Kiedy mocz zmienia zapach. To może być cukrzyca, ZUM lub choroby wątroby
Kolor moczu, jego zapach, a także liczba wizyt w toalecie mogą być dla nas cenną wskazówką. W wynikach badań prawidłowa barwa moczu określana jest jako słomkowo-żółta. Zakładając, że przyjmujemy odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia i że nic nam nie dolega, mocz powinniśmy oddawać co 3-4 godziny. Zapach uryny z kolei nie powinien być wyczuwalny, jednak świeży mocz posiada charakterystyczną, lekko kwaskową woń. Jeśli zaobserwujesz jakąkolwiek zmianę w kolorze, zapachu lub częstotliwości oddawania moczu, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub urologiem - mogą to być oznaki choroby. Zmiana zapachu moczu to np. jeden z charakterystycznych objawów cukrzycy.
Czy to, co jemy, może wpływać na zapach moczu? Odpowiedź brzmi: tak. Woń moczu może zmienić się np. po zjedzeniu szparagów. Odpowiada za to kwas szparagowy, który znajduje się wyłącznie w tych warzywach. Podczas trawienia szparagów kwas szparagowy rozkłada się na związki zawierające siarkę. W momencie oddawania przez nas moczu odparowują one niemal natychmiast, powodując nieprzyjemny zapach. Nie wszyscy jednak go wyczują (zależy to od genów, które sterują pracą receptorów węchowych). Po kilku godzinach od zjedzenia szparagów wszystko powinno wrócić do normy. Niektórzy nietypowy zapach moczu wiążą również ze spożyciem brukselki, cebuli czy czosnku, a nawet z wypiciem kawy.
Mocz staje się wyczuwalny także w przypadku odwodnienia organizmu. To najczęstsza z przyczyn opisywanego zjawiska. Im bardziej jesteśmy nawodnieni, tym stężenie amoniaku (występuje on w moczu każdego człowieka) jest mniejsze. Ale kiedy jesteśmy odwodnieni, mocz staje się gęstszy, a stężenie amoniaku wzrasta. To właśnie zapach amoniaku w takim przypadku jest odczuwany podczas mikcji. Silniejszy zapach moczu można zauważyć też zaraz po przebudzeniu.
Chcesz sprawdzić, czy pijesz wystarczająco dużo wody? ZRÓB TEST.
Wiadomo również, że na zapach moczu wpływają przyjmowane leki, preparaty hormonalne i witaminy. Do tej grupy zalicza się m.in. witaminy z grupy B, sulfonamidy, niektóre leki na cukrzycę i reumatoidalne zapalenie stawów.
Zakażenia układu moczowego (ZUM) częściej przydarzają się kobietom. To dlatego, że kobieca cewka moczowa jest krótsza, przez co bakteriom łatwiej przedostać się z okolic intymnych do pęcherza moczowego. Zakażenia układu moczowego mogą być wywołane przez różne bakterie, jednak winę za zdecydowaną większość przypadków (ok. 80-90 proc.) ponosi pałeczka okrężnicy - Escherichia coli.
Najczęstsze objawy ZUM to utrzymujące się parcie na mocz oraz ból i pieczenie podczas mikcji. W przebiegu infekcji pacjenci często stwierdzają intensywny zapach moczu - charakterystyczną woń amoniaku pochodzącą z rozkładu mocznika przez ureazy bakteryjne. Amoniak wyczuwalny jest też w schorzeniach nerek.
Jeśli zapach moczu przywodzi na myśl drożdże, może oznaczać zakażenie grzybicze dróg moczowych.
Zmiana zapachu moczu może świadczyć także o rozwijającej się cukrzycy. Szczególnie gdy mocz słodko pachnie i przypomina woń owoców, co wynika z nadmiaru glukozy w organizmie. To jeden z wcześniejszych objawów cukrzycy, ale niejedyny, który powiązany jest z moczem. Nie można lekceważyć również częstomoczu i wzmożonego pragnienia. Konsultacji ze specjalistą wymaga osoba, która ostatnimi czasy 2-3 razy częściej oddaje mocz, a także ta, która pomimo dużej ilości przyjmowanych płynów nie jest w stanie zaspokoić pragnienia i odczuwa suchość w ustach.
W przypadku kwasicy ketonowej, ostrego powikłania cukrzycy, wyczuwalny będzie w moczu zapach acetonu. Przypomina on woń pochodzącą z kwaśnych jabłek.
Kamica nerkowa (moczowa) jest chorobą, która polega na odkładaniu się kamieni - złogów minerałów - w układzie moczowym. Najwięcej zachorowań rejestruje się między 30. a 50. rokiem życia. Charakterystyczne dla tej choroby są silne ataki bólowe związane z przemieszczaniem się kamienia z nerki do pęcherza moczowego (napady kolki nerkowej). Sygnały, które mogą świadczyć o tym, że masz kamienie w nerkach, to również: częste oraz bolesne oddawanie moczu, mdłości, wymioty, ślady krwi w moczu, problemy z siedzeniem, a także gorączka czy dreszcze. Należy też zwrócić uwagę na to, jak wygląda i jaki zapach wydziela mocz. Mocz może być mętny, o intensywnym, nieprzyjemnym zapachu ze względu na toksyny, które zostały zatrzymane w drogach moczowych.
Kiedy wątrobę lub trzustkę trawi choroba, mocz ma bardzo nieprzyjemny zapach, porównywany ze stęchlizną. Co więcej, np. dla chorób wątroby przebiegających z zaburzonym odpływem żółci, zauważalna będzie również zmiana koloru moczu na ciemny. Jeśli poza wspomnianym zapachem moczu, mamy do czynienia ze zgagą i niesmakiem w ustach, świadczy to prawdopodobnie o kłopotach gastrycznych. Wraz z bólami brzucha mogą to być wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Niektóre kobiety zauważają zmianę zapachu moczu podczas ciąży. Może to wynikać z tego, że w tym okresie panie stają się po prostu bardziej wrażliwe na pewne zapachy, nawet w śladowych ilościach. Nie bez znaczenia mogą być zmiany w diecie. W ciąży wiele kobiet odczuwa apetyt na produkty, które zwykle nie są ich pierwszym wyborem, a także przyjmuje suplementy, co może wpływać na woń uryny. Z wyżej wymienionych przyczyn warto przypomnieć odwodnienie i infekcje dróg moczowych.
Jeśli chodzi o zaburzenia metaboliczne, które wpływają na zapach moczu, najczęściej mówi się o trimetyloaminurii, fenyloketonurii i chorobie syropu klonowego.
Trimetyloaminuria, inaczej zespół rybiego odoru, to rzadkie zaburzenie metaboliczne, które powoduje niedobór enzymu FMO3 w organizmie. Enzym ten bierze udział w przemianach trimetyloaminy (znajdującej się też w rybach) do tlenku trimetyloaminy. Przy niedoborze enzymu FMO3, jego braku bądź zaburzeniach działania, organizm nie jest w stanie trimetyloaminy rozłożyć. W takiej sytuacji nadmiar substancji wydalany jest wraz z moczem, ale i z potem. Często również z oddechem. Już sama nazwa zaburzenia wskazuje, z jaką wonią będziemy mieli do czynienia. Choroba dziedziczona jest w sposób autosomalny recesywny - do jej rozwinięcia konieczne jest odziedziczenie nieprawidłowego genu od obojga rodziców.
Fenyloketonuria to choroba metaboliczna o podłożu genetycznym, która spowodowana jest mutacją genu kodującego hydroksylazę fenyloalaninową. Nadmierne gromadzenie się fenyloalaniny w organizmie powoduje m.in. zmianę zapachu moczu - na "mysi". Badanie przesiewowe pod kątem fenyloketonurii wykonuje się w trzeciej dobie życia niemowlaka. Więcej na temat choroby możesz przeczytać TUTAJ.
Choroba syropu klonowego z kolei tylko brzmi łagodnie. To genetycznie uwarunkowane schorzenie metaboliczne, w przebiegu którego organizm nie rozkłada leucyny, izoleucyny i waliny - białek powszechnie występujących w żywności. W efekcie substancje te gromadzą się w organizmie, a wraz z nimi toksyczne produkty ich rozkładu. Prowadzi to do stopniowego zatrucia, a jeśli choroba nie zostanie prawidłowo rozpoznana i nie podjęte zostanie leczenie, może nawet skończyć się śmiercią. Mocz chorego ma zapach syropu klonowego lub przypalonego cukru.
CZYTAJ TAKŻE:
Badanie ogólne moczu - jak interpretować wyniki?
