Grypa, covid czy RSV? Czym są testy combo i na ile są skuteczne?
Czasami objawy infekcji są na tyle niespecyficzne, że niemożliwe bywa wskazanie czynnika, który ją wywołał. A przecież identyfikacja patogenu jest bardzo istotna - pozwala zastosować odpowiednie leczenie i uniknąć nieuzasadnionego przyjmowania antybiotyków. W rozstrzygnięciu przyczyny choroby pomaga wykonanie tzw. ,,testów combo”, dostępnych nie tylko w przychodniach, ale i w praktycznie każdej aptece. Co warto wiedzieć o testach "trzy w jednym”? Czy są wiarygodne? Jak wykonać je prawidłowo? Odpowiadamy.
Testy combo to prosta metoda diagnostyczna, która pozwala wykryć czynnik etiologiczny odpowiedzialny za infekcje. Inaczej nazywa się je testami typu ,,trzy w jednym", a to dlatego, że służą do identyfikacji, który z wirusów: grypy (A lub B), koronawirus czy wirus RSV wywołał chorobę. Jego zasada działania opiera się na rozpoznaniu antygenów wymienionych patogenów w próbce wymazu pobranego z nosogardła osoby chorej. Wynik badania jest możliwy do odczytu już po kilku minutach.
Opisywany wyrób medyczny, może być stosowany zarówno u dorosłych jak i u dzieci.
Od stycznia 2023 roku, na podstawie rozporządzenia ministra zdrowia, testy combo stały się świadczeniami gwarantowanymi w Podstawowej Opiece Zdrowotnej. Oznacza to, że pacjent udający się do lekarza rodzinnego może liczyć na to, że takie badanie zostanie u niego wykonane. Dlaczego jest to tak ważne?
Stwierdzenie choroby wirusowej pozwala na dostosowanie skutecznego leczenia, które nie wykorzystuje antybiotyków. Wciąż uważa się, że są one nadużywane, mimo że większość infekcji wywołana jest przez wirusy, na które te zupełnie nie działają. Naczelna Izba Lekarska alarmuje, że przyjmowanie antybiotyków bez wskazań, często prowadzi do poważnych konsekwencji wynikających z ich działań niepożądanych, rozwoju zakażeń grzybiczych i selekcji szczepów opornych. Ponadto u pacjenta dochodzi do wyjałowienia flory bakteryjnej jelit, co może prowadzić do rzekomobłoniastego zapalenia jelit.
Potrójny test antygenowy pozwala na określenie czynnika wywołującymi chorobę Jest to przydatne zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, w którym obserwuje się wzmożoną częstość zachorowalności na: grypę COVID-19 i RSV. Wskazaniem do wykonania badania jest występowanie niespecyficznych objawów infekcji dróg oddechowych, takich jak np.: uczucie zatkania nosa, drapanie w gardle, spadek apetytu, ogólne rozbicie, kaszel i podwyższenie temperatury ciała. Choroby wykrywane przez badanie combo, o ile nie są odpowiednio leczone, mogą wiązać się z poważnymi powikłaniami zdrowotnymi, zwłaszcza u osób należących do grupy ryzyka, tj. u:
- dzieci przed 5 r.ż i seniorów po 65 r.ż.;
- zosłabionym układem odpornościowym - chorych na HIV lub przyjmujących leki immunosupresyjne;
- pacjentów otyłych;
- cierpiących na choroby przewlekłe;
- kobiet w ciąży;
- dzieci przyjmujących przewlekle kwas acetylosalicylowy.
Chociaż Rada Przejrzystości Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wydająca rekomendację dotyczącą technologii i produktów medycznych, sugerował, że badanie combo cechuje się dość niską czułością, te wciąż są powszechnie wykorzystywane w przychodniach i refundowane przez Ministerstwo Zdrowia. Ich zalety polegają przede wszystkim na określeniu, że to wirus, a nie bakteria stoi za infekcją. Według niektórych źródeł dokładność testu to aż 90 proc.
Jeśli poddajesz się testowi combo w przychodni, lekarz lub pielęgniarka powiedzą ci, co należy zrobić. Badanie możesz też wykonać w warunkach domowych. Nie należy ono do najdroższych - cena jednej sztuki to około waha się w granicach od 10 do 20 zł. Pamiętaj, by przeprowadzić test zgodnie ze wskazaniami producenta, ujętymi w ulotce.
Przed wykonaniem testu combo dokładnie umyj ręce mydłem oraz zdezynfekuj powierzchnię, na której położysz test. Wyjmij z opakowania wszystkie elementy i ustaw je w zasięgu ręki. Zachowaj ostrożność podczas wyciągania wymazówki z opakowania, tak by nie dotknąć nią otoczenia. Żeby pobrać próbkę z nosa, wprowadź wymazówkę do jednego nozdrza na głębokość ok. 3 cm. Następnie obracaj wymazówkę, dotykając ścian nozdrza około 5 razy. Te same czynności powtórz w drugim nozdrzu. Tak przygotowaną wymazówkę włóż do probówki z buforem. Zamknij pokrywę probówki i przyciśnij wymazówkę 10 razy. Odczekaj około minutę - mniej więcej tyle trwa reakcja pomiędzy wymazem a buforem. Potem wprowadź dwie krople roztworu na płytkę testu. Odczekaj ok. 15 min i odczytaj wynik testu, zgodnie z instrukcją, zawartą w ulotce produktu.
Źródła:
Sokol H, Jegou S, McQuitty C, at al.: Specificities of the intestinal microbiota in patients with inflammatory bowel disease and Clostridium difficile infection. Gut Microbes 2017;
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28786749/
CZYTAJ TAKŻE:
Gorączkę możesz zbić bez leków. Domowy sposób, który nic nie kosztuje
Powikłania po grypie dotyczą serca i płuc. Kto jest najbardziej narażony?
Przeszedł grypę i wyjawia: "W klatce miałem piekło". Przed objawami przestrzega innych
