Bóle głowy, pleców i mrowienia rąk. Tak objawia się dyskopatia szyjna

Odcinek szyjny kręgosłupa składa się z siedmiu kręgów, oznaczonych od C1 do C7. Wszystkie kręgi oprócz kręgów C1 i C2 są przedzielone krążkiem międzykręgowym, który składa się z jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego. Z przestrzeni międzykręgowych odchodzą nerwy rdzeniowe. Ich ucisk przez uwypuklone jądro miażdżyste krążka międzykręgowego jest główną przyczyną dolegliwości w przebiegu dyskopatii.

Dyskopatią nazywa się stan, w którym z powodu różnych przyczyn jądro miażdżyste krążka międzykręgowego przebija się przez jego pierścień włóknisty i zaczyna wystawać przez główną linię kręgosłupa. Tak uwypuklone jądro miażdżyste może uciskać nerwy wychodzące z towarzyszących kręgom przestrzeni międzykręgowych, co jest przyczyną wielu różnych dolegliwości. Na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta, można w przybliżeniu określić, na jakiej wysokości odcinka szyjnego kręgosłupa doszło do rozwoju przepukliny jądra miażdżystego.

Wyróżnia się dwa typy dyskopatii: ostrą i przewlekłą. Dyskopatia ostra jest najczęściej efektem nagłych urazów w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa. Z kolei dyskopatia przewlekła jest efektem długotrwałych procesów degeneracyjnych, które mogą mieć wiele różnych przyczyn.

Wśród przyczyn dyskopatii wymienia się:

• przewlekłe, powtarzające się przeciążanie kręgosłupa, np. w przypadku osób pracujących fizycznie;
• przewlekłe utrzymywanie złej postawy, np. podczas pracy biurowej przed komputerem;
• chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
• osteoporozę;
• niedobór witaminy D;
• niewydolność nerek;
• niektóre nowotwory.

Ryzyko dyskopatii, zarówno w odcinku szyjnym, jak i w innych odcinkach kręgosłupa, wzrasta wraz z wiekiem. Jest to związane m.in. z większym ryzykiem osteoporozy i choroby zwyrodnieniowej stawów. Ponadto nadwaga i otyłość zwiększają obciążenie, na jakie narażone jest kręgosłup, przez co stawy międzykręgowe szybciej ulegają zużyciu. Wśród znanych czynników ryzyka dyskopatii wymienia się również naciągnięcia mięśni kręgosłupa szyjnego oraz palenie papierosów.

Dyskopatia szyjna może dawać wiele różnorodnych objawów. Wymienia się wśród nich:

• bóle głowy, mięśni szyi, barku, łopatek;
• zaburzenia czucia (uciążliwe mrowienia, parestezje) w obrębie kończyny górnej;
• osłabienie mięśni kończyny górnej, w szczególności mięśni barku, ramienia, przedramienia;
• problemy z poruszaniem kończyną górną;
• trudności w wykonywaniu precyzyjnych ruchów, np. chwytania;
• problemy z poruszaniem nadgarstkiem;
• problemy z poruszaniem palcami i kciukiem.

Większość z tych objawów jest efektem ucisku na nerw przez uwypuklone jądro miażdżyste krążka międzykręgowego. Indukuje to miejscowy stan zapalny, który powoduje uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych odżywiających nerw. W efekcie dochodzi do niedokrwienia nerwu, przez co przestaje on funkcjonować prawidłowo. Niedokrwienie może być również skutkiem bezpośredniego ucisku na nerw przez jądro miażdżyste.

W diagnostyce dyskopatii szyjnej największe znaczenie mają badania obrazowe. Testy laboratoryjne, np. morfologia krwi, OB, czy CRP mogą być przydatne przy podejrzeniu innej przyczyny, niż choroba zwyrodnieniowa.

Podstawowym badaniem wykonywanym przy podejrzeniu dyskopatii jest badanie RTG. Jest ono proste, szybkie, a jednocześnie niezwykle przydatne w wykluczeniu złamania kręgów u pacjentów po urazach kręgosłupa. Może również pomóc uwidocznić zmiany degeneracyjne kręgosłupa oraz wykazać obecność wad postawy.

Testem, który pozwala na nieco dokładniejsze obrazowanie kręgosłupa niż RTG, jest tomografia komputerowa. Jest ona wykorzystywana do oceny stanu kręgów, ewentualnej utraty masy kostnej czy też uwidocznienia zwapniałej przepukliny krążka międzykręgowego. Niestety świeża, nie zwapniała przepuklina, często jest w tym badaniu niewidoczna.

Preferowanym badaniem diagnostycznym dyskopatii jest rezonans magnetyczny odcinka szyjnego kręgosłupa. Jest to badanie najbardziej czułe i pozwala zobrazować przepukliny, które nie uległy jeszcze zwapnieniu.

Leczenie dyskopatii szyjnej ma na celu złagodzenie objawów i poprawę jakości życia. Początkowo rozpoczyna się je od interwencji niechirurgicznych, które są skuteczne u większości pacjentów (ok. 75 do 90 proc.). Zalicza się do nich m.in. noszenie specjalnego kołnierza unieruchamiającego, leczenie przeciwbólowe czy fizjoterapię. W razie ich nieskuteczności można rozważyć zastrzyki ze steroidów. Zabieg chirurgiczny wykonuje się w ostateczności, niemal wyłącznie w zaawansowanych dyskopatiach, ponieważ wiąże się on z wysokim ryzykiem wielu powikłań.

Źródła:

Samir Sharrak, Yasir Al Khalili, Cervical Disc Herniation, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546618/, dostęp 26 lutego 2024 r.

Zauderer S., 57 Back Pain Statistics: How Common Is Back Pain?, https://www.crossrivertherapy.com/research/back-pain-statistics, 30 czerwca 2023 r., dostęp 26 lutego 2024 r.

CZYTAJ TAKŻE: 

Co jeść, a czego nie jeść przy osteoporozie?

Niedobór wapnia i witaminy D daje ciężkie powikłania. Czym jest rozmiękanie kości?

Plecy mogą boleć od serca. Nowe odkrycie naukowców