Chętnie wybierana metoda w leczeniu przeziębienia. Inhalacje czy nebulizacje - co wybrać?

Zarówno inhalacje, jak i nebulizacje uznawane są za zabiegi lecznicze, podczas których leki (lub zioła czy olejki eteryczne) docierają do dróg oddechowych wraz z wdychanym powietrzem. Jakie korzyści przynoszą i kiedy warto je zastosować?

Mimo że ich działanie jest zbliżone, a nazwy często używane zamiennie, inhalacja i nebulizacja oznaczają nieco inne czynności. Główna różnica polega na tym, że w czasie inhalacji wdychamy gorące opary preparatu leczniczego (stąd potoczna nazwa "parówka"), natomiast w czasie nebulizacji wytwarzana jest chłodna mgiełka wzbogacona o cząsteczki leku. Do jej wykonania niezbędny jest nebulizator.

Inhalacje często robi się przy użyciu ziół i olejków eterycznych rozpuszczonych w gorącej wodzie. Do najczęściej wykorzystywanych należą:

• olejek eukaliptusowy - skuteczny w przypadku leczenia przeziębienia, niedrożności nosa i bólu zatok;
• olejek z drzewa herbacianego - łagodzący objawy kaszlu oraz bólu gardła;
• olejek sosnowy - udrażniający nos i zatoki, skuteczny w łagodzeniu objawów grypy;
• napar z szałwii - skuteczny w leczeniu kataru, zmniejszający obrzęk śluzówek, ułatwiający oddychanie.

Na rynku dostępne są specjalne urządzenia do inhalacji (sauna parowa), z powadzeniem można je jednak zastąpić domowymi metodami.

Najpopularniejszą i najprostszą z nich jest wlanie gorącej wody z dodatkiem olejku eterycznego do miski i pochylenie się nad nią, nakrywając głowę ręcznikiem. Należy przy tym uważać, by nie poparzyć skóry i nie uszkodzić śluzówek.

Inhalacje są bardzo pomocne w przypadku uporczywego kataru, bólu zatok czy przeziębienia. Nie leczą one jednak przyczyny choroby, a jedynie łagodzą jej objawy. Inaczej jest w przypadku nebulizacji.

W czasie nebulizacji wytwarzany jest aerozol (delikatna, bezbarwna mgiełka), w którym znajdują się cząsteczki aplikowanego leku. Są one wdychane wraz z powietrzem, dzięki czemu szybko dostają się do miejsca infekcji, czyli górnych oraz dolnych dróg oddechowych. Nebulizacja stanowi bardzo skuteczny sposób na podanie różnorodnych leków.

Jest szczególnie poleca dzieciom, ponieważ:

• działa miejscowo, nie wywołując skutków ubocznych, znacząco ogranicza niepożądane reakcje, które mogą wystąpić podczas przyjmowania leków doustnych czy dożylnych;
• jest prosta w przygotowaniu i przeprowadzeniu - nie wymaga od pacjenta wykonywania żadnych czynności poza spokojnym, głębokim oddychaniem;
• umożliwia podawanie kilku leków naraz, nawet w dużych dawkach;
• wywołuje szybką reakcję;
• może być wykorzystywana nawet u małych dzieci.

Aby ją wykonać, konieczne jest posiadanie specjalnego urządzenia - nebulizatora. Zazwyczaj posiada on kilka rodzajów końcówek dostosowanych do podawanego preparatu oraz wieku użytkownika.

• katar,
• zapalenie zatok,
• kaszel (szczególnie suchy i uporczywy),
• zapalenie oskrzeli,
• zapalenie płuc,
• astma,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc.

Mimo że nebulizacja ma wiele zalet, nie każdy pacjent może ją stosować. Jest ona wykluczona w przypadku:

• chorób serca,
• ciężkiej niewydolności oddechowej,
• krwotoków z dróg oddechowych,
• gruźlicy.

Przed wykonaniem nebulizacji u dorosłego lub dziecka warto skonsultować się z lekarzem, który zdecyduje, czy jest to bezpieczne rozwiązanie.

W przeciwieństwie do inhalacji, nebulizacji nie należy wykonywać z naparów z ziół, olejków eterycznych ani innych nieprzeznaczonych do tego środków.

Do nebulizatora można natomiast wlewać sól fizjologiczną (w celu złagodzenia kataru, zmniejszenia obrzęku śluzówek i usuwania nadmiaru wydzieliny) oraz przepisane przez lekarza leki wziewne. 

W zależności od potrzeb mogą to być środki przeciwzapalne, antybiotyki, sterydy, itp. (zazwyczaj mają one postać kropel). Niezwykle ważne jest zachowanie właściwych proporcji, dlatego przygotowując roztwór do nebulizacji, należy ściśle trzymać się zaleceń lekarza.

Aby prawidłowo wykonać nebulizację, należy:

• odpowiednio przygotować roztwór do nebulizacji;
• założyć maskę nebulizatora lub umieścić w ustach jego końcówkę (maseczka powinna dokładnie przylegać do twarzy, aby aerozol nie wydostawał się poza nią);
• włączyć urządzenie i używać go w pozycji siedzącej lub półsiedzącej;
• głęboko, spokojnie oddychać do momentu, aż pojemniczek z płynem będzie pusty (przestanie się wydobywać mgiełka);
• po zakończeniu nebulizacji należy przemyć twarz wodą (w przypadku niektórych leków konieczne jest również umycie zębów i wypłukanie jamy ustnej);
• po każdym użyciu należy dokładnie umyć te części urządzenia, które miały kontakt z lekiem i skórą.

Zarówno inhalacji, jak i nebulizacji nie powinno się wykonywać bezpośrednio po posiłku, ponieważ może wywołać odruch wymiotny. Nie należy również jeść i pić przynajmniej przez kilkanaście minut po ich zakończeniu.

Niewskazane jest także palenie tytoniu przez pół godziny przed inhalacją i dwie godziny po niej. 

CZYTAJ TAKŻE:

Sterydy wziewne w leczeniu COVID-19. Kto powinien je przyjmować?

Dług zdrowotny Polaków narasta. Przybywa pacjentów z powikłaniami po zawale

Zobacz również: