Oto dlaczego ZUM najczęściej "łapią" kobiety. Pomogą napary ziołowe i żurawina
Szacuje się, że w ciągu życia dotyczy aż jednej na pięć kobiet, powodując częstomocz, uczucie parcia i ból w podbrzuszu. Jeśli choroba nie będzie odpowiednio leczona, może prowadzić do zapalenia nerek, a u ciężarnych być przyczyną przedwczesnego porodu lub niskiej masy urodzeniowej dziecka. Mowa oczywiście o zapaleniu pęcherza. Nierzadko zaczyna się niepozornie, po czym przeradza się w bardzo uciążliwą dolegliwość, która wiąże się z występowaniem objawów ogólnych i ciągłymi wizytami w toalecie. Co warto wiedzieć o zapaleniu pęcherza?
Zapalenia układu moczowego (ZUM) zwykle wywołane są obecnością bakterii w drogach moczowych. Niepożądane drobnoustroje wstępują drogą cewki moczowej, sprzyjając rozwojowi stanu zapalnego. U większości pacjentów (bo aż w 90 proc. przypadków) za chorobę odpowiada Escherichia coli (E. coli) nazywana także pałeczką kałową. Mimo że fizjologicznie zarazek znajduje się w organizmie, kiedy przedostanie się do jałowego pęcherza moczowego, może stać się przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości.
Zdarza się, że bakteria E.coli "wspina się" po kolejnych piętrach dróg moczowych - bywa to sprowokowane: aktywnością seksualną bez użycia prezerwatywy, wykorzystaniem do zabiegów higienicznych przedmiotów należących do zakażonej osoby, przegrzaniem okolic intymnych, a nawet stosowaniem niektórych środków antykoncepcyjnych. Czasem za ZUM stoją blokady w odpływie moczu z nerek, spowodowane np. chorobami prostaty lub narządów rodnych, obecnością cewnika lub schorzeniami przewlekłymi takimi jak: cukrzyca.
Zakażenia układu moczowego są częste u kobiet - w ciągu życia u jednej na pięć pań wystąpią chociaż raz w życiu (czyli 50 razy mniej niż u mężczyzn). Jest to spowodowane odmiennościami w budowie anatomicznej. Żeńska cewka moczowa jest zdecydowanie krótsza, zmniejszona jest także odległość pomiędzy jej ujściem a odbytem, co sprawia, że bakteriom o wiele łatwiej przeniknąć do wyższych partii układu moczowego. Kobiety stosują także formy antykoncepcji predysponujące do zakażenia np.: krążki dopochwowe, kapturki naszyjkowe czy środki plemnikobójcze.
Jeszcze krótsza droga z pęcherza moczowego do ujścia cewki jest u małych dziewczynek - dlatego właśnie higiena okołopieluszkowa, a potem nauka prawidłowego korzystania z toalety jest u nich bardzo ważnym elementem profilaktyki ZUM.
Najważniejsze objawy infekcji to: częste oddawanie moczu w niewielkich ilościach, uczucie parcia na mocz oraz ból w trakcie mikcji. U większości chorych na ostre zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej występuje ropomocz. Poza tym mocz może mieć specyficzny zapach i kolor. Ciemna barwa wynika z obecności krwi, będącej następstwem zapalenia błony śluzowej pęcherza.
Jeśli terapia zapalenia pęcherza nie zostanie podjęta odpowiednio wcześniej, może to prowadzić nawet do zajęcia nerek. Wskazują na to: wysoka gorączka (powyżej 38 ℃), ból w dole pleców (czyli tam, gdzie są położone nerki), a także: wymioty i ogólne osłabienie. Szczególną ostrożność powinny zachować także kobiety w ciąży. Mimo że występujące u nich objawy nie różnią się od tych typowych dla reszty pacjentów, konsekwencje braku odpowiedniego leczenia mogą być bardzo groźne. Do najpoważniejszych z nich zalicza się: małą masę urodzeniową dziecka i przedwczesny poród.
Jeżeli u pacjenta nie występuje gorączka, ani wymioty, lekarz zwykle przepisuje antybiotyk (najczęściej po przeanalizowaniu wyników posiewu moczu). Preparat najczęściej przyjmuje się przez 3 do 7 dni. Leki typowo stosowane to: nitrofurantoina albo cyprofloksacyna oraz trimetoprim, często w połączeniu z sulfametoksazolem.
Jednym z najbardziej skutecznych i szeroko dostępnych leków mających zastosowanie w walce z tą przypadłością jest furagina, dostępna bez recepty. Działa poprzez uszkodzenie DNA bakterii, co powoduje zahamowanie ich rozwoju. Mimo tego, że można ją kupić w niemal każdej aptece, nie powinna być zażywana nieodpowiedzialnie. To silny lek, który należy przyjmować wyłącznie ze wskazań i w dawkach określonych w ulotce.
Wśród ziół, którym można wspomóc kurację mającą na celu zwalczyć zapalenie pęcherza, są: mniszek lekarski, nawłoć, skrzyp polny, nawłoć oraz pokrzywa. Dużą ulgę przynosi także picie wyciągów z żurawiny, ogrzewanie podbrzusza termoforem i staranne dbanie o higienę miejsc intymnych.
Jak już zostało wspomniane, chorzy przyjmują leki zwykle przez tydzień, jednak poprawa może następować dużo szybciej. Jeśli zapalenie pęcherza przydarza ci się często, porozmawiaj o tym z lekarzem. Zadbaj także o to, by stosować kosmetyki przeznaczone do miejsc intymnych.
Warto wykluczyć z diety pikantne przyprawy, a także zrezygnować z kawy i alkoholu. Rzecz jasna niezbędne jest dbanie o przestrzeganie podstawowych zasad higieny tj.: mycie rąk po korzystaniu z toalety, niesiadanie na publicznej desce klozetowej i niedzielenie z kimś: ręczników, strojów kąpielowych, oraz gąbek i mydeł.
Źródła:
A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023
Kolman KB. Cystitis and Pyelonephritis: Diagnosis, Treatment, and Prevention. Prim Care. 2019 Jun;46(2):191-202
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31030820/
CZYTAJ TAKŻE:
Dobre nawodnienie, a może cukrzyca? O tym świadczy częste oddawanie moczu
Ratunek dla nerek i pęcherza. Wymiata bakterie i piasek z przewodów moczowych
Pięć częstych błędów popełnianych podczas korzystania z toalety
