Nie możesz schudnąć? To może być wina leków
Przybierania na wadze najczęściej nie łączymy z przyjmowanymi lekami, a to kolejny czynnik, który może odpowiadać za zwiększenie masy ciała. Jakie grupy farmaceutyków sprzyjają tyciu? To np. leki przeciwdepresyjne, neuroleptyczne czy kortykosteroidy. A jak sprawa ma się z tabletkami antykoncepcyjnymi? Sprawdzamy, które preparaty mogą spowodować wzrost wagi.
Trudno mówić o skutecznym leczeniu depresji bez pomocy farmakoterapii. Niestety, to właśnie leki przeciwdepresyjne, a zwłaszcza te zaliczane do grupy trójpierścieniowych (TLD), m.in. amitryptylina, doksepina i imipramina, powodują intensywne przybieranie na wadze.
TLD zaliczane są do leków starszej generacji, które działają poprzez zwiększenie poziomu serotoniny i noradrenaliny w mózgu, jednocześnie pobudzając apetyt. Co ciekawe, leki z grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny) nie wpływają na masę ciała, a nawet ją obniżają, o ile stosowane są przez kilka miesięcy. Sytuacja zmienia się, gdy są przyjmowane przez dłuższy czas.
Polecamy: Ginekolożka radzi: Chcesz schudnąć? Zadbaj o hormony
Leki neuroleptyczne są stosowane np. w leczeniu schizofrenii. Istnieje pewna zależność pomiędzy generacją leków neuroleptycznych a wzrostem wagi - im nowsza generacja leku, tym bardziej tyje pacjent. W myśl tej zasady najwięcej efektów ubocznych związanych z tyciem mają: klozapina, olanzapina, risperidon. Dlaczego nie stosuje się leków, które od dawna są dostępne na rynku? Mają one więcej innych efektów ubocznych i przynoszą słabsze rezultaty leczenia. Efekt uboczny w postaci wywoływania tycia nie jest tak istotny jak leczenie choroby podstawowej.
Czy da się zminimalizować zwiększanie wagi wywołane neuroleptykami? Neuroleptyki wywołują uczucie głodu przez wpływ na neurony sytości w jądrze brzuszno-przyśrodkowym podwzgórza i podwyższają stężenie leptyny w osoczu, co sprawia, że pacjenci czują się głodni mimo tego, że ich organizm jest właściwie odżywiony. Z tego powodu tak ważne jest ćwiczenie dyscypliny w odmawianiu sobie jedzenia pomimo odczuwania głodu.
Kortykosteroidy są powszechnie przepisywane pacjentom cierpiącym na choroby: dermatologiczne, alergologiczne i pulmonologiczne. Do podstawowych farmaceutyków należą dobrze znane: hydrokortyzon, betametazon, budezonid, flumetazan i inne. O ile ich krótkotrwałe stosowanie nie powoduje istotnego wzrostu wagi, to przyjmowanie kortykosteroidów przez dłuższy czas może powodować zwiększenie masy ciała. Dlaczego tak się dzieje?
Kortykosteroidy stymulują procesy przebudowy tkanki tłuszczowej, co powoduje jej odkładanie w nietypowych miejscach, np. na brzuchu, twarzy i karku. Pamiętaj, by nie zmniejszać dawek kortykosteroidów na własną rękę, ponieważ może to skutkować niepowodzeniem terapii, co wymusi jej ponowienie, a w efekcie jeszcze większy przyrost wagi.
Padaczka jest efektem pobudzenia mózgu przez wydzielone w nadmiernej ilości substancje chemiczne. Opanowanie padaczki wymaga przyjmowania środków, których działanie koncentruje się na mózgu. Leki przeciwpadaczkowe wywołują zwolnienie pracy całego organizmu, co powoduje tycie, a także senność, nudności i bóle głowy. Lekiem z tej grupy szczególnie zwiększającym uczucie głodu jest kwas walproinowy, który jest inhibitorem metabolizmu wątrobowego i hamuje degradację insuliny, co zmniejsza stężenie glukozy.
Bardzo często słyszy się o wzroście wagi na skutek stosowania antykoncepcji hormonalnej. Czy to prawdziwa teoria? Okazuje się, że nie wykazano związku pomiędzy zażywaniem tabletek antykoncepcyjnych a zwiększaniem się masy ciała. Jedynie progestageny mogą powodować obniżanie się nastroju, co część pań rekompensuje sobie podjadaniem.
Osobom chorym na cukrzycę typu drugiego zaleca się dbanie o utrzymanie prawidłowej wagi, ponieważ wzrost masy ciała powoduje, że zwiększa się zapotrzebowanie organizmu na insulinę. Leki stosowane w walce z cukrzycą typu drugiego mogą działać na różne sposoby. Część preparatów zwiększa wydzielanie insuliny (np. pochodne sulfonylomocznika), inne intensyfikują jej działanie (np. biguanidy). Mimo różnic w mechanizmie działania wzrost stężenia insuliny sprzyja tyciu, zwłaszcza w początkowym okresie choroby. Na szczęście istnieje metformina i inne leki nowej generacji, które, nie dość, że nie powodują tycia, to jeszcze sprzyjają chudnięciu. O tym, czy można je zastosować u danego pacjenta, decyduje lekarz.
CZYTAJ TAKŻE:
Co zamiast diety? Śpij, pij wodę i spaceruj, a schudniesz
Pacjent połączył leki od dwóch lekarzy specjalistów. "Śmiertelny koktajl"
