Pojawia się jeszcze w trakcie lub już po grypie. Tak objawia się grypowe zapalenie płuc

Grypowe zapalenie płuc wywołane jest przez wirusa grypy typu A lub B. Co wiadomo o tych patogenach? Zarówno wirus grypy A, jak i B należą do jednej rodziny nazywanej Orthomyxoviridae. Ich materiał genetyczny zbudowany jest z kwasu rybonukleinowego, a sam wirus otoczony jest lipidową osłonką, w której znajdują się charakterystyczne białka powierzchniowe. To jednak szczegóły, które bardziej zajmują specjalistów niż przeciętnego pacjenta. Dla chorego istotniejsze jest niebezpieczeństwo, jakie za sobą niosą, a to nie tylko przejściowa gorączka, katar i kaszel. Wirusy mogą bezpośrednio atakować płuca lub osłabiać organizm, na tyle, że ten nie jest w stanie bronić się przed bakteriami.

Grypowe zapalenie płuc może być wywołane przez:

• pierwotną infekcję wirusową - dochodzi do niej, kiedy patogeny bezpośrednio zaatakują płuca, prowadząc do ostrego stanu zapalnego;
• nadkażenie bakteryjne - ma miejsce wtedy, kiedy organizm osłabiony walką z wirusem staje się podatny na dodatkowy atak bakterii, np. paciorkowców lub gronkowców.

Najczęściej choroba rozwija się w trakcie lub tuż po grypie sezonowej, zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością: seniorów, osób z przewlekłymi chorobami płuc, diabetyków czy pacjentów po przeszczepach. Jednak nie oznacza to wcale, że młode i zdrowe osoby mogą czuć się w pełni bezpieczne - również one mogą zachorować, jeśli wirus okaże się szczególnie agresywny.

Pierwszym sygnałem, który może świadczyć o tym, że grypa wyewoluowała w poważniejszy stan, bywa przedłużające się pogorszenie stanu zdrowia. Klasyczna postać choroby przeważnie mija po kilku dniach, ale jeśli zamiast poprawy pojawiają się:

• nasilająca się duszność,
• utrzymująca się wysoka gorączka (powyżej 38 st.), 
• ból w klatce piersiowej przy oddychaniu,
• silny, męczący kaszel (zwykle początkowo suchy, potem wiąże się z odkrztuszaniem śluzowo-ropnej wydzieliny),
• ogólne osłabienie, dezorientacja, przyspieszone tętno,

to znak, że infekcja może sięgać głębiej. 

Pierwsza zasada to nieignorowanie symptomów wysyłanych przez ciało. Jeśli objawy są nasilone, a duszność się pogłębia, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Podczas konsultacji specjalista zbiera wywiad z pacjentem, osłuchuje go, może zdecydować również o konieczności wykonania RTG płuc oraz badań laboratoryjnych.

Leczenie polega na minimalizowaniu dolegliwości, ewentualnie stosowaniu środków przeciwwirusowych (np. amantadyny, oseltamiwiru), które łagodzą przebieg choroby, jeśli zostaną zastosowane w ciągu 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Natomiast przy podejrzeniu nadkażenia bakteryjnego choremu przepisuje się antybiotyki. Niemniej istotne są: nawodnienie i odpoczynek. Organizm potrzebuje czasu i sił na walkę, dlatego ważne jest picie dużej ilości płynów i unikanie wysiłku.

Trudno w pełni ustrzec się przed grypowym zapaleniem płuc, ale można podjąć kroki minimalizujące ryzyko zachorowania. Warto pamiętać, że pomimo tego, że ludzkość zmaga się z grypą od stuleci, nie jest to równoznaczne z tym, że przestała stwarzać zagrożenie.

Na grypę A, jak i B chorujemy najczęściej w podobnym okresie - tj. od października do kwietnia, czyli w tzw. sezonie grypowym. Zakażenie rozprzestrzenia się przede wszystkim drogą kropelkową, tj. w wyniku kaszlu, kichania oraz przez kontakt z powierzchniami, na których obecny jest patogen. Największe ryzyko transmisji występuje na początku choroby, gdy pojawiają się pierwsze objawy. Dlatego jeśli ktoś w twoim otoczeniu zaczyna skarżyć się na złe samopoczucie, warto zachować ostrożność - nawet łagodne dolegliwości mogą oznaczać, że już roznosi wirusa.

Szczepienie przeciw grypie nie jest stuprocentową gwarancją bezpieczeństwa, ale może znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania i, co ważniejsze, ochronić przed groźnymi powikłaniami, w tym przed grypowym zapaleniem płuc. Nawet jeśli wirus zdoła przełamać odporność, zaszczepiona osoba ma większą szansę na łagodniejszy przebieg infekcji i uniknięcie hospitalizacji.

Źródła:

Choroby zakaźne i pasożytnicze. Red. Robert Filisiak. Czelej. Tom 3. 2020.

Cavallazzi R, Ramirez JA. Influenza and Viral Pneumonia. Infect Dis Clin North Am. 2024 Mar.

Almond MH, McAuley DF, Wise MP, Griffiths MJ. Influenza-related pneumonia. Clin Med (Lond). 2012 Feb.

CZYTAJ TAKŻE: 

Lekarze przypominają, że to śmiertelna choroba. Zapalenie płuc to nie "cięższe przeziębienie"

Czynniki, które osłabiają serce. To prosta droga do niewydolności układu krążenia

Czy istnieje dieta dla płuc? Produkty spożywcze, które wpływają na zdrowie układu oddechowego