Pierwsze symptomy wypalenia zawodowego. Czym różni się od zwykłego zmęczenia?

Osoby wypalone zawodowo bardzo odczuwają brak sensu swojej pracy. Często jest to podstawowy objaw, który warunkuje pojawienie się pozostałych. Poczucie bezsensu może wynikać z wielu czynników. Dla niektórych osób praca okazuje się zbyt monotonna, ponieważ wykonują codziennie te same zadania. Czarę goryczy może przelać również brak uznania, niesprawiedliwe bądź nierówne traktowanie pracowników, faworyzowanie czy mobbing. 

Praca może nie dawać perspektyw na dalszy rozwój bądź kłócić się z wartościami moralnymi wyznawanymi przez daną osobę. Ponadto dużym problemem może być brak równowagi między pracą a prywatnym życiem, nadmierne obciążenie fizyczne i psychiczne w pracy oraz presja czasu, deadline’ów. 

Osoba wypalona w swojej pracy może już na samą myśl o czekających ją zadaniach odczuwać silny sprzeciw i niechęć. Może to wynikać z wielu powodów. Przemęczenie związane z długimi godzinami pracy, brak motywacji, wsparcia przełożonych bądź współpracowników, ciągłe konflikty i uwagi do własnej pracy czy brak perspektyw rozwoju to tylko niektóre z nich.

Z powodu niechęci osoby wypalone mogą wykonywać swoją pracę wolniej, mniej dokładnie, co dodatkowo nasila konflikty z przełożonymi i obniża zadowolenie z pracy. Warto pamiętać, że wbrew powszechnej opinii niechęć do obowiązków nie jest przejawem lenistwa, a wynika z wielu problemów, często nawarstwiających się przez wiele miesięcy, a nawet i lat.

Osoby wypalone zawodowo mogą doświadczać trudności z rozpoczynaniem wykonywania swoich obowiązków. Może to wynikać z wielu różnych czynników, od braku motywacji do działania po dużą monotonność czy trudności z koncentracją.

Osoby z wypaleniem zawodowym często mają problemy, aby skupić się na wykonywanej przez siebie pracy. Może to być związane z nadmiernym stresem bądź przemęczeniem czy niedostatkiem snu. Osoby wypalone mogą również nie czuć potrzeby angażowania się w pracę, która nie daje im satysfakcji. Dodatkowo problemem może być również utrata wiary w swoje możliwości, brak pewności siebie i niskie poczucie własnej wartości oraz znaczenia dla pracodawcy. Na koncentrację mogą również wpływać doświadczane emocje związane z wypaleniem, np. frustracja, bezsilność czy apatia.

Praca dla osoby wypalonej zawodowo przestaje być źródłem satysfakcji. Wbrew pozorom satysfakcja z tego, co się robi, jest w życiu niezwykle ważna. Jej utrata może wynikać m.in. z powtarzalności i monotonności zadań czy też ze zwykłego znudzenia swoją pracą. Dodatkowym czynnikiem może być obniżona samoocena i brak wiary we własną sprawczość. Dużym problemem jest również wizja braku perspektyw i uczucie stania w miejscu.

Wypalenie zawodowe wiąże się również z wieloma wątpliwościami wobec siebie, tego, co się potrafi i co potencjalnie możemy osiągnąć. Często towarzyszy temu poczucie beznadziejności i obniżenie nastroju.

Wypalenie zawodowe nierzadko daje o sobie znać również w postaci objawów fizycznych. Osoby wypalone mogą doświadczać szeregu różnorodnych symptomów, m.in.:

• zmęczenia,
• bólów mięśni i stawów, zwiększonego napięcia mięśni, bólów pleców, szyi,
• bólów głowy i migren,
• bólów brzucha, niestrawności, wzdęć, odbijania,
• utraty apetytu lub wzmożonego apetytu,
• zwiększenia ciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca i zwiększonego ryzyka rozwoju innych chorób sercowo-naczyniowych,
• częstszych infekcji, osłabienia odporności,
• utraty wagi lub jej przyrostu,
• wzrostu poziomu kortyzolu, prolaktyny i innych zaburzeń hormonalnych związanych z przewlekłym stresem,
• reakcji skórnych będących odpowiedzią na stres.

Jeśli po przeczytaniu tego artykułu stwierdziłeś, że większość symptomów zgadza się z tym, co ostatnio odczuwasz, nie zwlekaj z szukaniem profesjonalnej pomocy. Udaj się do lekarza psychiatry, który dalej wskaże najlepsze kroki terapii. Wypalenie zawodowe zazwyczaj leczy się psychoterapią.

Źródła:

Maslach C., Schaufeli W.B., Leiter M.P., Job Burnout, "Annual Review of Psychology" t. 52 nr 1 (2001), DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.397, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11148311/.

Bayes A., Tavella G., Parker G., The biology of burnout: Causes and consequences, "The World Journal of Biological Psychiatry" t. 22 nr 9 (2021), DOI: https://doi.org/10.1080/15622975.2021.1907713, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33783308/.

CZYTAJ TAKŻE:

Chodzą do szkoły i pracy, a nocami płaczą. Depresja wysokofunkcjonująca jest inna

Dr Agnieszka Mościcka-Teske: kryzysy psychiczne są naturalną częścią życia

Depresja to nie tylko smutek. Nietypowe zachowanie może zdradzać chorobę