Obciążają trzustkę, prowadzą do chorób. Im szybciej ograniczysz, tym lepiej
Trzustka jest jednym z najważniejszych organów w naszym ciele. Produkuje hormony (m.in. insulinę i glukagon) oraz enzymy niezbędne w procesie trawienia węglowodanów, tłuszczów i białek. Wiele czynników może wpływać na zdrowie tego narządu, ale kluczowym z nich wydaje się być dieta. Aby zapobiec chorobom trzustki, warto wiedzieć, jakie nawyki żywieniowe mogą potencjalnie zaburzać jej prawidłowe funkcjonowanie. Jakie więc produkty szkodzą trzustce? Czego należy unikać, aby utrzymać ją w dobrej kondycji? Wyjaśniamy.
Nadmierne spożywanie alkoholu jest bardzo szkodliwe dla całego organizmu, w tym również dla trzustki. Alkohol stymuluje wydzielanie trzustkowych enzymów trawiennych, a zbyt duża ich ilość może prowadzić do uszkodzenia tkanek tego narządu. Ponadto napoje wysokoprocentowe powodują zmiany strukturalne w trzustce, co z kolei może skutkować ostrym zapaleniem, a następnie rozwojem przewlekłego stanu zapalnego. Objawy, które mogą o tym świadczyć, to m.in. postępująca utrata masy ciała, silny ból w obrębie jamy brzusznej, nieprawidłowa tolerancja glukozy czy żółtaczka. Regularne i wieloletnie nadużywanie alkoholu jest także czynnikiem zwiększającym ryzyko raka trzustki - bardzo agresywnego nowotworu, który w zdecydowanej większości przypadków prowadzi do śmierci pacjenta w ciągu roku od postawienia diagnozy.
Mięso i podroby, zwłaszcza jedzone codziennie i w dużych ilościach, mogą potencjalnie zaszkodzić trzustce. Spożywanie tłustego, a szczególnie czerwonego mięsa, przetworzonych produktów mięsnych, np. parówek, oraz podrobów, do których zalicza się żołądki, nerki czy wątróbkę, zwiększa ryzyko zachorowania na ostre zapalenie trzustki ze względu na wysoką zawartość cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych. Aby obronić się przed problemami zdrowotnymi, należy ograniczać tego typu wysokotłuszczowe pokarmy mięsne i zastąpić je chudym mięsem, a dodatkowo wprowadzić do jadłospisu więcej warzyw, błonnika i produktów pełnoziarnistych, dzięki czemu dieta będzie dobrze zbilansowana, a samopoczucie się poprawi.
Węglowodany rafinowane to nic innego jak przetworzona żywność. Ma ona negatywny wpływ na trzustkę ze względu na zwiększanie zapotrzebowania na insulinę wytwarzaną w komórkach tego organu. Produkty takie jak białe pieczywo, słodycze i słodkie przekąski, a także wszelkiego rodzaju napoje słodzone bogate są w cukry proste i prowadzą do gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi. W odpowiedzi na hiperglikemię trzustka musi produkować więcej insuliny, a to wiąże się z jej nadmiernym obciążeniem i może być przyczyną jej uszkodzenia. Żywność obfitująca w cukry rafinowane skutkuje również wzrostem poziomu trójglicerydów w organizmie, co może predysponować do wystąpienia ostrego zapalenia trzustki.
Pokarmy smażone oraz żywność o wysokiej zawartości tłuszczu, do których zalicza się przede wszystkim fast foody (np. frytki i hamburgery), w dużym stopniu szkodzą zdrowiu trzustki. Stanowią szczególne zagrożenie dla osób, które w przeszłości przebyły stan zapalny tego narządu. W trzustce produkowane są enzymy trawienne, do których należy m.in. lipaza odpowiedzialna za hydrolizę lipidów. Jeśli w naszej diecie znajduje się zbyt dużo potraw obfitych w tłuszcze, trzustka nie nadąża za ich trawieniem, a to powoduje liczne komplikacje. Do innych wysokotłuszczowych produktów, których należy unikać, aby utrzymać trzustkę w zdrowiu, należą m.in. tłuste produkty mleczne, takie jak śmietana, pełnotłuste mleko i sery, masło czy majonez.
Większości z nas palenie papierosów kojarzy się z negatywnym wpływem na płuca i zwiększeniem ryzyka wystąpienia raka w obrębie układu oddechowego. Jednak przeprowadzone przez ekspertów badania sugerują, że rakotwórcze substancje zawarte w dymie papierosowym wpływają też na powstawanie procesów zapalnych, nieprawidłowy wzrost komórek oraz zwłóknienie tkanek trzustki, co prowadzi do jej uszkodzenia, naruszenia prawidłowych funkcji i rozwoju różnych chorób, w tym nowotworu. W związku z powyższym palenie uznaje się za istotny czynnik ryzyka problemów zdrowotnych w obrębie trzustki i jest bezwzględnie przeciwwskazane wszystkim osobom zmagającym się z chorobami tego narządu.
Źródła:
Lomer M., Advanced Nutrition and Dietetics in Gastroenterology, John Wiley and Sons, 1st Edition, 2014.
Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2023.
CZYTAJ TAKŻE:
Co jeść na śniadanie przy insulinooporności? Koniecznie sprawdź te przepisy
Co jeść i ile można schudnąć na diecie 1600 kcal? Doskonała na redukcję
Podstawa diety długowieczności. To stulatkowie z błękitnych stref jedzą codziennie
