Progesteron - dlaczego jego odpowiedni poziom jest tak ważny? Co wskazuje progesteron?

W organizmie kobiety progesteron utrzymuje w macicy zagnieżdżony zarodek i reguluje cykl miesiączkowy. 

Należy podkreślić rolę progesteronu w utrzymaniu ciąży. Jeżeli podczas owulacji nie dochodzi do zapłodnienia uwolnionej komórki jajowej, ciałko żółte rozpada się i wtedy poziom progesteronu ulega zmniejszeniu, co powikłane jest krwawieniem miesiączkowym. Jeżeli jednak dojdzie do zapłodnienia, to właśnie progesteron przygotowuje błonę śluzową macicy do zagnieżdżenia się zarodka poprzez wpływ na rozbudowę naczyń krwionośnych, które błonę tę odżywiają, i stymulowanie wydzielania przez gruczoły nabłonka składników odżywczych dla zarodka. Poza powyższymi progesteron bierze również udział w tworzeniu się łożyska. 

Do innych funkcji progesteronu należą:

• hamowanie porodu,
• bycie substratem do produkcji mineralokortykosteroidów i kortykosteroidów,
• przygotowywanie gruczołów mlekowych do laktacji,
• rozszerzanie żył (co sprzyja powstawaniu żylaków), 
• zatrzymywanie wody w organizmie (co bywa powodem obrzęków), 
• zmniejszanie wrażliwości gruczołów macicy na oksytocynę,
• normalizacja poziomu glukozy we krwi,
• hamowanie przekształcania testosteronu w dihydrotestosteron.

Poziom progesteronu zmienia się w zależności od fazy cyklu miesiączkowego i wieku kobiety. Wzrost poziomu progesteronu odnotowuje się w czasie uwolnienia komórki jajowej z jajnika. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, jego poziom spada i wtedy dochodzi do krwawienia. Jeśli zaś dojdzie do zapłodnienia, jego poziom wzrasta przez kolejne etapy ciąży.

U zdrowych kobiet w folikularnej fazie cyklu miesiączkowego wynik badania progesteronu powinien zawierać się w przedziale od ok. 0,057 do 0,893 ng/ml, w fazie owulacyjnej od 0,121 do 12,0 ng/ml, natomiast w fazie lutealnej wynosi zwykle od 1,83 do 23,9 ng/ml. Po menopauzie wynik powinien mieścić się w granicach od poniżej 0,05 do 0,126 ng/ml.

Normy progesteronu w ciąży zależą od jej tygodnia:

• 4 tydzień - 21,6 ng/ml, 
• 10 tydzień - 30,0 ng/ml,
• 16 tydzień - 47,8 ng/ml,
• 22 tydzień - 65,0 ng/ml,
• 28 tydzień - 90,4 ng/ml,
• 32 tydzień - 118,2 ng/ml,
• 36 tydzień - 152,3 ng/ml,
• 40 tydzień - 166,2 ng/ml. 

Norma progesteronu dla mężczyzn mieści się w przedziale od ok. 0,2 do 1,38 ng/ml.

Progesteron to jeden z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych, który odpowiada m.in. za regulację cyklu miesięcznego oraz utrzymanie ciąży. 

Wysoki poziom progesteronu może świadczyć o chorobach, np. o guzach nadnerczy, torbielach jajników, zespole policystycznych jajników, niewydolności wątroby, a także o guzach nowotworowych jajników i jąder. Podczas wykonywania badania poziomu progesteronu należy poinformować lekarza interpretującego uzyskane wyniki o ewentualnym stosowaniu progesteronowej terapii zastępczej. Za wysoki poziom progesteronu w ciąży może powodować zaparcia, wahania nastroju, nieżyt nosa i nadwrażliwość piersi. 

Obniżony poziom progesteronu u kobiet niebędących w ciąży może nie powodować żadnych objawów albo sprzyjać tyciu, niepłodności i wypadaniu włosów. Za niski poziom progesteronu w pierwszych etapach ciąży może doprowadzić do poronienia, niewydolności łożyska i ciąży pozamacicznej. W późniejszych etapach ciąży może być sygnałem stanu przedrzucawkowego albo zatrucia ciążowego. U pacjentek w okresie menopauzy powoduje występowanie suchości pochwy, bólów głowy, zaparć i obrzęków.

Progesteron u mężczyzn produkowany jest przez jądra i korę nadnerczy. Mimo że jest kojarzony jako żeński hormon, jest bardzo ważny także dla zdrowia panów. 

Nadmiar progesteronu u mężczyzn objawia się:

• zaburzeniami płodności, w tym bezpłodnością,
• ciągłym zmęczeniem,
• depresją,
• niskim popędem seksualnym,
• suchością skóry i odkładaniem się tkanki tłuszczowej.

Z kolei niedobór progesteronu u mężczyzn skutkuje:

• zaburzeniami pracy tarczycy,
• powiększeniem gruczołu piersiowego,
• bólami mięśni,
• ubytkiem masy mięśniowej.

CZYTAJ TAKŻE:

PMS to nie wymysł. Jak objawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego?

Hormony mają nas w garści

Sześć hormonów odpowiedzialnych za tycie u kobiety