Kogo kleszcze lubią najbardziej? Znaczenie ma nie tylko grupa krwi

Małe, ciche, wyjątkowo niepozorne - takie są kleszcze. Coraz więcej ich w Polsce i Europie. Pamiątką po spotkaniu z nimi podczas letniego spaceru mogą być groźne patogeny siejące spustoszenie w organizmie. Chociażby bakteria Borrelia burgdorferi. Takich przypadków rocznie notuje się tysiące. Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w 2020 roku w Polsce stwierdzono łącznie 12 933 przypadki boreliozy. Rok wcześniej było ich 20 630. W tym roku - od 1 stycznia do 15 lipca - odnotowano w Polsce już 4373 zachorowania.

To jednak oficjalne dane. Prawda jest taka, że wiele osób jeszcze długo nie będzie zdawało sobie sprawy z zakażenia. Jeśli nie zauważymy kleszcza na skórze, pierwsze objawy boreliozy możemy przypisać przemęczeniu, przeziębieniu bądź grypie. A nieleczona choroba może powodować zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowych, zapalenie stawów czy porażenie nerwu twarzowego. A i to nie wszystkie możliwe skutki. Dodajmy, że oprócz boreliozy grozi nam również kleszczowe zapalenie mózgu (więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ).

Warto wiedzieć, co kleszcze przyciąga. Bogatszy o tę wiedzę, możesz uniknąć przykrych konsekwencji kontaktu z tymi osobnikami.

Kleszcze lgną chętniej do pewnych osób, pozostałe są dla nich mniej łakomym kąskiem. Co je przyciąga? Do tej pory ustalono kilka wabików.

1. Ludzki pot

Podczas spaceru, gdy słońce mocno przygrzewa, czy przy dużym wysiłku fizycznym, trudno się nie spocić. To po pierwsze. Po drugie są osoby, które naturalnie pocą się intensywniej, np. cierpiący na nadmierną potliwość, zmagający się z otyłością lub kobiety w ciąży (w czasie ciąży bowiem poziom hormonów w organizmie wzrasta, zwiększa się przepływ krwi, co podnosi temperaturę ciała, a za tym idzie wytwarzanie większej ilości potu, co schładza organizm). Takie osoby będą przez kleszcze brane na celownik jako pierwsze. Te pajęczaki uwielbiają bowiem zapach potu (a szczególnie zawartego w nim kwasu mlekowego, kwasu masłowego i amoniaku) oraz rozgrzaną i wilgotną skórę.

2. Zapach perfum, wód toaletowych, dezodorantów

Zapach potu to jedno. Kleszcze uwielbiają również słodką woń perfum, wód toaletowych, dezodorantów oraz innych środków higieny. W sumie potrafią rozpoznać ok. 50 zapachów. I do tego wyczuć je z dalekiej odległości! Dotyczy to także wydychanego przez nas dwutlenku węgla. Narządem węchu kleszczy jest narząd Hallera (wykrywa on też bodźce mechaniczne), który znajduje się na przedniej parze odnóży.

3. Grupa krwi A

Jedno z badań przeprowadzonych przez naukowców na Uniwersytecie Masaryka w Brnie w Czechach wykazało, że kleszcze mają preferencje odnośnie grupy krwi żywiciela. Po przebadaniu 100 osób zaobserwowano, że kleszcze najchętniej kłują ludzi z grupą krwi A (36 proc. przypadków), a najrzadziej osoby z grupą krwi B (15 proc. przypadków). Nie oznacza to jednak, że osoby z grupą krwi 0 czy AB nie padną ofiarą tych pasożytów. Oczywiście mogą, jeśli w danym momencie np. będą znajdować się najbliżej.  

4. Niedobór witamin z grupy B

Kleszcze również często kąsają osoby, którym brakuje witamin z grupy B. Zdaniem niektórych specjalistów odpowiadają one za zmianę składu naszego potu (odpowiedni poziom witamin z grupy B w organizmie sprawia, że pot ma zapach, który drażni te pajęczaki i je odstrasza). Warto sięgać po więcej kasz, orzechów, pestki słonecznika lub mąkę z pełnego przemiału, by uzupełnić braki.

5. Telefon komórkowy

Z polsko-słowackich badań wynika, że kleszcze - zwłaszcza osobniki będące nosicielami groźnych patogenów - są przyciągane przez promieniowanie elektromagnetyczne (EMF) o częstotliwości 900 MHz. Źródłem promieniowania elektromagnetycznego są np. stacje radiowe, telewizyjne, telefonii komórkowej i liczne urządzenia mobilne, w tym smartfony, bez których rzadko ruszamy się z domu. Wybierając się na spacer, lepiej nie zabieraj go ze sobą.  

6. Nieodpowiednie ubranie

Ubranie też ma znaczenie. Skąpo ubrane osoby są dla kleszczy idealnymi ofiarami - łatwiej je wyczuć, gdyż mamy więcej odkrytego ciała niż mniej, a po drugie łatwiej się wkłuć w skórę. Jeśli chcesz uniknąć kontaktu z kleszczem, ubierz się tak, by być bardziej zakrytym niż odkrytym. Wybieraj bluzy z długim rękawem i spodnie z długimi nogawkami, które najlepiej wpuścić w skarpety. Nie zapomnij też o zakrytych butach i ochronie na głowę.

7. Psy

Nasze pupile przyciągają kleszcze jak magnes. Po kilku godzinach spędzonych na świeżym powietrzu na jednym psie można znaleźć nawet dziesiątki pasożytów. Musisz zdawać sobie sprawę z tego, że gdy chociaż jeden z kleszczy nie wbije się w skórę zwierzęcia, istnieje ryzyko, że dalej będzie szukał miejsca do żerowania, spacerując po futrze. Tym sposobem może przedostać się właśnie na ciebie.

- Kleszcze mogą być dosłownie wszędzie, ale staraj się unikać miejsc, w których znaleźć je można najczęściej. Są to lasy mieszane z przewagą gatunków liściastych, ich obrzeża, polany, łąki, parki, działki, okolice jezior i rzek. Nie przedzieraj się przez wysokie trawy, nie stój pod drzewami, nie przetrząsaj krzewów. Dorosłe osobniki czyhają na wysokości do 150cm;

- Stosuj środki odstraszające kleszcze. W preparatach tego typu znajdziemy głównie takie substancje jak DEET (N, N-Dietylo-m-tuloamid), ikarydynę oraz IR3535, czyli ester etylowy kwasu 3-(N-acetylo-N-butylo)aminopropiowego. Naturalnym sposobem odstraszania kleszczy są także olejki eteryczne, które rozcieńcza się z wodą. Zaliczamy do nich: olejek eukaiptusowy, olejek z mięty pieprzowej, olejek goździkowy czy olejek z drzewa herbacianego;

- Zachowaj czujność podczas przebywania na zewnątrz, a po powrocie do domu z uwagą obejrzyj całe ciało. Jeśli znajdziesz kleszcza, działaj. Ważne jest jak najszybsze pozbycie się osobnika ze skóry. Co dalej? Jakie testy wykonać? Instrukcję znajdziesz TUTAJ.

IRz

Polecamy również: 

Nie badaj kleszcza, to nie ma sensu

Dlaczego komary niektórych gryzą częściej niż innych?

Insekty, które żyją w pościeli. Jak skutecznie się ich pozbyć?