagają. Posiłki spożywaj w miarę możliwości o stałych porach, w regularnych odstępach czasu. Najlepsze są małe porcje spożywane częściej, niż duże i rzadkie posiłki. Dobrze żuj każdy kęs i pij dużo wody. Unikaj produktów ciężkostrawnych, przetworzonych, z dużą zawartością tłuszczy nasyconych. Przy stomii niewskazane są również potrawy zawierające składniki o działaniu wzdymającym - są to między innymi kapusta, groch, fasola i jaja kurze.
Pierwsze tygodnie po zabiegu wyłonienia stomii są zwykle bardzo trudne, nie tylko pod względem fizycznym, ale również emocjonalnym. Jak w przypadku wszystkich większych zmian w życiu, potrzebny jest odpowiednio długi okres adaptacji do nowej rzeczywistości. Ze stomią możesz wykonywać wszystkie codzienne czynności - brać prysznic, kąpać się i spotykać ze znajomymi.
Jeżeli planujesz bardziej wymagające aktywności, jak na przykład uprawianie sportu, upewnij się wcześniej, że twój worek szczelnie przylega do skóry. Stomia nie jest również przeszkodą w podróżach, jednak zawsze miej ze sobą zapas akcesoriów stomijnych w walizce. Ze stomią zdecydowanie można się zaprzyjaźnić, jednak potrzebny jest czas i niewyczerpane pokłady cierpliwości.
Zobacz także:
Złogi w jelitach - jak się ich pozbyć?
Refluks żołądkowo-jelitowy. To nie jest banalna choroba!
