Zapomniana przyprawa. Podkręca smak, zbija cukier i cholesterol, tworzy tarczę dla wątroby

Kozieradka pospolita to roślina jednoroczna z rodziny bobowatych. Jest popularna w kuchni orientalnej. W Polsce nie sięga się po nią tak często i tak chętnie. Nasiona kozieradki mają charakterystyczny smak, który przypomina połączenie cynamonu i imbiru z lekką nutą słodyczy, oraz ziołowo-korzenny aromat. Wysuszone i sproszkowane są cenioną przyprawą. Dodaje się je m.in. do zup, sosów, potraw mięsnych czy pieczywa. Poza kuchnią roślina stosowana jest w medycynie ze względu na dobroczynne dla zdrowia właściwości, a w kosmetologii z racji jej korzystnego wpływu na skórę.

Nasiona kozieradki są najcenniejszą częścią rośliny, choć wykorzystuje się także jej liście - obecne są one np. w wielu mieszankach przyprawowych kuchni indyjskiej. Z wysuszonych, jak i świeżych liści można przygotować również m.in. aromatyczną herbatę. 

W nasionach kozieradki stwierdzono dużą zawartość śluzu polisacharydowego, który działa m.in. ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Cennymi składnikami obecnymi w kozieradce są flawonoidy (o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym), izoflawony (metabolity wtórne o charakterze fitoestrogenów) czy saponiny steroidowe. 

Kozieradka stanowi także źródło witamin i minerałów, w tym:

• witaminy A,
• witamin z grupy B,
• witaminy C,
• żelaza,
• manganu,
• magnezu,
• wapnia,
• fosforu,
• potasu,
• cynku.

Kozieradka cechuje się także wysoką zawartością błonnika, dlatego korzystnie wpływa na pracę jelit. W sklepach kozieradkę spotkamy najczęściej w postaci zmielonych lub całych nasion.

Czytaj również: Na wirusy, bakterie i wysoki cukier. Odkryj leczniczą moc herbaty Inków

Kozieradka działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Nasiona i preparaty, w których obecna jest kozieradka, są stosowane np. w chorobach górnych dróg oddechowych, gdyż mają działanie wykrztuśne. Od dawna wykorzystywane są też w uśmierzaniu bólu. Spożywanie nasion kozieradki łagodzi m.in. objawy menstruacji. Z badań wynika, że spożycie kozieradki pobudza i wspomaga laktację. U mężczyzn, jak sugerują badania, suplementacja ekstraktem z kozieradki przyczynia się do zwiększenia poziomu testosteronu.

Kozieradka wspomaga trawienie. Łagodzi zaparcia, zmniejsza objawy zgagi, zwiększa wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia. Jest powszechnie wykorzystywana w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, głównie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Działa ochronnie na wątrobę. Zwiększa uczucie sytości, dlatego może przyczynić się do utraty wagi.

Nasiona kozieradki są bogatym źródłem witamin, minerałów i przeciwutleniaczy, które pomagają chronić komórki organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez niestabilne cząsteczki zwane wolnymi rodnikami. Wolne rodniki stanowią przyczynę wielu poważnych schorzeń. Prowadzą m.in. do rozwoju miażdżycy, cukrzycy, sprzyjają procesom nowotworowym i odpowiadają za przedwczesne starzenie się skóry. Znaczne poziomy przeciwutleniaczy w kozieradce dają jej ogromny potencjał jako środka przeciwzapalnego.

Kilka badań klinicznych wykazało, że nasiona kozieradki mogą złagodzić większość objawów metabolicznych związanych zarówno z cukrzycą typu 1, jak i cukrzycą typu 2 poprzez obniżenie poziomu glukozy we krwi i poprawę tolerancji glukozy. Jedno badanie z 2009 roku wykazało, że dzienna dawka 10 g nasion kozieradki namoczonych w gorącej wodzie może być skuteczna w kontrolowaniu cukrzycy typu 2.

Sprawdź także: Suplementy najlepsze dla mózgu. Poprawią pamięć i koncentrację

Kozieradka może pomóc regulować poziom cholesterolu i poprawić ciśnienie krwi, co może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób serca i poprawić zdrowie serca. Substancje czynne obecne w nasionach wykazują też działanie neuroprotekcyjne. Kozieradka chroni neurony mózgu przed uszkodzeniami powodowanymi nie tylko przez wolne rodniki, ale również, jak zauważają badacze, przed degeneracyjnym działaniem złogów beta-amyloidu (złogi beta-amyloidu odpowiadają za rozwój choroby Alzheimera).

Nasiona kozieradki można stosować zewnętrznie. W takim przypadku kozieradka złagodzi stany zapalne, zredukuje obrzęki, zadziała przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, zmiękczająco i przeciwświądowo.

Nasiona kozieradki stosowane są również jako naturalny środek na wypadanie włosów lub przyspieszenie ich wzrostu. Znajdują także zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu łupieżu. Dodatkowo sprawiają, że mieszki włosowe są zdrowsze. Kozieradkę na włosy nakłada się w postaci wcierki.

Kozieradka jest niezwykle aromatyczną przyprawą i ma szerokie zastosowanie w kuchni. Nasiona można mielić lub używać w całości. Są gorzkie i ostre w smaku, jednak po zmieleniu można wyczuć w nich orzechową nutę. Jak można je wykorzystać? Podamy kilka przykładów.

Nasiona kozieradki można dodawać niemal do wszystkiego. Stosuje się je jako przyprawę m.in. do cielęciny, baraniny, drobiu i ryb. Dodaje się je do:

• dań z makaronu,
• zup,
• sałatek,
• potraw z warzyw,
• zapiekanek,
• dipów i dressingów na bazie jogurtu.

Kozieradka podnosi walory smakowe mieszanek przyprawowych - wchodzi m.in. w skład mieszanki curry.

Herbata z nasion kozieradki pomocna jest m.in. w różnych problemach trawiennych. 1-2 łyżeczki nasion kozieradki wsypuje się do kubka i zalewa wrzącą wodą. Pod przykryciem nasiona muszą spędzić 10-15 minut. Potem napar przecedzamy. Taka herbata działa też jak środek wykrztuśny.

Sproszkowane nasiona kozieradki można mieszać np. z miodem - w równej ilości. Kozieradka, w tej formie, przyjmowana doustnie dwa razy dziennie po jednej łyżeczce w czasie posiłku, zadziała jako środek wzmacniający.

Nasiona można wykorzystać też do przygotowania okładów, które mogą pomóc przy stanach zapalnych skóry, czyrakach, owrzodzeniach czy obrzękach. W tym celu potrzebujemy: 50-100 g sproszkowanych nasion kozieradki, wody i pół łyżeczki kwasu octowego (10 proc.). Sproszkowane nasiona należy mieszać z wodą do momentu, gdy całość będzie miała konsystencję pasty. Następnie należy dodać pół łyżeczki kwasu octowego i znowu wymieszać. Mieszankę nanosimy potem na materiał, który będziemy przykładać do chorego miejsca.

CZYTAJ TAKŻE: 

Chronią przed wrzodami i działają przeciwbólowo. Na to także pomogą goździki