Niedobór tego pierwiastka zauważysz na włosach i paznokciach. Mało kto o nim pamięta
Cynk jest pierwiastkiem, który pełni w organizmie wiele kluczowych funkcji. Jego głównym źródłem są mięsa, ryby, owoce morza, jaja i mleko, jednak obecny jest on również w fasoli czy orzechach. Są to produkty często i chętnie przez nas spożywane, dlatego u osób zdrowych niedobór cynku występuje dość rzadko. Jednak niektóre choroby i stany zwiększają ryzyko jego zbyt niskiego poziomu w organizmie. Wtedy wskazana jest dodatkowa suplementacja. Kto powinien suplementować cynk? Jaki suplement diety z cynkiem wybrać? Wyjaśniamy.
Cynk jest pierwiastkiem, który pełni wiele różnorodnych funkcji w organizmie człowieka. To składnik setek enzymów, które uczestniczą w syntezie DNA, i wielu hormonów, a także element niezbędny do prawidłowego rozwoju i podziałów komórkowych. Ma właściwości antyoksydacyjne - chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, a także warunkuje niezakłócony przebieg procesu gojenia się ran. Jest kluczowy dla utrzymania zdrowia skóry, włosów, paznokci i błon śluzowych, a dodatkowo wspomaga funkcjonowanie zmysłów węchu i smaku.
Rola cynku jest również niezastąpiona w okresie ciąży, ponieważ warunkuje prawidłowy rozwój płodu, w szczególności układu nerwowego i kostnego.
Objawy niedoboru cynku są różne w zależności od wieku. U niemowląt i małych dzieci dochodzi do spowolnienia bądź zahamowania wzrostu, opóźnienia rozwoju psychoruchowego i zaburzenia dojrzewania płciowego. Z kolei u dorosłych początkowo pojawiają się mało charakterystyczne objawy jak drażliwość, nerwowość, zmęczenie, osłabienie czy spadek apetytu.
Zbyt mały poziom cynku w organizmie może manifestować się również zmianami na skórze, które mogą przypominać łuszczycę, a także spowolnionym gojeniem się ran, wypadaniem włosów czy pogorszeniem kondycji paznokci. Może dojść też do upośledzenia odporności i zwiększenia podatności na infekcje.
Niedobór cynku jest groźny dla kobiet w ciąży, ponieważ może być przyczyną zaburzeń rozwoju płodu, przedwczesnego porodu czy też niskiej masy urodzeniowej noworodka.
Niektóre osoby są szczególnie narażone na niedobór tego pierwiastka. Z tego powodu to one przede wszystkim powinny rozważyć suplementację cynku, oczywiście pod kontrolą lekarza. Mowa tu m.in. o osobach starszych, z chorobami przewodu pokarmowego, niewydolnością wątroby i nerek, a także po operacjach bariatrycznych, u których wchłanianie cynku z przewodu pokarmowego może być zmniejszone. Większe zapotrzebowanie na ten pierwiastek mają również kobiety w ciąży, karmiące piersią, a także sportowcy, osoby odchudzające się i stosujące dietę wegańską.
Trzeba jednak pamiętać, że niedobór cynku u zdrowych osób występuje dość rzadko, ponieważ standardowa dieta zwykle pozwala zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek. Dlatego jego suplementację zaleca się jedynie wtedy, gdy niedobór cynku zostanie potwierdzony badaniami laboratoryjnymi. W innym wypadku jest ona zbędna i nie przyniesie organizmowi żadnych dodatkowych korzyści. Może nawet prowadzić do przedawkowania tego pierwiastka, co objawia się wymiotami, osłabieniem i zaburzeniami funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Na rynku dostępnych jest mnóstwo różnych suplementów zawierających cynk. Jest on dostępny zarówno w preparatach zawierających tylko ten pierwiastek, jak i w produktach wielowitaminowych. Wybierając odpowiedni suplement, warto zwracać uwagę nie tylko na to, ile procent dziennego zapotrzebowania produkt jest w stanie pokryć, ale również na formę cynku w preparacie. Poszczególne formy różnią się bowiem stopniem przyswajania z przewodu pokarmowego.
Najlepiej przyswajalne (w ok. 61 proc.) są połączenia cynku ze związkami organicznymi - mleczanem, cytrynianem czy glicynianem. Nieco gorzej (w ok. 20-40 proc.) wchłaniają się nieorganiczne związki cynku, np. tlenek cynku czy siarczan cynku.
Każdy suplement diety należy stosować zgodnie z informacjami zamieszczonymi przez producenta. Większość zaleca jednak przyjmowanie cynku godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po posiłku. Wynika to z faktu, że substancje zawarte w jedzeniu (m.in. błonnik, inne minerały, kwas foliowy czy kwas fitynowy) mogą zaburzyć wchłanianie tego pierwiastka z przewodu pokarmowego. Każdą tabletkę należy popić dużą ilością wody.
Suplementy diety zawierające cynk są bezpieczne, a jedynym przeciwwskazaniem do ich stosowania jest uczulenie na ten pierwiastek lub pozostałe składniki tworzące tabletkę. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że cynk wchodzi w interakcje z wieloma powszechnie stosowanymi lekami, m.in. niektórymi antybiotykami (tetracyklinami, fluorochinolonami), preparatami zawierającymi żelazo i kwas foliowy czy też z lekami moczopędnymi.
W sytuacji jednoczesnego przyjmowania suplementu cynku i powyższych leków konieczne jest zachowanie odpowiednio długiego (minimum dwugodzinnego) odstępu między nimi. Najlepiej jednak skonsultować się z lekarzem, który da dokładne wskazówki odnośnie ich stosowania.
CZYTAJ TAKŻE:
Lek czy suplement diety - co wybrać?
