Świnka występuje nie tylko u dzieci. W ten sposób unikniesz choroby

Świnka (inaczej nagminne zapalenie przyusznic) to choroba wieku dziecięcego. Zdecydowana większość chorych to dzieci w wieku szkolnym oraz przedszkolnym. Chorobę wywołuje wirus świnki, który należy do rodziny paramyksowirusów. Świnka nie zawsze ma charakterystyczne objawy. W nawet 50 proc. przypadków choroba przebiega bezobjawowo. Warto pamiętać, że z powodu obowiązkowych szczepień świnka coraz rzadziej jest rozpoznawana w naszym kraju.

Świnka to choroba wieku dziecięcego, jednak zdarza się, że chorują także dorośli. Dotyczy to głównie osób, które nie zostały objęte obowiązkowym szczepieniem, lub pacjentów z zaburzeniami odporności. Co istotne, świnka u dorosłych może mieć dużo ostrzejszy przebieg oraz skutkować poważnymi powikłaniami. Choroba może być również niebezpieczna dla kobiet w ciąży.

Główną przyczyną świnki jest zakażenie wirusem mumpsvirus z rodziny paramyksowirusów. Wirus najczęściej atakuje ślinianki, jednak może pojawić się także w trzustce, jajnikach czy tarczycy. Zdarza się, że atakuje również układ nerwowy. Do zarażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową - poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub używanie jego przedmiotów. Chodzi m.in. o pościel, ręczniki i sztuczce. Czas wylęgania choroby wynosi 14-24 dni.

Świnka początkowo przypomina przeziębienie lub grypę. Z czasem pojawić się może charakterystyczny obrzęk i ból w okolicy ślinianek przyusznych. 

Inne objawy to:

• gorączka,
• bóle głowy,
• brak apetytu,
• wrażliwość na kwaśne potrawy,
• zmęczenie,
• problemy z gryzieniem i przełykaniem,
• suchość w jamie ustnej,
• ból mięśni.

Warto pamiętać, że świnka bardzo często przebiega również bezobjawowo.

W przypadku wystąpienia powyższych objawów lekarze zwykle nie mają problemów z rozpoznaniem choroby. Czasami, dla pewności, można jednak wykonać dodatkowe badania, np. wirusologiczne i serologiczne. 

Świnkę leczy się objawowo. Pacjentom podaje się środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.

Najczęściej występującym powikłaniem jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Może ono dotyczyć nawet 70 proc. chorych na świnkę, jednak w zdecydowanej większości przypadków zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym przebiegają bezobjawowo.

Inne możliwe powikłania świnki to:

• zapalenie jajników,
• zapalenie jądra,
• zapalenie trzustki,
• zapalenie błędnika,
• zapalenie nerek,
• zapalenie spojówek,
• zapalenie twardówki, rogówki i/lub tęczówki,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie stawów,
• zapalenie wątroby,
• uszkodzenie układu słuchowego,
• utrata słuchu,
• niepłodność.

Świnka może być niebezpieczna także dla ciężarnych. W przypadku, gdy choroba zostanie zdiagnozowana do 12. tygodnia ciąży, istnieje ryzyko poronienia lub zakażenia płodu. Choroba jest niebezpieczna także dla pacjentów z osłabioną odpornością. Ze względu na możliwość pojawienia się zapaleń niektórych organów świnka może być zagrożeniem dla chorych po przeszczepach.

Przed chorobą chroni szczepionka przeciwko śwince. Mówiąc ściślej, to skojarzona szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce. Jej skuteczność oceniana jest na prawie 95 proc. Pierwszą dawkę szczepionki podaje się od 13. do 15. miesiąca życia, dawkę przypominającą w 10. roku życia.

Odporność daje zazwyczaj również przechorowanie świnki. W nielicznych przypadkach może dojść do powtórnej infekcji, jednak dotyczy to głównie pacjentów z zaburzeniami odporności.

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak nie pomylić bostonki z ospą?

Choroby przynoszone z przedszkola: Co atakuje nasze dzieci i jak je chronić?

Trzecia dawka dla nastolatków. Rodzice apelują. "Nie ma na co czekać"