Odklejanie się siatkówki - komu grozi?

Niektórzy pacjenci mają wyższe ryzyko odklejenia się siatkówki w porównaniu z ogólną populacją. Są to w szczególności chorzy, którzy przeszli operację zaćmy, zwłaszcza w młodym wieku. Jeżeli doszło już do odwarstwienia siatkówki w jednym oku, to drugie oko jest również bardziej na nie narażone. Pojawia się ono również częściej u osób, które w przeszłości przebyły poważne urazy w obrębie gałki ocznej. Ryzyko jest wyższe także u osób powyżej 50 roku życia i jeżeli chorowali na nie członkowie rodziny.

Ze względu na przyczynę wyróżniamy trzy typy odwarstwienia siatkówki:

Przedarciowe - występuje najczęściej, w jego przebiegu dochodzi do powstania rozdarcia lub ubytku siatkówki, przez który płyn przechodzi pod powierzchnię siatkówki. Gromadzący się pod siatkówką płyn oddziela ją od leżących niżej tkanek i prowadzi do jej odklejenia. Najczęściej występuje u osób starszych i jest związane ze zmianami w ciele szklistym oka. Z wiekiem zmniejsza się ilość płynu ciała szklistego i jego konsystencja, co może prowadzić do jego tylnego odwarstwienia. Przy braku leczenia odwarstwienie ciała szklistego może po pewnym czasie uszkodzić siatkówkę i w konsekwencji spowodować odklejenie siatkówki.

Trakcyjne - ten typ odwarstwienia bardzo często pojawia się u osób z retinopatią cukrzycową w przebiegu źle kontrolowanej cukrzycy. Polega na tworzeniu się blizn na powierzchni siatkówki, które stopniowo unoszą ją ponad powierzchnię tylnej ściany oka.

Wysiękowe - jego przyczyną jest, podobnie jak w przypadku odwarstwienia przedarciowego, gromadzenie się płynu pod powierzchnią siatkówki, jednak bez obecności jej rozdarcia. Może się pojawić w przebiegu degeneracji plamki żółtej, urazów w obrębie gałki ocznej czy nowotworów.

Samo odwarstwienie siatkówki nie boli, jednak w jego przebiegu pojawiają się charakterystyczne objawy. Występują zaburzenia widzenia, które chorzy opisują jako liczne, poruszające się męty i plamki w polu widzenia. Pojawiają się one nagle i nie ustępują samoistnie. Pacjenci widzą niewyraźnie, zarówno przy patrzeniu z bliska, jak i z daleka. Może również dojść do postępującej utraty widzenia na obrzeżach pola widzenia.

Praktycznie jedyną skuteczną metodą leczenia odwarstwienia siatkówki jest operacja. Można przeprowadzić zabieg konwencjonalny lub operację “od wewnątrz", zwaną witreoretinalną. Mają one na celu zamknięcie rozdarcia siatkówki i polepszenie jej przylegania do tylnej ściany oka. Jeżeli przez otwór siatkówki nie wycieka płyn, można zastosować leczenie za pomocą lasera lub krioterapii - zabiegi te pozwalają na zapobieganie odwarstwienia się siatkówki w przyszłości.

Odklejenie siatkówki jest bardzo poważnym stanem, który wymaga szybkiej interwencji. Jeżeli udało się przeprowadzić zabieg leczniczy do 24 godzin od momentu pojawienia się objawów, jest duża szansa na to, że ostrość wzroku powróci do stanu początkowego. Po jednej dobie rokowanie jest gorsze, powrót do stanu sprzed odwarstwienia może trwać kilka miesięcy, a niekiedy nie udaje się przywrócić całkowicie ostrości wzroku. Niekiedy podczas operacji mogą pojawić się powikłania, które mogą sprzyjać dalszemu odwarstwieniu - w takim przypadku wysiłki lekarzy koncentrują się na utrzymaniu obecnej ostrości wzroku i zapobieganiu jej pogarszania. 

Zobacz także:

Plamki Brushfielda - kto ma jasny pierścień wokół źrenicy?