Borelioza: Jakie badania wykonać po ugryzieniu przez kleszcza?
Borelioza to podstępna choroba przenoszona przez kleszcze, które są nosicielami bakterii Borrelia burgdorferi. Nie każde ugryzienie kleszcza musi oznaczać boreliozy, ale każde powinno wzbudzić twoją czujność. Jeśli wystąpił u ciebie rumień wędrujący, to znak, że doszło do zakażenia. Tylko, że objaw w postaci rumienia nie dotyczy wszystkich przypadków. Dlatego po ugryzieniu przez kleszcza - w celu diagnozowania boreliozy - wykonuje się badanie krwi, które wykryje obecność specyficznych przeciwciał w organizmie. Cena badania na boreliozę oraz inne choroby odkleszczowe waha się od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych.
Pewność, że w organizmie rozwija się borelioza (zwana także krętkowicą kleszczową lub chorobą z Lyme), zyskujemy, gdy na skórze pojawia się rumień wędrujący. Następuje to we wczesnym stadium boreliozy, w miejscu, w którym kleszcz wgryzł się w skórę.
Rumień wędrujący w całości wypełniony jest wysypką, ale może zmieniać swoją postać, tzn. wędrować - zmianie ulega wtedy jego kształt czy barwa, charakterystyczna zmiana na skórze może również zanikać. Rumień wędrujący zauważysz średnio siedem dni po ugryzieniu przez kleszcza, ale pojawić się on może nawet i miesiąc po zdarzeniu.
Objawy boreliozy są także mniej specyficzne, dlatego eksperci apelują, by zgłaszać się po każdym kontakcie z kleszczem (rumień wędrujący pojawia się jedynie w 30-50 proc. przypadków).
Po zakażeniu bakterią Borrelia burgdorferi, ale najczęściej kilka tygodni po ukąszeniu przez kleszcza, wystąpić mogą objawy typowe np. dla grypy: gorączka, bóle głowy, stawów czy dreszcze. U niektórych chorych na boreliozę z czasem pojawią się też problemy neurologiczne - np. zaburzenia pamięci, czy też problemy ze strony układu krążenia, które mogą przybrać poważną postać.
Najskuteczniejszym i najbardziej wiarygodnym badaniem na boreliozę jest badanie dwuetapowe, a dokładniej - oznaczenie przeciwciał swoistych dla antygenów krętka Borrelia w surowicy krwi. Wcześnie wykryta borelioza jest chorobą całkowicie wyleczalną.
Badanie krwi w kierunku boreliozy polega na wykryciu przeciwciał anty-Borrelia w klasie borelioza IgM oraz borelioza IgG. Laboratoryjna diagnostyka, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, przewiduje najpierw wykonanie testu ELISA borelioza, a następnie testu Western Blot borelioza.
Test ELISA borelioza to test immunoenzymatyczny lub immunoenzymosorpcyjny, wysokoczuły. Jeśli wynik testu w obu klasach będzie ujemny, to prawdopodobieństwo wystąpienia boreliozy u pacjenta jest bardzo małe.
By wykluczyć lub też potwierdzić wystąpienie boreliozy (zdarza się, że test ELISA daje fałszywy wynik) wykonuje się test Western Blot. Wynik dodatni w teście Western Blot świadczy o tym, że pacjent zetknął się z krętkiem Borrelia. To najczęściej podstawa do wdrożenia antybiotykoterapii. Badanie metodą Western Blot warto kilkakrotnie powtarzać.
Test ELISA i test Western Blot to metody, które wzajemnie się uzupełniają i w takiej też kolejności powinny być wykonywane - bez pominięcia któregokolwiek z testów.
Jeśli chcemy wykonać badania w kierunku boreliozy prywatnie, bez skierowania, należy liczyć się z tym, że za test ELISA zapłacimy ok. 60 zł. Droższy jest test Western Blot - koszt badania tą metodą waha się od 200 do 300 zł.
By wykonać badanie na boreliozę, należy odczekać minimum cztery tygodnie od ukąszenia przez kleszcza - jeśli na badanie udamy się wcześniej, możemy otrzymać wynik fałszywie negatywny. W tym miejscu chodzi o tzw. okno serologiczne, czyli okres od początku infekcji do wytworzenia przez organizm wykrywalnych przeciwciał. W przypadku boreliozy trwa to właśnie średnio miesiąc. Przyjmuje się, że test na boreliozę można wykonać po 4-6 tygodniach od ukąszenia przez kleszcza.
Wybieraj laboratoria diagnostyczne, które stosują testy na boreliozę najwyższej jakości. Rekomendowane metody to test ELISA i test Western Blot, z kolei nie poleca się badań PCR, LTT, CD54 czy sprawdzania antygenów w moczu.
Zgłaszając się na test w celu zdiagnozowania boreliozy, najlepiej rano, warto być wyspanym i wypoczętym. Nie trzeba przychodzić na czczo.
Czytaj również:
Borelioza: Wszystko, co musisz wiedzieć wiedzieć o chorobie
