Spis treści:
- Czym jest motylica wątrobowa?
- Motylica wątrobowa - kiedy i jak się nią zaraża?
- Objawy zakażenia motylicą wątrobową
- Fascjoloza (zakażenie motylicą wątrobową) - diagnostyka
- Jak wyleczyć się z przywry?
- Profilaktyka zakażenia motylicą wątrobową
Czym jest motylica wątrobowa?
Motylica wątrobowa (łac. Fasciola hepatica) to pasożyt, a dokładniej przywra, która bytuje w organizmach zarówno ssaków roślinożernych, jak i ludzkich. Jej ciało ma do 5 cm długości, jest spłaszczone, w kolorze szaro-białym. Mówi się, że przypomina liść. Ciało przywry pokrywa specjalna ochronka i mikroskopijne kolce, które umożliwiają zagnieżdżenie się w ciele gospodarza, a także zapobiegają strawieniu w drogach pokarmowych.
Zakażenie motylicą wątrobową powoduje fascjolozę - chorobę zajmującą wątrobę i drogi żółciowe, a czasem także inne narządy, np. trzustkę, płuca, mięśnie szkieletowe, śledzionę, mózg lub gałkę oczną.
Motylica wątrobowa - kiedy i jak się nią zaraża?
Zakażenie motylicą u człowieka może nastąpić na dwóch różnych etapach cyklu rozwojowego pasożyta. Najczęściej człowiek zaraża się fascjolozą poprzez spożycie larw motylicy, np. pijąc wodę z jeziora, potoku lub strumienia, żując źdźbła trawy lub jedząc skażone warzywa i owce. Po dostaniu się do przewodu pokarmowego larwy przenikają przez ścianę jelita do jamy brzusznej, by następnie trafić do wątroby i dróg żółciowych, gdzie przekształcają się w postać dorosłą, zdolną do produkcji jaj.
Zdecydowanie rzadziej może dojść do zarażenia dojrzałą postacią motylicy wątrobowej. Może to nastąpić w efekcie spożycia produktów zwierzęcych, ale tylko w sytuacji, gdy zawierają one fragmenty wątroby, są świeże i niepoddane obróbce termicznej. Warto zaznaczyć, że przywra wątrobowa nie przenosi się z człowieka na człowieka.
Objawy zakażenia motylicą wątrobową
Objawy fascjolozy pojawiają się o upływie od sześciu do 12 tygodni od zakażenia przywrą i wynikają z wędrówki dorosłej postaci pasożyta przez miąższ wątroby oraz ich wnikania do dróg żółciowych.
Dolegliwości są dość mało charakterystyczne. Pacjenci zgłaszają najczęściej:
- znaczne osłabienie,
- nudności, wymioty, ból brzucha,
- nagle pojawiającą się gorączkę,
- ból mięśni,
- utratę masy ciała i pokrzywkę alergiczną.
Postępujące uszkodzenie wątroby wiąże się z jej powiększeniem, żółtaczką, a nawet marskością. Chorzy doświadczają także kolkowego bólu brzucha, przypominającego kamicę, świądu skóry, wyniszczenia. Jeśli pasożyt zasiedli gardło, mogą wystąpić trudności z połykaniem, duszności, uczucie ciała obcego, niedrożność dróg oddechowych i krwawienia.
Średnia długość życia pasożyta przekracza 10 lat. Przez cały ten czas objawy mogą nawracać, a gospodarz może wydalać jaja do środowiska zewnętrznego. W rzadkich przypadkach fascjoloza ma przebieg bezobjawowy.
Fascjoloza (zakażenie motylicą wątrobową) - diagnostyka
W przypadku doświadczenia wspomnianych objawów należy zgłosić się do lekarza, który zbierze dokładny wywiad mający na celu potwierdzenie kontaktu chorego ze zwierzętami lub spożywanie przez niego surowych warzyw i owoców. Zwykle zleca także wykonanie następujących badań:
- badania serologiczne z krwi - umożliwiają wykrycie zakażenia na wczesnym etapie;
- badanie kału na obecność pasożytów - pozwala wykryć motylicę dopiero po osiągnięciu przez nią dojrzałości płciowej, czyli po 3-4 miesiącach;
- badanie stężenia eozynofilów we krwi i poziomu aminotransferaz wątrobowych.
Dodatkowo konieczne może okazać się także przeprowadzenie badań obrazowych, np. USG, tomografii lub rezonansu magnetycznego, które uwidaczniają zmiany w narządach zaatakowanych przez pasożyta.
Jak wyleczyć się z przywry?
Leczenie fascjolozy opiera się na podawaniu leków przeciwpasożytniczych - ważne, by postępować zgodnie z zaleceniami specjalisty, a nie poddawać się podejrzanym praktykom, które często są sugerowane przez użytkowników różnych forów internetowych. Farmakoterapia zwykle może być przeprowadzana w warunkach domowych, tylko w wyjątkowych sytuacjach pacjenci są leczeni w szpitalu.
Czasami, gdy przywry uszkodzą drogi żółciowe, konieczne może okazać się leczenie zabiegowe (chirurgiczne lub endoskopowe). Kurację można wspomóc, przyjmując niektóre środki ziołowe - orzech czarny, ostropest plamisty oraz olejek z goździka korzennego, jednak nie są one alternatywą dla leków.
Profilaktyka zakażenia motylicą wątrobową
Żeby zmniejszyć ryzyko zakażenia motylicą wątrobową, należy pić przegotowaną wodę, unikać spożywania surowych warzyw i owoców, bez ich właściwego umycia, oraz poddawać mięso obróbce termicznej przed jego zjedzeniem.
CZYTAJ TAKŻE:
Nietypowe objawy chorej wątroby
Zagnieżdżają się w mózgu i sterują zachowaniem. Pasożyty chowają się latami
Człowiek się starzeje, a wątroba nie! Ten organ zawsze ma ok. trzech lat
