Wszystko, co musisz wiedzieć o próbach wątrobowych (ASPAT i ALAT)
ASPAT i ALAT to terminy, które bardzo często pojawiają się w naszych wynikach krwi. Co oznaczają? To enzymy, które pomagają ocenić stan naszej wątroby. Badanie prób wątrobowych należy wykonywać profilaktycznie raz do roku. Podwyższone parametry ASPAT i ALAT świadczyć mogą m.in. o marskości wątroby, zapaleniu wątroby i niewydolności wątroby. Poziom tych enzymów często wzrasta także u osób uzależnionych od alkoholu, u których doszło do alkoholowego uszkodzenia wątroby. Co trzeba wiedzieć o próbach wątrobowych? Odpowiadamy!
Próby wątrobowe to potoczne określenie badania enzymów, które pozwalają ocenić stan naszej wątroby.
Najczęściej oznaczanymi wartościami są aminotransferazy - ASPAT (aminotransferaza asparaginowa) i ALAT (aminotransferaza alaninowa). Oba enzymy z powodzeniem wykorzystywane są w diagnostyce. Dotyczy to przede wszystkim rozpoznania takich schorzeń jak zapalenie wątroby, choroba alkoholowa, niewydolność wątroby, choroba nowotworowa wątroby, uszkodzenia wątroby i choroby autoimmunologiczne wątroby. Warto jednak pamiętać, że zarówno ASPAT, jak i ALAT dają jedynie ogólny obraz tego, co dzieje się w wątrobie.
W przypadku nieprawidłowego wyniku prób wątrobowych pacjenta kieruje się na bardziej specjalistyczne badania - USG lub biopsję.
Próby wątrobowe wykorzystuje się w przypadku podejrzenia chorób wątroby, m.in. niewydolności, zapalenia, uszkodzeń. Badanie jest także przydatnym narzędziem w rozpoznaniu choroby alkoholowej.
Warto pamiętać, że ASPAT i ALAT bada się również profilaktycznie przy okazji standardowego badania krwi. Lekarze polecają, aby próby wątrobowe wykonywać kontrolnie raz w roku.
Próby wątrobowe to bezpieczne badanie, do którego nie ma żadnych przeciwwskazań. Wykonuje się je zarówno u kobiet w ciąży, jak i u dzieci.
Poziom ASPAT i ALAT określić można na podstawie badania krwi. Krew pobiera się z żyły. Pacjent powinien pamiętać o tym, aby pojawić się na badaniu na czczo. Ważne jest również to, aby 2-3 dni przed badaniem zadbał o prawidłową dietę.
Przed badaniem lepiej unikać alkoholu, cukrów i tłustych potraw, które obciążają wątrobę i mogą wpłynąć na nienaturalnie podwyższone wyniki.
Norma ASPAT dla obu płci to 5-40 U/l.
Norma ALAT dla obu płci to 5-40 U/l.
Podwyższone parametry ASPAT i ALAT mogą świadczyć o chorobach wątroby. U pacjenta rozwijać się może m.in. marskość wątroby, alkoholowe uszkodzenie wątroby, niewydolność wątroby i choroba nowotworowa wątroby.
Nie każdy wie również, że poziom ASPAT i ALAT może wzrastać także w przypadku schorzeń niezwiązanych z wątrobą. Dziać się może tak w przypadku m.in. niedoczynności tarczycy, hemolizy i miopatii (uszkodzeń nerwów). Normy wątrobowe mogą być nieznacznie podwyższone także u osób uprawiających intensywny wysiłek fizyczny.
Warto pamiętać jednak o tym, że ASPAT i ALAT jest pierwszym krokiem w diagnostyce. W przypadku znacznie podwyższonych wyników pacjenta kieruje się na bardziej zaawansowane badania, które pomogą w rozpoznaniu ewentualnych schorzeń.
Badanie ASPAT i ALAT wykonać można bezpłatnie w ramach NFZ. Niezbędne jest skierowanie od lekarza.
Próby wątrobowe zbadać można również prywatnie. Badanie dostępne jest praktycznie w każdym laboratorium. Cena za zbadanie poziomu ASPAT i ALAT nie powinna przekraczać 20-30 zł.
Aleksandra Chruścielewska
Czytaj także:
Dieta cud dla wątroby. Po te produkty sięgaj
