Wyniki należy konsultować z lekarzem. Wysoki lub niski poziom naraża na liczne choroby

Krew to płynna tkanka, składająca się z osocza i zawieszonych w nim komórek. Komórki krwi powstają w szpiku kostnym i z niego uwalniane są do krwiobiegu. W populacji komórek krwi wyróżniamy trzy główne subpopulacje:

• erytrocyty (czerwone krwinki),
• leukocyty (białe krwinki),
• płytki krwi.

Leukocyty to populacja zróżnicowanych komórek o różnorodnych funkcjach. Łączy jednak wspólny cel - nasza odporność. Ich zadaniem jest ochrona całego organizmu przed patogenami i pomoc w regeneracji uszkodzonych tkanek.

Liczba leukocytów waha się od 4×10⁹ do 10×10⁹ w litrze krwi, co oznacza, że są mniej liczne od erytrocytów. Ich wspólną cechą jest posiadanie jądra komórkowego, zdolność ruchu i własny metabolizm.

Część leukocytów w swojej cytoplazmie posiada ziarnistości - takie leukocyty nazywa się granulocytami. Należą do nich:

• neutrofile,
• eozynofile,
• bazofile.

Leukocyty nie posiadające ziarnistości nazywane są agranulocytami i zaliczamy do nich:

• limfocyty T,
• limfocyty B,
• komórki plazmatyczne,
• monocyty.

Granulocyty to zróżnicowana frakcja trzech rodzajów komórek, z których najliczniejsze są neutrofile - granulocyty obojętnochłonne. Główną funkcją neutrofili jest fagocytoza - pochłanianie patogenów na drodze "wciągnięcia" do komórki i strawienia enzymami. Neutrofile są frakcją najliczniejszą spośród wszystkich leukocytów - stanowią około 50 - 60% z nich. Mają charakterystyczne jądra, podzielone na tzw. segmenty (często używa się nazwy "segmenty" jako żargonu laboratoryjnego dla neutrofili), poruszają się pełzakowatym ruchem w poszukiwaniu patogenów. Żyją bardzo krótko, bo maksymalnie do 4 dni.

Eozynofile to inaczej granulocyty kwasochłonne - pochłaniają kwasowe barwniki i barwią się wtedy na czerwono. Stanowią 1 - 6 proc. wszystkich leukocytów. Ich główną funkcją jest niszczenie białek obcego pochodzenia: są szczególnie mocno aktywne podczas alergii i infestacji pasożytniczych. Posiadają zdolność fagocytozy i są zdolne do produkcji histaminy, odgrywającej jedną z głównych ról w reakcji alergicznej.

Bazofile, inaczej granulocyty zasadochłonne, pochłaniają zasadowe barwniki, barwiąc się na ciemny fiolet. Stanowią zaledwie <1 proc. wszystkich leukocytów, co czyni je najmniej licznymi komórkami leukocytarnymi. Posiadają zdolność fagocytozy, produkcji heparyny, rozrzedzającej krew, a także interleukiny 4, pobudzającej do działania limfocyty. Są produkowane przez szpik kostny w zwiększonej ilości w odpowiedzi na alergie, pasożyty i czasem również zakażenia.

Wspólnie granulocyty odpowiadają za nieswoistą odporność komórkową, czyli reakcje odpornościowe odpowiedzialne za zwalczanie patogenów 1:1 - komórka przeciw komórce.

Agranulocyty nie posiadają tak dużych i wyraźnych, charakterystycznych ziarnistości, jak granulocyty, choć mogą posiadać swoiste drobne ziarnistości, wyraźnie jednak różne od granulocytów. W skład tej frakcji wchodzą limfocyty T i B, pochodne tych ostatnich - komórki plazmatyczne, oraz monocyty.

Limfocyty to nasi główni strażnicy odporności swoistej, czyli nakierowanej na konkretny patogen. Są to komórki o średnicy 6-15 μm, z dużym jądrem komórkowym i skąpą cytoplazmą na jego obrzeżu., Limfocyty stanowią 25-35 proc. populacji leukocytów. ich liczba we krwi to 1,1-3,5 × 10⁹ komórek na litr. Dzieli się je na dwie  frakcje - limfocyty T i B, z których każda przechodzi inny proces dojrzewania i odpowiada z inny rodzaj odporności.

Limfocyty T to komórki odpowiedzi swoistej komórkowej, co oznacza, że ich zadaniem jest reagowanie swoiście na konkretne patogeny przez kontakt komórki z komórką. Limfocytów T jest więcej, niż B. Ich dojrzewanie odbywa się w grasicy, skąd migrują do krwi. Żyją od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Limfocyty T mają wiele różnych frakcji i pochodnych, wyróżnia się m. in. limfocyty T:

• regulatorowe,
• cytotoksyczne,
• natural killers,
• pomocnicze,
• NKT,
• VETO.

Limfocyty B dojrzewają w obwodowych narządach limfatycznych, jak węzły chłonne, skąd trafiają do krwi. Mają zdolność do produkcji cytokin, rozpoznawania antygenu i regulacji funkcji limfocytów T, ale najważniejsza ich umiejętność to przemiana w komórki plazmatyczne, które produkują przeciwciała - najbardziej inteligentne, specyficzne dla każdego patogenu elementy naszej odporności. Taka odporność nosi nazwę humoralnej - przeciwciała pośredniczą między limfocytami B a patogenem i komórka nie musi reagować z nim bezpośrednio.

Ostatnią frakcję agranulocytów stanowią monocyty, które są naszymi głównymi, mechanicznymi niszczycielami patogenów: monocyty poruszają się w tkankach i naczyniach krwionośnych, aby zlokalizować patogen i jak najszybciej go sfagocytować. Monocyty to największe z leukocytów, stanowią od 2 do 10 proc. ich populacji. Mają zdolność do wydostawania się poza ściany naczyń krwionośnych (diapedeza) do tkanek, gdzie dojrzewają do postaci zwanej makrofagami. Monocyty, oprócz fagocytozy, wytwarzają interleukiny zapalne, leukotrieny i interferon, przez co uczestniczą w odpowiedzi odpornościowej w dwójnasób.

Co działoby się z nami, gdyby nie było leukocytów? Najpewniej umieralibyśmy od pierwszego lepszego zranienia, bo doszłoby do zakażenia rany. Albo od pierwszej lepszej infekcji, lub od pasożyta.

Utrzymanie odpowiedniej liczby leukocytów umożliwia nam śledzenie ich liczby w wynikach morfologii krwi. Zarówno leukocytoza (zwiększona liczba leukocytów), jak i leukopenia (zmniejszona), mogą świadczyć o różnych chorobach, których nie powinniśmy lekceważyć. Spektrum tych chorób jest szerokie, od przeziębienia, przez infekcje, aż po sepsę, zawał serca i białaczkę, dlatego zawsze w przypadku złych wyników morfologii krwi powinniśmy zwracać się do lekarza z prośbą o dokładna diagnozę.

Źródła:

1. Dembińska - Kieć A., Naskalski J. W. (red.), Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2002.
2. Praca zbiorowa, Interna Szczeklika 2023, Medycyna Praktyczna, Kraków 2023.

CZYTAJ TAKŻE:

Sygnał zakrzepicy żylnej lub nadmiaru witaminy. Co oznacza nieprawidłowe krzepnięcie krwi?

Oceni funkcjonowanie nerek i wątroby. Poziom amoniaku sprawdź w tych przypadkach

Metabolizm zwalnia, rośnie ryzyko chorób. Po 40. urodzinach te badania rób raz w roku