Michał Kołodziejczak zaskoczył wyznaniem. Z tym samym zaburzeniem zmaga się Brad Pitt

Michał Kołodziejczak, lider AgroUnii, był w poniedziałek gościem Kuby Wojewódzkiego i Piotra Kędzierskiego w podcaście "WojewódzkiKędzierski". Już na początku został zapytany o pewną przypadłość, do której przyznawał się w wywiadach. Kołodziejczak, jak zauważyli prowadzący, mówił wprost, że czasem nie potrafi rozpoznawać twarzy ludzi, z którymi się spotyka. Schorzenie to, jak zauważył Wojewódzki, funkcjonuje jako prozopagnozja.

- Mam bardzo duży problem, żeby rozpoznawać ludzi po twarzy. Mam kilka takich zabawnych historii w życiu, gdzie rozmawiałem z kimś i nie wiem, skąd się znaliśmy, gdzie się widzieliśmy. Do dziś zastanawiam się, skąd ja to mam - przyznał Kołodziejczak. - Kiedyś, jak jeszcze chodziłem do liceum, byłem skarbnikiem, zbierałem pieniądze w pierwszej, drugiej klasie. To jest - nie pamiętasz twarzy, długo sobie przypominasz nazwisko tego człowieka. To nie jest wcale dobra cecha, ja wcale nikomu tego nie życzę. Ktoś wpłaca pieniądze i się go w drugiej klasie pytasz: "A jakie ty masz nazwisko?" - opowiadał lider AgroUnii.

Prozopagnozja (agnozja twarzy, ślepota twarzy) to rzadkie zaburzenie, w wyniku którego pacjent nie rozpoznaje bądź nie rozróżnia twarzy. Ma ono znaczący wpływ na codzienne życie. Osoby zmagające się z prozopagnozją nie tylko często nie są w stanie skojarzyć twarzy z osobą (także członków rodziny, partnerów, przyjaciół), ale mogą mieć również problemy z oceną wieku, płci czy emocji danej osoby. Mogą też nie rozpoznawać własnej twarzy - w lustrze czy na zdjęciach. 

Prozopagnozja może wpływać także na zdolność rozpoznawania obiektów i miejsc. Chorzy mogą mieć trudności z powrotem do własnego domu. Śledzenie fabuły filmów lub programów telewizyjnych przez osoby z tym zaburzeniem jest praktycznie niemożliwe, ponieważ mają one problem z rozpoznaniem postaci.

O prozopagnozji zrobiło się głośno za sprawą Brada Pitta. W jednym z wywiadów hollywoodzki aktor wyznał, że nie rozpoznaje znajomych, a gdy prosi o wskazówki, skąd się znają, spotyka się m.in. z zarzutami o egoizm. 

Rozróżnia się prozopagnozję wrodzoną, która nie jest spowodowana uszkodzeniami neurologicznymi czy intelektualnym upośledzeniem, a także prozopagnozję nabytą, która rozwija się z powodu uszkodzenia części mózgu. Osoby należące do tej drugiej grupy wcześniej prawidłowo rozpoznawały twarze.

Ślepota twarzy często dotyka ludzi od urodzenia i zwykle stanowi problem, z którym dana osoba zmaga się przez większość lub całe życie. Badania sugerują, że u niektórych osób ślepota twarzy ma podłoże genetyczne i może występować rodzinnie.

Eksperci nie są pewni, jak powszechny jest ten stan w obu formach. Niewiele jest dostępnych danych dotyczących nabytej prozopagnozji. Dostępne są natomiast pewne dane dotyczące wrodzonej prozopagnozji, a niektóre badania pokazują, że w pewnym stopniu zmaga się z nią 2,5 proc. ludzi na świecie (choć wielu uważa, że szacunki nie są dokładne).

Do najbardziej typowych objawów prozopagnozji zalicza się:

• nieumiejętność rozpoznawania twarzy znajomych i bliskich,
• trudności w zapamiętywaniu nowo poznanych ludzi,
• trudność w zapamiętaniu miejsc, w których chory już kiedyś był lub przebywa stale,
• uczucie dezorientacji w zatłoczonych miejscach,
• unikanie poznawania nowych ludzi,
• niewitanie się ze spotkanymi osobami po imieniu,
• nieumiejętność opisania twarzy,
• ustalanie tożsamości poprzez zadawanie osobistych pytań lub skupianie się na cechach charakterystycznych (np. ubraniach, fryzurze),
• nierozpoznawanie własnej twarzy,
• problemy z odróżnianiem przedmiotów, zwierząt, roślin,
• wrażenie zamętu podczas śledzenia fabuły filmów czy seriali. 

Nie ma swoistego leczenia prozopagnozji - nie istnieje żaden lek czy zabieg, który znajdowałby zastosowanie u osób cierpiących na ślepotę twarzy. Naukowcy wciąż badają, co powoduje tę chorobę, i skupiają się na wdrażaniu u pacjentów prostych metod, które mają za zadanie ułatwić im codzienne funkcjonowanie.

Chorzy na prozopagnozję uczą się m.in. rozpoznawania ludzi po szczegółach, np. po sposobie ubierania, sposobie chodzenia czy mówienia, nietypowej fryzurze czy charakterystycznym pieprzyku. Strategie kompensacyjne oparte na sygnałach kontekstowych nie zawsze jednak działają. Chory gubi się, gdy np. osoba, z którą wcześniej wielokrotnie miał do czynienia, zmienia wygląd.

U osób z prozopagnozją często rozwija się fobia społeczna. Dzieje się tak z powodu poczucia wstydu, zakłopotania z powodu trudności z rozpoznaniem ludzi. Niektórzy chorzy izolują się i ograniczają interakcje społeczne, co prowadzi m.in. do depresji. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Bruce Willis cierpi na afazję. To wielka bariera komunikacyjna

Czy wszyscy będziemy mieć kiedyś alzheimera?