Objaw, który zawstydza i boli. Na haluksy narażona jest konkretna grupa

Haluksy (z łac. hallux valgus) to deformacja stawu śródstopno-paliczkowego palucha, czyli dużego palca u stopy. Paluch stopy odchyla się stopniowo w kierunku pozostałych palców, a pierwsza kość śródstopia przemieszcza się nienaturalnie w przeciwnym kierunku. Po wewnętrznej stronie stopy powstaje “wybrzuszenie", które z czasem uwrażliwia się na dotyk i zaczyna boleć.

Przyczyny powstawania haluksów to m.in.:

• uwarunkowania genetyczne (słabsze więzadła, typ budowy stopy),
• niewłaściwe obuwie (wąskie noski, wysokie obcasy, sztywne podeszwy),
• płaskostopie poprzeczne,
• nadwaga,
• praca stojąca i długotrwałe przeciążanie stóp,
• osłabienie mięśni i więzadeł stopy związane wiekiem lub brakiem aktywności fizycznej.

Zmiana nie powstaje nagle - haluksy rozwijają się stopniowo, przez wiele lat. Na początkowym etapie są tylko bezbolesnym defektem kosmetycznym. Jednak w miarę jak deformacja postępuje, pojawiają się ogniska stanów zapalnych o charakterze przewlekłym. Obok problemów z dobraniem odpowiednich butów pojawia się ból.

Aby uniknąć rozwoju haluksów - lub przynajmniej opóźnić ich pojawienie się - warto działać kompleksowo. Poznaj zasady skutecznej profilaktyki.

Wybieraj odpowiednie obuwie

Wygodne buty to podstawa, ale czy wiesz jakie buty mogą ustrzec cię przed bolesnym problemem haluksów? To nie mit, że szpilki mogą powodować deformacje stopy. Najbezpieczniejsza wysokość obcasa to ta do 4 cm. Oczywiście sporadyczne ubieranie wysokich obcasów nie jest zabronione, ale warto unikać noszenia ich na co dzień.

Nie tylko wysokość obcasa ma znaczenie, ryzyko powstawania haluksów znacząco podnosi moda na wąskie i szpiczaste noski. Koniec cholewki powinien zapewniać tyle miejsca, by palce mogły ułożyć się w naturalny sposób.

Ważna jest również podeszwa, stabilna i dobrze amortyzowana to najlepszy wybór. Na koniec kilka słów o materiale - nie może być zbyt twardy. To on powinien dopasować się do stopy, a nie odwrotnie.

Aktywność fizyczna z myślą o zdrowych stopach

Rzeźbisz brzuch i pośladki, wzmacniasz mięśnie pleców ale zupełnie zapominasz o stopach. To częsty scenariusz nawet u osób bardzo aktywnych fizycznie. A stopom ćwiczenia również są potrzebne, między innymi do tego by przeciwdziałać haluksom.

Jaki trening wzmacniający mięśnie stóp zastosować? Jak tylko masz możliwość, chodź boso. Po trawie, piasku lub macie sensorycznej. Kontakt z różnymi rodzajami podłoża wzmacnia mięśnie stóp i poprawia ich wrażliwość na dotyk.

Pamiętasz jak pani przedszkolanka dawała ci woreczek z groszkiem i prosiła być chwytał go stopą? Takie ćwiczenia są nie tylko dla maluchów. Dorosłe osoby również powinny ćwiczyć chwytanie palcami stopy, unoszenie ich i rozstawianie. Dzięki nim zachowana jest prawidłowa motoryka stopy.

Do treningu warto włączyć ćwiczenia równoważne - nie tylko wspierają układ nerwowy i mobilność w dojrzałym wieku. Stawanie na jednej nodze poprawia stabilizację i siłę mięśni głębokich stopy.

Kontroluj masę ciała

Nadwaga jest jednym z czynników ryzyka różnych deformacji w układzie ruchu. Szczególnie w obrębie stóp, które nadmiernie przeciążone bardzo szybko reagują deformacjami. Utrzymanie prawidłowej wagi to jeden ze skuteczniejszych sposobów by uniknąć haluksów.

Sięgnij po pomoc specjalistów

Skłonności genetyczne mogą, ale nie muszą być przyczyną tworzenia się haluksów. Jeśli ktoś z bliskiej rodziny zmaga się z tym problemem, ty również możesz z czasem go mieć. W takiej sytuacji nie ma powodu odwlekać wizyty u ortopedy. Nawet, jeśli jeszcze zmian nie widać, to specjalista może ocenić ryzyko ich wystąpienia w przyszłości. Lekarz zaleci ćwiczenia i pomoże dobrać wkładki ortopedyczne. Dobrze dobrane mogą pomóc w korekcji ustawienia stopy. Dobre efekty obserwuje się u pacjentów, którzy zakładają separatory palców (noszone na noc lub w ciągu dnia). Stosowane we wczesnym stadium, hamują rozwój haluksów.

Jeśli haluksy już się pojawiły, ważne jest, by działać wcześnie. Choć zaawansowana deformacja często wymaga leczenia operacyjnego, istnieją również metody zachowawcze, które mogą złagodzić objawy i zahamować postęp zmian.

Terapia manualna i fizjoterapia

Profesjonalne zabiegi u fizjoterapeuty mogą pomóc w:

• poprawie elastyczności tkanek,
• redukcji bólu,
• przywróceniu prawidłowego zakresu ruchu w stawie,
• nauce prawidłowego wzorca chodu.

Noszenie ortez i aparatów korygujących

Dostępne są różne modele ortez nocnych i dziennych, które stopniowo przywracają palec do właściwego ustawienia. Najskuteczniejsze są one na wczesnym etapie rozwoju haluksów.

Leczenie operacyjne

Jeśli haluksy powodują ból, ograniczają poruszanie się i deformacja jest znaczna, ortopeda może zaproponować zabieg chirurgiczny. Obecnie stosuje się różne techniki (np. Chevron, Scarf, lapidoplastykę), często z użyciem nowoczesnych, małoinwazyjnych metod.

Haluksy to problem, któremu można skutecznie zapobiegać - jeśli tylko wcześnie zaczniemy dbać o zdrowie swoich stóp. Odpowiednie buty, ćwiczenia, profilaktyka i czujność mogą sprawić, że unikniesz bólu, operacji i frustracji przy doborze obuwia. A jeśli już masz haluksy - nie zwlekaj z działaniem. Im szybciej zaczniesz, tym większa szansa na uniknięcie poważnych konsekwencji.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/265154,haluksy
2. https://www.termedia.pl/Journal/-18/pdf-16652-10?filename=Paluch%20koslawy%20w%20stopie.pdf

CZYTAJ TAKŻE:

Nietypowe zapalenie stawów. Przyczyną może być bakteryjne zakażenie

Częściej cierpimy z powodu jego nadmiaru niż niedoboru. Objawy nie tylko ze strony kości i mięśni

Czy zmianę pogody można czuć w kościach? Co oznacza ból stawów przed deszczem?