Wskazano, jakie produkty najlepiej chronią przed rakiem. Jedz jak najczęściej

Tak, lekarze i naukowcy są zgodni, że powstawanie niektórych komórek nowotworowych jest dietozależne, stąd można mówić o diecie, która potencjalnie pomaga temu zapobiegać. Ale nie ma jeszcze jednej cudownej diety, która w stu procentach zapobiegałaby nowotworom. 

Co natomiast wiemy na pewno? Między innymi to, że rozwój raka często wiąże się z występowaniem w organizmie przewlekłego stanu zapalnego (mówiąc w dużym uproszczeniu). Zatem najczęściej jako diety o działaniu chroniącym przed rozwojem raka wskazywane są dieta śródziemnomorska i dieta przeciwzapalana, w tym dieta dra Weila. Ponadto liczne badania naukowe potwierdzają, że określone nawyki żywieniowe mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania. 

Dieta antyrakowa powinna opierać się na produktach bogatych w przeciwutleniacze, błonnik, zdrowe tłuszcze i związki przeciwzapalne, jednocześnie eliminując żywność prozapalną i wysoko przetworzoną. Lista dobrych i zdrowych produktów, które powinny znaleźć się w zbilansowanej diecie, jest nieskończenie długa, ale na jej szczycie zwykle powtarza się kilka najbardziej cenionych produktów i grup produktów żywieniowych o działaniu przeciwrakotwórczym. Wymieniamy je poniżej.

Zestawień produktów o działaniu antykancerogennym jest wiele. Przejrzeliśmy ich kilkadziesiąt, aby ostatecznie wylistować dziewięć produktów, które powtarzają się najczęściej. Właściwości każdego z nich stały się obiektem badań naukowców, a wyniki analiz są naprawdę obiecujące. 

1. Warzywa krzyżowe 

Brokuły, kalafior, brukselka, jarmuż - czyli popularne rośliny krzyżowe - zawierają związki aktywne - glukozynolany, które podczas trawienia przekształcają się w izotiocyjaniany i indole. Badania wykazały, że mogą one hamować rozwój komórek nowotworowych poprzez detoksykację kancerogenów i modulację aktywności enzymów zaangażowanych w metabolizm estrogenów.  Przegląd opublikowany w "Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics" wskazuje na związek między spożyciem warzyw krzyżowych a zmniejszonym ryzykiem raka płuc i jelita grubego.

2. Kurkuma (kurkumina)

Nie ma chyba publikacji o diecie antynowotworowej, która nie wskazywałaby na dobroczynne właściwości tej przyprawy. Kurkuma wykazuje silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Badania laboratoryjne sugerują, że kurkumina może spowolnić rozwój nowotworów, ograniczając ich rozrost (proliferację) i pomagając organizmowi w ich eliminacji poprzez apoptozę (komórki nowotworowe żyją dłużej niż zwykłe, bo "wyłączają" ten mechanizm). Co ciekawe, polscy naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego pracują nad preparatami liposomowymi zawierającymi kurkuminę, które w testach laboratoryjnych wykazały zwiększoną skuteczność w terapii antynowotworowej u ssaków.

3. Czosnek i cebula

Związki siarkowe, takie jak allicyna obecna w cebuli i czosnku, mogą hamować powstawanie kancerogenów, wspierać naprawę DNA i indukować apoptozę komórek nowotworowych. Przegląd badań opublikowany w "Cancer Prevention Research" sugeruje, że regularne spożycie czosnku i cebuli może być związane z niższym ryzykiem raka żołądka i jelita grubego.

4. Zielona herbata

Ta najzdrowsza z herbat zawiera katechiny, zwłaszcza galusan epigallokatechiny (EGCG), który wykazuje działanie antyoksydacyjne, hamuje angiogenezę i proliferację komórek nowotworowych. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Stanforda wykazały, że wyciąg z herbaty matcha (odmiana zielonej herbaty) hamuje metabolizm mitochondriów komórek nowotworowych, prowadząc do ich obumierania. 

5. Jagody, maliny, truskawki, borówki

Związki aktywne zawarte w tak zwanych czerwonych i ciemnych owocach jagodowych, w tym antocyjany i kwas elagowy, mają właściwości antyoksydacyjne, mogą spowalniać rozwój komórek nowotworowych i przyspieszać ich naturalne obumieranie. Potwierdzają to m.in. badania opublikowane w "Journal of Agricultural and Food Chemistry". Wskazują, że ekstrakty z jagód mogą hamować wzrost komórek raka jamy ustnej, piersi, okrężnicy i prostaty w warunkach laboratoryjnych.

6. Pomidory

Likopen zawarty w pomidorach jest silnym antyoksydantem, który może chronić komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i hamować proliferację komórek nowotworowych. Metaanaliza opublikowana w "Journal of the National Cancer Institute" wykazała, że wysokie spożycie likopenu jest związane z niższym ryzykiem raka prostaty.

7. Orzechy włoskie i siemię lniane

Badania naukowców z Uniwersytetu Georgia sugerują, że kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 mogą chronić przed różnymi nowotworami. Wyniki opublikowane na łamach "International Journal of Cancer" wskazują, że wysokie dawki tych kwasów tłuszczowych wiążą się z niższym ryzykiem zachorowania na raka. Kwasy omega-3 mają działanie przeciwzapalne, a lignany mogą modulować aktywność hormonalną, co jest istotne w kontekście nowotworów hormonozależnych.

8. Grzyby (np. reishi, shiitake, maitake) 

Cenne są w nich zwłaszcza polisacharydy - beta-glukany. Przegląd opublikowany w "International Journal of Medicinal Mushrooms" wskazuje na potencjał grzybów leczniczych w modulacji odpowiedzi immunologicznej organizmu. Zdaniem naukowców mogą one modulować układ odpornościowy, zwiększając aktywność komórek NK (natural killers) i makrofagów, które odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu komórek nowotworowych.

9. Oliwa z oliwek

Ten najlepszy z tłuszczów i podstawa najzdrowszej na świecie diety śródziemnomorskiej regularnie melduje się we wszystkich zestawieniach produktów o działaniu antynowotworowym. Dlaczego? Bo zawiera polifenole (oleuropeina, hydroksytyrozol) - silne przeciwutleniacze o działaniu przeciwnowotworowym, kwas oleinowy - zdrowy tłuszcz jednonienasycony, który może działać przeciwzapalnie i chronić komórki przed uszkodzeniem, oraz składniki fenolowe, które hamują stres oksydacyjny i mutacje DNA.

Liczne badania wskazują, że regularne spożycie oliwy z oliwek może zmniejszać ryzyko raka piersi, jelita grubego i prostaty. Badanie opublikowane w "JAMA Internal Medicine" (2015) wykazało, że dieta śródziemnomorska wzbogacona w oliwę z oliwek zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi nawet o 62 proc. Oliwa to tłuszcz wiecznej młodości - dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy zwalcza wolne rodniki i zapobiega uszkodzeniom DNA. Działa też przeciwzapalnie, a jak już wspominaliśmy - badacze są pewni, że przewlekły stan zapalny jest związany z ryzykiem nowotworów.

• Jedz więcej warzyw i owoców - zwłaszcza tych bogatych w polifenole, karotenoidy i witaminę C (to antyoksydant).
• Zwiększ spożycie błonnika - poprawia pracę jelit i zmniejsza ryzyko raka jelita grubego.
• Wybieraj zdrowe tłuszcze - oliwa z oliwek, orzechy, awokado, tłuste ryby.
• Unikaj przetworzonego mięsa - wędliny, parówki i konserwy zwiększają ryzyko nowotworów, zwłaszcza jelita grubego.
• Ogranicz cukier i żywność wysoko przetworzoną - podnoszą poziom insuliny i nasilają stany zapalne.
• Pij zieloną herbatę i kurkumę - zawierają silne związki przeciwnowotworowe.
• Dbaj o mikrobiom jelitowy - fermentowane produkty, np. kefir, kiszonki, jogurt naturalny, wspierają naturalną odporność organizmu.

Źródła:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38892516/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916522005251
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6044372/
https://academic.oup.com/jnci/article-abstract/91/4/317/2543924
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=green-tea-extract-19-GreenTeaExtract
https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C30831%2Cpreparaty-liposomowe-nadzieja-na-skuteczniejsze-leczenie-raka-min-trzustki
|https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/dieta-przeciwzapalna/|
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35056792/

CZYTAJ TAKŻE:

Najzdrowsze przyprawy świata. Poprawią metabolizm, zbiją cukier, ochronią przed chorobami

Wykrywa wczesne komórki nowotworowe. Kiedy robi się badanie markerów nowotworowych?

Piją właśnie taką i długo żyją. Sekret greckiej "kawy długowieczności"